Hành trình khẳng định vai trò của phụ nữ là một hành trình lâu dài và bền bỉ, không ít chông gai nhưng cũng là hành trình của niềm tin, khát vọng và hạnh phúc.
Không bao giờ bỏ cuộc
Trong số những người phụ nữ tiêu biểu vinh dự nhận danh hiệu “Học không bao giờ cùng” năm 2025 của Hội Khuyến học tỉnh, bà Văn Thị Vân (59 tuổi), ở thôn Hà Nhai Bắc, xã Sơn Tịnh là một điển hình về tinh thần vượt khó, nỗ lực học hỏi, không ngừng đổi mới trong lao động sản xuất.
Chúng tôi đến thăm nhà bà Vân đúng lúc vợ chồng bà đang tất bật tỉa cành, chăm bón vườn ổi đang vào mùa thu hoạch. Bà Vân chia sẻ, vườn ổi này có gần 500 gốc, gồm ổi lê Đài Loan, ổi nữ hoàng, ổi da xù Thái Lan. Vợ chồng bà canh tác theo hướng sản xuất sạch, an toàn, không sử dụng thuốc trừ sâu, chỉ dùng phân hữu cơ tự ủ. Từng quả ổi đều được bọc kỹ để tránh côn trùng gây hại, hạn chế sâu bệnh. Nhờ vậy mà ổi ngọt, năng suất cao, được khách hàng tin tưởng.
Bà Văn Thị Vân, ở thôn Hà Nhai Bắc, xã Sơn Tịnh cùng chồng thu hoạch ổi. Ảnh: HIỀN THU
Sinh ra trong gia đình nghèo, cha mất sớm, nên bà Vân chỉ học đến lớp 5. Chính hoàn cảnh khó khăn đã tôi luyện ý chí tự lập, bản lĩnh ở người phụ nữ này. Từ những cây ổi đầu tiên đặt mua ở các nhà vườn, bà Vân tự mày mò học cách chiết cành, ươm giống, chọn ra những cây khỏe mạnh, cho năng suất cao.
Đến nay, 500 gốc ổi trong vườn đã cho trái quanh năm, sản lượng đạt gần 20 tấn/năm. Ngoài cây ổi, vào vụ đông xuân, vợ chồng bà còn trồng rau quả sạch như bí đao, khổ qua, bí đỏ... cung cấp cho khách hàng trong và ngoài xã.
Tất cả nông sản của gia đình bà đều canh tác theo hướng hữu cơ, không dùng thuốc trừ sâu hay chất kích thích tăng trưởng. Đồng thời, kiểm soát sâu bệnh bằng các biện pháp sinh học để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
"Tôi không có điều kiện học nhiều, nhưng trong lao động, tôi luôn chịu khó lắng nghe, quan sát, học hỏi những người giỏi hơn mình. Cứ học từng chút một, làm từng việc một, sai thì sửa, dần dần tôi tích lũy được kinh nghiệm, rồi thành công. Quan trọng là không bao giờ bỏ cuộc giữa chừng".
Bà VĂN THỊ VÂN
Với tinh thần cầu tiến, hăng say lao động, bà Vân đã truyền cảm hứng, động lực cho 3 người con gái trong học tập và rèn luyện. Hiện nay, 2 người con gái của bà đã tốt nghiệp đại học và 1 người tốt nghiệp thạc sĩ, đều có công việc ổn định.
Ở tuổi gần 60, bà Vân vẫn miệt mài làm vườn, tìm tòi những phương pháp canh tác mới. Với bà, “học không bao giờ cùng” không chỉ là khẩu hiệu, mà là cách sống, là hành trình để tự hoàn thiện mình mỗi ngày.
Chọn lối đi riêng
Là phụ nữ dân tộc Xơ Đăng, chị Y Phong (43 tuổi), ở thôn Năng Nhỏ 2, xã Đăk Sao sinh ra trong một gia đình nghèo, đông anh em. Hoàn cảnh gia đình khó khăn nên Y Phong học hết cấp 1 rồi nghỉ. Vượt lên định kiến giới và nghịch cảnh, Y Phong đã kiên trì xây dựng các mô hình kinh tế, trở thành tấm gương sáng trong lao động sản xuất, được nhiều chị em phụ nữ trong thôn noi theo.
“Giống như nhiều chị em trong thôn, tôi cũng nghỉ học, lấy chồng sớm và sinh con. Sau khi có con, tôi nhìn các gia đình xung quanh mình, luôn luẩn quẩn nghèo đói, ít học bám lấy các thế hệ. Lúc đó, tôi nghĩ mình phải sống khác đi, phải nỗ lực thay đổi để con cái sau này có tương lai tươi sáng hơn”, Y Phong chia sẻ.
Chị Y Phong (giữa), ở thôn Năng Nhỏ 2, xã Đăk Sao, chia sẻ về hành trình vượt khó của mình. Ảnh: HOÀNG LỘC
Năm 2007, vợ chồng Y Phong dựng căn chòi nhỏ ra ở riêng, sau đó khai hoang đất trồng mì, bắp. Đến năm 2010, chị mạnh dạn vay vốn ưu đãi của ngân hàng để mua 2 con bò giống. Từ đó, chị học hỏi kỹ thuật chăn nuôi. Khi có chút vốn, chị tiếp tục đầu tư nuôi heo, trâu, gà, vịt và mua thêm đất rẫy trồng cà phê. Đến nay, gia đình chị đã có 3ha cà phê, 6 con bò, 4 con trâu, 3 con heo nái, hơn 200 con gà, vịt... Từ đó, mỗi năm chị thu về vài trăm triệu đồng, cuộc sống ngày càng khấm khá.
“Tôi học ít, tiếng phổ thông cũng không rành rọt nhưng luôn chịu khó nghe đài, tham gia các buổi tuyên truyền, tập huấn về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, phòng dịch... Nhờ vậy mà tôi biết cách áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, không để mình tụt hậu”, chị Phong kể.
Từ nghị lực, tinh thần vượt khó, giờ đây, cuộc sống của gia đình Y Phong đã sung túc, xây được ngôi nhà khang trang, mua xe ô tô. Hai người con của chị cũng được học hành đến nơi đến chốn. Ghi nhận sự nỗ lực của chị và các thành viên, năm 2024, gia đình chị được tuyên dương là gia đình hiếu học cấp tỉnh.
Không chỉ làm kinh tế giỏi, chị Y Phong còn là đảng viên gương mẫu, luôn đi đầu trong các phong trào của địa phương. Năm 2021, chị đã tự nguyện hiến gần 500m² đất vườn để mở rộng hai tuyến đường trong thôn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn vùng cao.
Tự tin làm chủ cuộc đời
Tốt nghiệp Trường Đại học Quy Nhơn, ngành Công nghệ sinh học năm 2019, cô gái trẻ Lê Thị Khánh Ly, ở thôn Trung Nghĩa Đông, xã Ngọk Bay đã sớm khẳng định bản lĩnh và khát vọng của thế hệ phụ nữ thời đại mới. Chỉ 3 năm sau khi ra trường, ở tuổi 25, chị Ly đã trở thành Giám đốc Hợp tác xã (HTX) hữu cơ Biology.
“Tôi có niềm đam mê nghiên cứu vi sinh vật, tế bào thực vật nên từ khi còn trên giảng đường, tôi đã dành nhiều thời gian tìm hiểu chuyên sâu về nấm. Sau khi tốt nghiệp, tôi đi làm 2 năm để tích lũy kinh nghiệm và dành dụm vốn khởi nghiệp.
May mắn là thời điểm ấy, tôi gặp được nhóm bạn cùng đam mê và ấp ủ ý tưởng thành lập HTX chuyên sản xuất các loại nấm. Chúng tôi bàn bạc, lập kế hoạch chi tiết, đến năm 2022 HTX hữu cơ Biology chính thức ra đời”, chị Ly nhớ lại.
Chị Lê Thị Khánh Ly, ở thôn Trung Nghĩa Đông, xã Ngọk Bay, kiểm tra chất lượng phôi nấm. Ảnh: NVCC
Là người có chuyên môn và am hiểu kỹ thuật tạo phôi các loại nấm, nên chị Ly không gặp khó khăn ở khâu ươm trồng, chăm sóc. Tuy nhiên, thử thách lớn nhất với chị Ly là tạo niềm tin cho các thành viên là người thân, những hộ nông dân lân cận để họ tham gia vào HTX.
Chị Ly cho biết, thời gian đầu, chị gặp phải sự hoài nghi của nhiều người khi thành lập HTX, bởi còn trẻ tuổi và là nữ. Chị đã nỗ lực từng ngày, khẳng định năng lực bằng kết quả doanh thu hằng tháng. Nhờ vậy, mọi người ngày càng tin tưởng, ủng hộ.
Đến nay, HTX hữu cơ Biology có 11 thành viên chính thức và 8 thành viên liên kết không góp vốn là các hộ dân ở nhiều xã khác nhau, được HTX bao tiêu đầu ra. Hiện nay, trung bình mỗi tháng, HTX cung cấp ra thị trường gần 30 nghìn túi phôi nấm các loại và gần chục tấn nấm bào ngư xám, nấm rơm, nấm linh chi... Không chỉ giúp nông dân tham gia HTX có thu nhập ổn định, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 6 lao động địa phương.
Hợp tác xã mang đến cho người tiêu dùng nguồn thực phẩm sạch, an toàn. “Điều tôi hạnh phúc nhất không phải là thành công của riêng mình, mà là những giá trị mang lại cho cộng đồng. Đặc biệt, là khi thấy các hộ dân tham gia HTX có cuộc sống tốt hơn”, chị Ly bộc bạch.
Dẫu xuất phát điểm khác nhau nhưng chính nghị lực, bản lĩnh, khao khát bước ra khỏi “vùng an toàn” để khẳng định bản thân, đã giúp nhiều phụ nữ Quảng Ngãi tỏa sáng, vượt lên làm giàu, biến thử thách thành cơ hội, biến ước mơ thành hiện thực. Và chính từ khát vọng học tập không ngừng ấy, họ đã góp phần làm đẹp thêm hình ảnh người phụ nữ Quảng Ngãi trong thời đại mới.
HIỀN THU