Từ 'tiền kiểm nặng nề' sang 'hậu kiểm hiệu quả'

3 giờ trướcBài gốc

Điểm mới quan trọng nhất là miễn giấy phép xây dựng đối với công trình đã thẩm định bởi cơ quan chuyên môn về xây dựng; áp dụng với dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng.

Luật Xây dựng (sửa đổi) hướng tới cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính..., tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Như vậy, một công trình chỉ thực hiện một thủ tục hành chính duy nhất, thay vì qua nhiều cơ quan, nhiều vòng như hiện nay. Thay đổi này giúp tháo gỡ điểm nghẽn kéo dài nhiều năm qua.

Dự thảo loại bỏ thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; phân quyền mạnh hơn cho chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra chịu trách nhiệm đối với an toàn chịu lực, phòng cháy chữa cháy, tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật.

Với dự án sử dụng vốn đầu tư công, chủ đầu tư phải tự thẩm tra, kiểm soát dự toán bảo đảm phù hợp với tổng mức đầu tư đã phê duyệt. Nếu điều chỉnh làm tăng vốn, kéo dài thời gian, phải chịu trách nhiệm giải trình. Đây là thay đổi cần thiết, chấm dứt tình trạng đội vốn nhưng không rõ trách nhiệm.

Một điểm tiến bộ nữa là chuyển khâu kiểm soát giấy phép từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Thay vì kiểm tra hồ sơ trước khi khởi công, Nhà nước sẽ kiểm soát thông qua điều kiện khởi công, quản lý trật tự xây dựng và kiểm tra thực tế.

Điều này vừa giúp tiết kiệm thời gian, vừa buộc chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra phải trung thực, chịu trách nhiệm đến cùng nếu sai phạm dẫn tới sự cố công trình, không thể đẩy trách nhiệm cho cơ quan cấp phép.

Nhìn từ tác động thực tế, các sửa đổi này sẽ rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án từ 20 - 30%, tiết kiệm chi phí xã hội rất lớn, đặc biệt là các công trình trọng điểm quốc gia như cao tốc, cảng hàng không, bệnh viện, trường học.

Không chỉ doanh nghiệp tư nhân, khối đầu tư công cũng hưởng lợi vì loại bỏ tình trạng "đủ vốn, đủ mặt bằng nhưng chậm vì vướng giấy phép".

Với doanh nghiệp, nhà đầu tư, việc đơn giản hóa quy trình cấp phép và chuyển sang cấp phép điện tử toàn trình các công trình còn lại (nhà ở riêng lẻ, công trình nhỏ…) cũng tạo thuận lợi đáng kể. Chủ đầu tư nộp hồ sơ, theo dõi, nhận kết quả trực tuyến; tăng tính minh bạch và hạn chế tiêu cực "xin, cho" giấy phép xây dựng.

Đáng chú ý, nhà ở riêng lẻ, công trình nhỏ chưa có quy hoạch chi tiết vẫn có thể xem xét cấp phép tạm dựa trên quy hoạch phân khu, quy hoạch chung, góp phần tháo gỡ chồng chéo pháp luật giữa Luật Xây dựng, Luật Đầu tư, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Đất đai, Luật Nhà ở.

Thực tế có nhiều dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng không triển khai được do chưa có quy hoạch chi tiết 1/500, chưa hoàn thiện giấy phép xây dựng. Quy định trên giúp khơi thông điểm nghẽn bất cập, đặc biệt ở các đô thị đang chỉnh sửa quy hoạch.

Đổi mới cơ chế không đồng nghĩa với buông lỏng quản lý. Cùng với phân quyền, phải đi kèm yêu cầu về năng lực, trách nhiệm giải trình và chế tài đối với chủ đầu tư, tư vấn, cơ quan quản lý nếu để xảy ra sai phạm.

Nếu hậu kiểm không đủ mạnh, nguy cơ phát sinh tình trạng xây dựng sai quy hoạch, chất lượng kém, hoặc vi phạm phòng cháy chữa cháy có thể xảy ra.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/tu-tien-kiem-nang-ne-sang-hau-kiem-hieu-qua-192251104211245856.htm