Khởi nghiệp với mô hình nuôi chồn
Dẫn chúng tôi tham quan trang trại nuôi chồn hương của mình, chị Nguyễn Thị Hồng Vân (35 tuổi), ở thôn Nam Bình 1, xã Bình Sơn không giấu được niềm vui trước thành quả sau những tháng ngày kiên trì khởi nghiệp. Năm 2013, sau khi tốt nghiệp ngành Kỹ thuật môi trường, Trường Đại học Bách Khoa (Đại học Đà Nẵng), chị Vân đi làm cho một số công ty tư nhân. Đến khi lập gia đình và sinh con, theo chồng về thôn Nam Bình 1 sinh sống, chị Vân quyết định nghỉ việc và ấp ủ ý định xây dựng mô hình kinh tế trên mảnh đất của gia đình.
“Tôi là kỹ sư môi trường, công việc cố định theo giờ hành chính nên khó có thời gian chăm sóc con nhỏ. Vì vậy, tôi quyết định nghỉ việc để phát triển mô hình kinh tế. Đất cha mẹ chồng cho vợ chồng tôi có diện tích khá rộng, nằm trên vùng triền núi thoáng mát nên phù hợp cho việc chăn nuôi. Sau một thời gian tìm hiểu, tôi quyết định khởi nghiệp nuôi chồn hương. Đây là loài vật dễ nuôi, ít tốn công chăm sóc nhưng lại có giá trị kinh tế cao”, chị Vân cho hay.
Chị Nguyễn Thị Hồng Vân, ở thôn Nam Bình 1, xã Bình Sơn chăm sóc chồn hương. Ảnh: H.THU
Có được một số vốn tích lũy, năm 2020, chị Vân xin giấy phép, xây dựng chuồng trại và mua 6 cặp giống chồn hương về nuôi với tổng chi phí hơn 100 triệu đồng. Chuồng nuôi được thiết kế dạng lồng sắt, mỗi ô rộng chừng 0,5m², thoáng mát, đảm bảo an toàn.
Chị Vân chia sẻ, chồn hương dễ chăm sóc, ăn rất ít và thức ăn đa dạng như hoa quả, cá xay, thịt gà, trứng... Tận dụng vườn rộng, chị trồng chuối và một số loại cây ăn trái xung quanh để đảm bảo nguồn thức ăn sạch, đủ dinh dưỡng cho chồn. Trong quá trình chăn nuôi, chị chú trọng khâu vệ sinh và sát trùng định kỳ để phòng dịch bệnh, tạo điều kiện cho đàn chồn phát triển khỏe mạnh.
Từ vài con giống ban đầu, sau vài năm chăn nuôi, đến nay, trại chồn A Chí của chị Vân đã có hơn 200 con. Trại chồn A Chí vừa cung cấp chồn thương phẩm, vừa bán chồn giống với nhiều kích cỡ. Giá bán 1 cặp chồn hương giống dao động từ 7 - 10 triệu đồng, chồn thương phẩm dao động từ 1,3 - 1,5 triệu đồng/kg. Từ đầu năm đến nay, chị Vân đã xuất bán hơn 100 con chồn, trong đó chồn thương phẩm đạt trọng lượng từ 2,5 - 4kg sau 12 tháng nuôi. Mô hình này đã giúp gia đình chị có cuộc sống ổn định, từng bước vươn lên khá giả.
“Dù khởi nghiệp bằng chăn nuôi, khác với chuyên ngành đã học nhưng khi đã có tư duy, tinh thần cầu tiến và sự kiên trì thì làm việc gì cũng có thể thành công. Sau 5 năm chăn nuôi, tôi thấy lựa chọn của mình là đúng đắn. Thời gian tới, tôi sẽ đầu tư thêm chuồng trại, nâng quy mô đàn chồn lên hơn 300 con để đáp ứng nhu cầu thị trường”, chị Vân bày tỏ.
Không chỉ làm kinh tế giỏi, chị Vân còn là hội viên phụ nữ năng động, nhiệt tình trong các phong trào địa phương, luôn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho hội viên, phụ nữ ở địa phương để cùng nhau phát triển kinh tế. Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN xã Bình Sơn Nguyễn Thị Tố Nga nhận xét, mô hình nuôi chồn hương của chị Vân là một trong những mô hình mới, có hiệu quả kinh tế cao. Câu chuyện khởi nghiệp của chị Vân là minh chứng sinh động cho tinh thần vượt khó, biết tận dụng lợi thế sẵn có ở nông thôn để làm giàu.
Từ thành công bước đầu ấy, chị không chỉ xây dựng kinh tế gia đình vững vàng mà còn góp phần mở ra hướng phát triển mới, truyền cảm hứng cho nhiều hội viên, phụ nữ tại địa phương vươn lên làm chủ cuộc sống.
“Giữ lửa” nghề truyền thống
Thôn Tiên Đào, xã Bình Trung (cũ), (nay là xã Bình Sơn) từng một thời nức tiếng với nghề mía đường truyền thống, nhưng nay đã dần lùi về dĩ vãng. Tiếc nghề xưa của quê hương, nên dù tốt nghiệp chuyên ngành Quản trị kinh doanh và đang làm việc cho một doanh nghiệp, chị Trịnh Thị Kim Oanh (33 tuổi) quyết tâm khôi phục, nâng tầm nghề mía đường truyền thống của gia đình thành các sản phẩm mang tính thương hiệu, có giá trị cao.
“Hiện tại, ở Tiên Đào chỉ còn duy nhất lò ép mía đường của cha mẹ tôi. Cha mẹ tôi đều đã lớn tuổi, nghề làm đường muỗng, đường sệt cũng không còn chỗ đứng trên thị trường. Vì thế, tôi đã mạnh dạn kế nghiệp cha mẹ, nỗ lực nghiên cứu làm ra nhiều sản phẩm từ cây mía, đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Tôi cố gắng cải tiến quy trình sản xuất, nâng tầm được sản phẩm, nhưng không làm thay đổi, mất đi bản chất, giá trị truyền thống vốn có”, chị Oanh cho biết.
Chị Trịnh Thị Kim Oanh, ở thôn Tiên Đào, xã Bình Sơn đã nghiên cứu, làm ra nhiều sản phẩm từ cây mía, đáp ứng nhu cầu thị trường. Ảnh: M.DUYÊN
Trong căn chòi đỏ lửa, thoang thoảng hương thơm của mật mía, chị Oanh cần mẫn dán tem, đóng gói các sản phẩm được chế biến từ cây mía. Để theo đuổi đam mê “giữ lửa” nghề mía đường, chị Oanh đã dành hơn 3 năm để xây dựng kế hoạch khởi nghiệp, nghiên cứu chế biến sản phẩm và kết nối thị trường.
“Ban đầu, tôi liên tục gặp thất bại khi chất lượng sản phẩm làm ra không đồng đều, phải nấu đi nấu lại, đổ bỏ nhiều lần. Sau một thời gian kiên trì, tôi đã cải tiến quy trình làm mía đường và chế biến thành công các loại sản phẩm như mật mía, bánh đường mía thô, đường mía nguyên mật, đường cát hoa mơ”, chị Oanh phấn khởi nói.
Hiện tại, để đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào, nâng cao chất lượng sản phẩm, chị Oanh đã liên kết với nhiều hộ dân trồng mía. Mỗi tháng, cơ sở của chị Oanh sản xuất khoảng 12 tấn mía nguyên liệu, hỗ trợ việc làm, nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân địa phương. Sau hơn 1 năm vận hành sản xuất, đến nay, thương hiệu đường mía thủ công Ann Food của chị Oanh đã khẳng định được chỗ đứng nhất định trên thị trường.
Hiện nay, ngoài bán lẻ trên mạng xã hội, chị Oanh đã kết nối được hơn 20 đại lý ở khắp nơi trong nước để tiêu thụ, quảng bá sản phẩm. Bên cạnh đó, trong năm 2025, sản phẩm mật mía và đường mía thô của chị Oanh đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao.
Hành trình khởi nghiệp với nghề mía đường của chị Oanh vẫn còn nhiều trở ngại, thử thách phía trước. Chị Oanh đang tiếp tục nghiên cứu quy trình sản xuất để kéo dài thời gian bảo quản các sản phẩm thủ công. Đồng thời, xây dựng vùng trồng mía tập trung quy mô lớn và tăng cường quảng bá, mở rộng thị trường tiêu thụ. Chị đang nỗ lực để mỗi bước đi không chỉ thỏa niềm đam mê, phát triển kinh tế, mà còn bảo tồn được giá trị văn hóa của nghề mía đường tại quê hương mình.
MỸ DUYÊN - HIỀN THU