Từ thiện không thể là 'vùng mờ' trách nhiệm

8 giờ trướcBài gốc

Dù ý nghĩa nhân văn là điều không ai phủ nhận, nhưng cách thức thực hiện, lời kêu gọi, mức quyên góp và mối quan hệ giữa người vận động và người nhận hỗ trợ đã khiến không ít người đặt câu hỏi: Từ thiện có cần “rõ ràng”, “minh bạch” hay chỉ cần “từ tâm”?

Xã hội vẫn luôn đề cao tinh thần "lá lành đùm lá rách", “một miếng khi đói bằng một gói khi no”. Tuy nhiên, những lùm xùm liên quan đến việc kêu gọi, sử dụng tiền từ thiện trong thời gian qua đã để lại không ít hệ lụy. Đặc biệt khi người kêu gọi là người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng xã hội thì việc minh bạch, chuẩn mực và đúng vai trò càng trở nên cần thiết.

Trở lại với câu chuyện của nghệ sĩ Trấn Thành, bài viết kêu gọi sự đóng góp với mục tiêu hơn 1 tỷ đồng, chỉ trong vài giờ đã nhận về hơn 400 triệu đồng. Tuy nhiên, sau đó mạng xã hội xuất hiện nhiều luồng thông tin trái chiều, trong đó có thắc mắc về việc thông tin cá nhân của người bệnh (tài khoản ngân hàng, hình ảnh, hồ sơ bệnh lý…) có cần được kiểm chứng không? Người kêu gọi có đang “đứng tên hộ” mà không có trách nhiệm xác minh hay đồng hành? Nếu người bệnh không minh bạch sử dụng tiền ủng hộ, người kêu gọi có trách nhiệm gì?

Vấn đề đặt ra ở đây không chỉ nằm ở hành vi cá nhân, mà là hệ quả của một môi trường từ thiện trên không gian mạng đang thiếu khuôn khổ rõ ràng. Câu hỏi đặt ra không phải là “có nên làm từ thiện không”, mà là “làm từ thiện như thế nào để đúng và bền vững”.

Nghệ sĩ - với sức ảnh hưởng truyền thông mạnh mẽ thường dễ dàng vận động được số tiền lớn từ cộng đồng. Nhưng chính vì vậy, vai trò của họ không chỉ là “chia sẻ bài viết”, “đưa tài khoản”, hay “thể hiện lòng thương”. Mỗi lời nói, mỗi hành động đều cần đi kèm với trách nhiệm xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh niềm tin vào hoạt động thiện nguyện đang bị thử thách sau hàng loạt vụ việc gây tranh cãi.

Từ năm 2021, các cơ quan quản lý nhà nước đã bắt đầu lên tiếng về việc cần có hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động kêu gọi từ thiện của cá nhân, đặc biệt là người có ảnh hưởng. Rõ ràng xã hội đang đòi hỏi cao hơn ở tính công khai, kiểm soát dòng tiền, trách nhiệm hậu kiểm và sự trung thực trong truyền thông.

Trấn Thành hay bất kỳ nghệ sĩ nào khác đều có quyền và nghĩa vụ thể hiện lòng nhân ái. Song cũng cần hiểu rằng, “tấm lòng” không thể là tấm khiên để tránh khỏi mọi chất vấn chính đáng. Từ thiện không phải là sự ban ơn một chiều, càng không phải là vùng mờ không kiểm chứng. Khi danh tiếng được sử dụng để kêu gọi công chúng đóng góp, thì danh tiếng đó cũng phải được đặt dưới sự giám sát của chính công chúng - những người đã gửi gắm niềm tin và tiền bạc của họ.

Người dân có quyền biết tiền mình ủng hộ đang đi đâu, dùng vào việc gì, và có được người kêu gọi đồng hành đến cùng hay không. Nghệ sĩ cũng cần thận trọng khi lựa chọn đứng ra vận động, bởi chỉ cần một sơ suất về thông tin, một sự thiếu đồng hành hậu kiểm cũng có thể làm tổn thương chính người bệnh, người cho và người kêu gọi.

Từ thiện là một hành động đẹp. Nhưng nếu không được đặt trong khung pháp lý và trách nhiệm đạo đức đúng mực, cái đẹp ấy có thể biến thành vết hoen mờ trên lòng tin cộng đồng. Đó là điều mà mỗi nghệ sĩ, mỗi người có sức ảnh hưởng và cả mỗi chúng ta cần suy ngẫm.

Khánh An

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/tu-thien-khong-the-la-vung-mo-trach-nhiem-10308289.html