Tư tưởng kinh tế Tập Cận Bình: Trung Quốc phát triển chất lượng cao là lẽ tất yếu trong thời đại mới

3 ngày trướcBài gốc

Ông Miêu Vi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc lần thứ XIV, đã phân tích về một số nét chính trong tư tưởng kinh tế của chủ tịch Tập Cận Bình. (Nguồn: CCTV)

“Câu hỏi của thời đại”

Từ sau Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XVIII, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đúc kết những kinh nghiệm trong quá trình phát triển kinh tế của nước này, nhận diện quy luật tăng trưởng và đề ra hệ thống lý luận kinh tế mới dưới góc nhìn của chủ nghĩa Marx. Theo đó, hệ thống lý luận tư tưởng kinh tế của Chủ tịch Tập Cận Bình không chỉ làm rõ con đường hiện đại hóa mang đặc sắc Trung Quốc, mà còn trả lời câu hỏi làm sao thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và toàn diện.

Trung Quốc thành công trong việc phóng vệ tinh Bắc Đẩu 3 vào năm 2020, đánh dấu bước đột phá trong năng lực công nghệ, đồng thời mang lại hệ thống định vị và dẫn đường toàn cầu do chính đất nước tỷ dân phát triển. Tuy nhiên, đằng sau thành tựu đó là những thách thức nghiêm trọng, như chênh lệch trình độ phát triển giữa đô thị và nông thôn không ngừng gia tăng, khoảng 100 triệu người chưa thoát nghèo, tình trạng phát triển bất cân bằng và thiếu bền vững vẫn tiếp diễn.

Thế giới đang chứng kiến những biến động lớn, nhiều quốc gia phương Tây coi Bắc Kinh là đối thủ chiến lược. Trong bối cảnh đó, câu hỏi đặt ra là - Trung Quốc phải đi trên con đường nào trong một thời đại đang thay đổi nhanh chóng như vậy?... Đây cũng chính là “câu hỏi của thời đại” mà nước này bắt buộc phải giải đáp.

Ông Miêu Vi cho biết, câu trả lời của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc là phải "giải quyết những mâu thuẫn chủ yếu trong xã hội, đồng thời thúc đẩy phát triển chất lượng cao".

Khái niệm "Phát triển chất lượng cao" lần đầu được đề cập tại Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIX, năm 2017. Trong báo cáo tại Đại hội, Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh, nền kinh tế Trung Quốc đang chuyển đổi từ giai đoạn phát triển tăng tốc sang phát triển chất lượng cao. Đây là một sự điều chỉnh chiến lược sâu sắc trong bối cảnh đất nước này bước vào thời đại mới.

Trước đó, tại Hội nghị Công tác kinh tế trung ương năm 2012 thuộc Đại hội XVIII, ông Tập Cận Bình cũng chỉ rõ, không thể bỏ qua các điều kiện khách quan hay đi ngược quy luật phát triển để đẩy nhanh tăng trưởng một cách mù quáng.

Nền kinh tế Trung Quốc đang chuyển đổi từ giai đoạn phát triển tăng tốc sang phát triển chất lượng cao. (Nguồn: CGTN)

Theo đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc lần thứ XIV Miêu Vi cho biết, để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế chất lượng cao, cần giải quyết một số mối quan hệ cốt lõi:

Thứ nhất, mối quan hệ giữa tăng trưởng và phát triển kinh tế. Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc cũng đã nhiều lần khẳng định không thể chỉ dựa vào tốc độ tăng trưởng GDP, mà cần tập trung nâng cao chất lượng và hiệu quả tăng trưởng. Theo ông Miêu Vi, tăng trưởng kinh tế thể hiện sự gia tăng về số lượng, quy mô, trong khi phát triển kinh tế bao hàm cả sự chuyển đổi về chất và lượng.

Thứ hai, phát triển chất lượng cao phải chuyển từ mục tiêu "có hay không" sang "có tốt không".

Tại Hội nghị Công tác kinh tế trung ương tháng 12/2017, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ rõ, "có hay không" là vấn đề số lượng, vốn được giải quyết bằng tăng trưởng nhanh; còn "tốt hay không" là vấn đề chất lượng và hiệu suất, cần được giải quyết thông qua phát triển chất lượng cao. Để đạt được điều này, việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ là yếu tố then chốt.

Thứ ba, cần cân bằng giữa phát triển kinh tế và các lĩnh vực xã hội khác. Hội nghị lần thứ V Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIX khẳng định, các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, sinh thái... đều phải đáp ứng yêu cầu của phát triển chất lượng cao.

Điều này thể hiện sự thay đổi quan trọng trong cách tiếp cận của Trung Quốc: Không chỉ tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà còn chú trọng đến bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống. Yêu cầu về phát triển chất lượng cao không chỉ giới hạn trong lĩnh vực kinh tế mà còn trở thành một nguyên tắc chung bao trùm toàn bộ sự phát triển của đất nước.

Sáng tạo là động lực dẫn đầu

Theo ông Miêu Vi, lý luận là ngọn đuốc soi đường cho thực tiễn, phát triển chất lượng cao trước tiên phải hiện thực hóa lí luận, để từ đó dẫn đường cho hành động. Bất kể ở cấp độ chính quyền địa phương hay doanh nghiệp, đổi mới phải trở thành động lực phát triển cốt lõi. Việc nâng cao vai trò chủ thể đổi mới của doanh nghiệp, xây dựng các nền tảng sáng tạo, đổi mới phương thức phát triển và thúc đẩy tăng trưởng toàn diện sẽ tạo ra động năng mạnh mẽ, thúc đẩy nền kinh tế chuyển dịch theo hướng bền vững hơn.

Tại Hội nghị Công tác kinh tế trung ương Trung Quốc, tháng 12/2017, Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình đã xác định năm yếu tố cốt lõi của phát triển chất lượng cao: Đổi mới là động lực hàng đầu, Phối hợp là đặc điểm nội sinh, Phát triển xanh là xu hướng chủ đạo, Mở cửa là con đường tất yếu và Chia sẻ là mục tiêu cơ bản.

Ông Miêu Vi cho biết, chỉ khi quán triệt đầy đủ, chính xác và toàn diện triết lý phát triển mới, Trung Quốc mới có thể thúc đẩy tăng trưởng theo hướng bền vững, hiệu quả và hài hòa. Phát triển chất lượng cao không phải là một yêu cầu nhất thời hay chỉ dành cho những khu vực có điều kiện kinh tế thuận lợi, mà là nguyên tắc chung để mọi địa phương thực hiện lâu dài. Ngay cả những khu vực kém phát triển cũng có thể tận dụng lợi thế của mình để khắc phục điểm yếu, tìm ra con đường phù hợp với điều kiện thực tế.

Trước câu hỏi làm thế nào để các khu vực kém phát triển thực hiện phát triển chất lượng cao, nhà lãnh đạo Trung Quốc nhấn mạnh, mỗi địa phương cần dựa vào điều kiện thực tế, khai thác tiềm năng, khắc phục hạn chế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Đây là cách nhằm nâng cao hiệu suất, tối ưu hóa cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sự phát triển cân bằng, bao trùm và bền vững.

Nhìn vào thực tiễn, có thể thấy nhiều địa phương đã tìm ra hướng đi riêng để phát triển dựa trên lợi thế sẵn có. Điển hình như Tân Cương, với nguồn tài nguyên phong điện, quang điện dồi dào, khu vực này đã tận dụng tiềm năng khai thác năng lượng mặt trời lớn nhất và năng lượng gió đứng thứ hai toàn quốc, nhằm quy hoạch và xây dựng một trung tâm năng lượng sạch cấp quốc gia.

Các dự án điện gió, khu công nghiệp quang điện phát triển theo hướng quy mô lớn, tập trung và công nghiệp hóa, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng xanh.

Tân Cương đã tận dụng tiềm năng khai thác năng lượng mặt trời lớn nhất và năng lượng gió đứng thứ hai toàn quốc nhằm quy hoạch và xây dựng một trung tâm năng lượng sạch cấp quốc gia. (Nguồn: Global Times)

Trong khi đó, Quý Châu, với địa hình đồi núi trùng điệp, đã tìm ra hướng đi riêng bằng cách phát triển ngành dữ liệu lớn (big data). Nhờ đặc điểm khí hậu mát mẻ quanh năm, tỉnh này đã thu hút nhiều trung tâm dữ liệu quy mô lớn, hình thành một chuỗi công nghiệp công nghệ cao tại miền Tây Trung Quốc.

Thanh Hải cũng tận dụng được thế mạnh tài nguyên tự nhiên của mình. Với diện tích đất hoang mạc có thể khai thác điện mặt trời và phong điện lên đến 100.000 km², tỉnh này đã đẩy mạnh công nghiệp hóa năng lượng tái tạo, mở ra con đường phát triển xanh và ít carbon.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc lần thứ XIV Miêu Vi cho rằng, những ví dụ thực tế này chứng minh, dù điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của các địa phương khác nhau song nếu biết tận dụng thế mạnh và điều chỉnh chiến lược hợp lý, thì vẫn có thể đạt được phát triển chất lượng cao.

Không ngừng cải thiện đời sống nhân dân là mục tiêu quan trọng nhất của phát triển chất lượng cao. Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định, quá trình phát triển phải gắn liền với nâng cao chất lượng cuộc sống và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân. Trong nghị quyết thông qua tại Hội nghị Trung ương 3 khóa XX Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 2024, phát triển chất lượng cao đã được xác định là nhiệm vụ hàng đầu trong công cuộc xây dựng đất nước hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa.

“Những năm tới sẽ là thời điểm quan trọng để khởi đầu công cuộc xây dựng một đất nước hiện đại, phát triển bền vững. Việc quán triệt nguyên tắc phát triển chất lượng cao, thực hiện đầy đủ triết lý phát triển mới sẽ là nền tảng thúc đẩy sự phục hưng của dân tộc Trung Hoa theo con đường hiện đại hóa kiểu Trung Quốc, đồng thời đóng góp trí tuệ và giải pháp Trung Quốc cho thế giới”, ông Miêu Vi nhận định.

Có thể nói, tư tưởng kinh tế của Chủ tịch Tập Cận Bình đặt ra định hướng rõ ràng cho con đường phát triển chất lượng cao của Trung Quốc, không chỉ nhằm giải quyết những thách thức nội tại mà còn định hình mô hình tăng trưởng bền vững, bao trùm. Thực tiễn đã chứng minh rằng, dù ở điều kiện phát triển khác nhau, các địa phương vẫn có thể tận dụng lợi thế để chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng hiệu quả hơn. Với nền tảng lý luận vững chắc và các chính sách phù hợp, Trung Quốc kỳ vọng sẽ hiện thực hóa mục tiêu hiện đại hóa, tạo ra ảnh hưởng tích cực trên toàn cầu.

(*) Chuyên đề về tư tưởng kinh tế của Chủ tịch Tập Cận Bình do Đài Phát thanh - truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), cùng Ủy ban Phát triển và cải cách quốc gia Trung Quốc đồng sản xuất.

(theo CCTV)

Ngọc Anh - Mỹ Linh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/tu-tuong-kinh-te-tap-can-binh-trung-quoc-phat-trien-chat-luong-cao-la-le-tat-yeu-trong-thoi-dai-moi-308918.html