Sản phẩm ống hút tre của Công ty TNHH Vibabo được kiểm tra chất lượng trước khi xuất khẩu. Ảnh: Hoàng Đông
Hiện nay, nhiều cơ sở sản xuất các sản phẩm từ tre, luồng tại Thanh Hóa đã chuyển sang hướng chế biến sâu. Nhờ ứng dụng công nghệ, máy móc hiện đại vào các khâu như cắt, chẻ, vót, bào, ép, hấp sấy, xử lý chống mối mọt... các sản phẩm từ tre, luồng không chỉ bền đẹp mà còn đạt độ hoàn thiện cao, đáp ứng được yêu cầu khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế. Các sản phẩm từ tre luồng xứ Thanh đang ngày càng trở nên đa dạng: từ ống hút tre, dao, muỗng, thìa tre, bàn chải tre, hộp đựng, khay trang trí, bàn ghế đến những sản phẩm trang trí cao cấp dùng trong khách sạn, nhà hàng, resort. Những sản phẩm này không chỉ có thiết kế hiện đại, mẫu mã tinh tế mà còn hoàn toàn thân thiện với môi trường, có thể tái sử dụng, phân hủy sinh học. Đây là những ưu điểm mà thị trường quốc tế đặc biệt quan tâm. Anh Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Công ty TNHH Bamboo Vina, cho biết: "Dưới bàn tay khéo léo của những người thợ thủ công, từng thân tre, luồng được lựa chọn kỹ càng, sau đó cắt khúc, xử lý, bào mịn, ép tạo hình, khắc, đánh bóng thành những sản phẩm nội thất, vật dụng trang trí, đồ dùng sinh hoạt tinh tế, bền đẹp và an toàn cho sức khỏe. Tính thẩm mỹ cao, chất liệu tự nhiên cùng sự thân thiện với môi trường chính là điểm cộng giúp sản phẩm từ tre luồng xứ Thanh ngày càng được thị trường ưa chuộng".
Điểm thuận lợi lớn nhất của các cơ sở sản xuất ở Thanh Hóa là việc gần vùng nguyên liệu. Điều này giúp tiết giảm chi phí vận chuyển, đảm bảo được nguồn cung ổn định và kiểm soát được chất lượng nguyên liệu đầu vào. Không chỉ có vậy, lực lượng lao động tại địa phương vốn quen tay với nghề đan lát truyền thống. Vì vậy, đây chính là nhân tố giúp các sản phẩm giữ được nét thủ công, tinh tế. Kết hợp giữa tay nghề truyền thống và công nghệ hiện đại, các doanh nghiệp ở xứ Thanh đã tạo ra chuỗi giá trị khép kín: từ khai thác, chế biến, sản xuất đến tiêu thụ; mang tính bền vững và hiệu quả cao. Thêm vào đó, việc chủ động đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada,... hay xây dựng thương hiệu, website bán hàng quốc tế, tham gia các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới như Alibaba, Amazon cũng là bước đi linh hoạt, giúp sản phẩm tre luồng xứ Thanh tiếp cận được thị trường rộng lớn hơn. "Khách hàng giờ không chỉ tìm đến cửa hàng, họ tìm sản phẩm trên mạng. Thương mại điện tử giúp chúng tôi tiếp cận được cả những người tiêu dùng ở xa, từ thành thị đến nông thôn", anh Nguyễn Mạnh Cường chia sẻ.
Thực tế cho thấy, nhiều sản phẩm từ tre, luồng Thanh Hóa đã có mặt tại các thị trường quốc tế, đặc biệt là khu vực châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, đây là những quốc gia rất khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng và môi trường. Nhờ chất lượng ổn định, giá thành hợp lý và dịch vụ khách hàng tốt, Công ty TNHH Vibabo đã ký kết hợp đồng dài hạn cung cấp các sản phẩm ống hút tre, bộ dụng cụ ăn bằng tre, nội thất tre ép... cho các đối tác nước ngoài. Hiện tại, công ty nhận được đơn đặt hàng lên đến hàng chục triệu ống hút mỗi năm, với doanh thu ước đạt 3 - 4 tỷ đồng/năm. Đây là minh chứng cho việc các sản phẩm từ tre, nứa xứ Thanh không còn dừng lại ở quy mô hộ gia đình, thủ công nhỏ lẻ, mà đã thực sự bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, việc đạt các chứng chỉ FSC, ISO, chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, tiêu chuẩn xuất khẩu châu Âu (CE) đã giúp nhiều cơ sở tại Thanh Hóa khẳng định uy tín, mở rộng thị phần và gia tăng giá trị sản phẩm. Đặc biệt, Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) tại Thanh Hóa đã tạo ra động lực lớn giúp các sản phẩm tre luồng đạt chuẩn được công nhận và tiếp cận thị trường dễ dàng hơn. Hiện nay, nhiều sản phẩm từ tre, luồng của Thanh Hóa đã đạt chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao; là cơ sở vững chắc để vươn ra thị trường trong nước và quốc tế.
Ông Lê Xuân Lâm, Giám đốc Công ty TNHH Vibabo, chia sẻ: "Không chỉ góp phần phát triển kinh tế, sản xuất các sản phẩm từ tre, luồng còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Với đặc tính phân hủy sinh học, không gây rác thải nhựa, sản phẩm tre luồng đang ngày càng được người tiêu dùng quốc tế ưa chuộng như một giải pháp thay thế “xanh” cho các sản phẩm nhựa dùng một lần". Hơn nữa, ngành công nghiệp chế biến tre, luồng còn giúp giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, đặc biệt là phụ nữ và người dân vùng sâu, vùng xa. Một minh chứng điển hình đó là hiện nay, Công ty TNHH Vibabo đang tạo công ăn việc làm ổn định cho gần 30 lao động địa phương, với mức thu nhập khoảng 100 triệu đồng/năm. Với thu nhập ổn định, người lao động có thể cải thiện cuộc sống, từ đó góp phần giảm nghèo, vươn lên trong cuộc sống.
Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và khủng hoảng rác thải nhựa thì sự phát triển của các sản phẩm từ tre, luồng xứ Thanh không chỉ là câu chuyện kinh tế mà còn là lời cam kết với tương lai bền vững. Từ nguồn nguyên liệu bản địa, những sản phẩm tưởng chừng bình dị như ống hút, đũa, khay tre... đã và đang mang trong mình khát vọng lớn: khát vọng vươn ra thế giới, mang thương hiệu “Made in Vietnam” đến với bạn bè quốc tế bằng chính bản sắc, trí tuệ và tinh thần đổi mới của người Việt.
Phương Đỗ