Qua khai thác nhanh bệnh sử được biết, bệnh nhân T. đã 4 lần sinh thường, lần mang thai thứ 5 này được khoảng 33 tuần tuổi, tuy nhiên trước nhập viện 2 ngày, khi thấy thai nhi "không đạp", chị T. đã đi khám thai tại phòng khám tư, phát hiện không còn tim thai, thai đã chết lưu.
Do thiếu hiểu biết và nghĩ rằng có thể tự xử lý được nên thay vì đến bệnh viện xử trí, chị T. đã tự ý mua thuốc phá thai về uống tại nhà nhưng không ngờ chính sự chủ quan suýt chút nữa đã phải đánh đổi bằng cả mạng sống của mình.
Tử cung vỡ dọc ở mặt sau từ đáy đến tận cổ tử cung.
Sau khi tiếp nhận và thăm khám lâm sàng, kíp trực vừa hồi sức, lấy thêm đường truyền, đồng thời lấy máu làm các xét nghiệm cần thiết đồng thời mời lãnh đạo bệnh viện hội chẩn cấp cứu. Các bác sĩ thống nhất chẩn đoán bệnh nhân T. bị sốc mất máu nặng, nghi do vỡ tử cung sau khi tự ý phá thai 33 tuần bằng thuốc và ngay lập tức chuyển bệnh nhân lên Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức để phẫu thuật cấp cứu, đồng thời báo động đỏ toàn viện để cứu bệnh nhân.
Lúc này tinh thần bệnh nhân T. không còn tỉnh táo, tiếp xúc chậm, tại Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, bệnh nhân được gây mê nội khí quản, tiến hành lấy nhiều đường truyền. Kíp phẫu thuật gồm phẫu thuật viên BSCKII Đào Xuân Hiền - Phó Trưởng Khoa, Phụ trách Khoa Hỗ trợ sinh sản là Trưởng ca trực, BSCKI Nguyễn Thùy Ninh, BS CKI Phạm Sơn Tùng và BSCKI Nguyễn Thị Hương phụ trách gây mê hồi sức đã tiến hành rạch thành bụng đường trắng giữa dưới rốn mở ổ bụng, nhận thấy thành bụng trắng bệch, vết rạch không có máu chảy ra, vào ổ bụng có máu đỏ sẫm tràn ngập trong ổ bụng, khoảng 3 lít máu đỏ sẫm lẫn máu cục chảy ào ra.
Kíp phẫu thuật chạy đua với thời gian để cứu sống bệnh nhân từ tay “tử thần".
Ngay lập tức, bác sĩ bộc lộ tử cung, xác định đường vỡ, kéo căng tử cung lên để tránh chảy máu và phát hiện cả túi thai đi qua đường vỡ tử cung rộng, dọc mặt sau vào trong ổ bụng (khối thai to, thai nhi cân nặng 1.800 gram). Do mất máu, rối loạn đông máu nặng dẫn đến máu tiếp tục chảy ra từ buồng tử cung, bệnh nhân rơi vào tình trạng rối loạn đông máu nặng. Ngay lập tức kíp phẫu thuật quyết định cắt tử cung bán phần - lựa chọn duy nhất để cầm máu, cứu sống bệnh nhân.
Song song với quá trình phẫu thuật là hồi sức tích cực, truyền máu cấp tốc, điều trị rối loạn đông máu cho bệnh nhân, duy trì thuốc vận mạch, thở máy, an thần và bù đủ khối lượng tuần hoàn…Đã có những lúc tưởng như không còn hy vọng cứu sống bệnh nhân khi có dấu hiệu ngừng tuần hoàn nhưng kíp phẫu thuật nỗ lực từng phút giành lại sự sống cho bệnh nhân.
Sau hơn 2 giờ căng thẳng, bệnh nhân T. thoát khỏi nguy kịch, cầm máu an toàn. Lượng máu được truyền cho bệnh nhân trong cuộc phẫu thuật là 1.750ml khối hồng cầu, 1.150ml huyết tương và 100ml Cryo (huyết tương tủa lạnh giàu yếu tố VIII). Sau mổ, bệnh nhân T. tiếp tục được truyền thêm 1.050 ml khối hồng cầu. 2 ngày sau mổ bệnh nhân T. đã có thể trò chuyện, tiếp xúc tốt. Sau khoảng 1 tuần được điều trị tích cực, chị T. đã được kết thúc điều trị.
BSCKII Đào Xuân Hiền - Phó Trưởng Khoa, Phụ trách Khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh số 1 cho biết, thông thường phá thai bằng thuốc được chỉ định khi thai dưới 7 tuần tuổi, siêu âm thai phải làm tổ trong buồng tử cung và người mẹ không mắc các bệnh lý như tim mạch hay các bệnh về máu khác…
Thuốc sẽ không có hiệu quả đối với trường hợp thai nhi ngoài tử cung. Phương pháp phá thai bằng thuốc (phá thai nội khoa) được đánh giá an toàn, hiệu quả nhưng với điều kiện tiên quyết là phải được thực hiện dưới sự chỉ định và theo dõi sát sao của bác sĩ sản khoa tại các cơ sở y tế.
Thai phụ không được tự ý mua thuốc về phá thai tại nhà, nhất là khi thai đã lớn hoặc thai chết lưu vì rất dễ xảy ra tai biến băng huyết, nhiễm trùng đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng của bản thân. Sau khi phá thai cũng cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để cơ thể nhanh hồi phục, đồng thời nên đi tái khám theo hướng dẫn của bác sỹ để tránh gặp phải những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này.
Hiền Chúc (BV Sản Nhi Bắc Ninh số 1)