Từ ước mơ kiếm thêm thu nhập đến động lực để ruộng nương 'nở hoa' của cô gái Tày

4 giờ trướcBài gốc

Xã Đình Lập là xã vùng cao của tỉnh Lạng Sơn, nằm ở phía Đông Nam của tỉnh. Xã được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Đình Lập, xã Đình Lập và một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Bính Xá (gồm 2 thôn Ngàn Chả, Quyết Tiến) thuộc huyện Đình Lập (cũ).

Xã có diện tích tự nhiên 164,64 km2, gồm 26 thôn (trong đó có 4 thôn vùng đặc biệt khó khăn), 2.378 hộ dân với 9.916 nhân khẩu. Cộng đồng dân cư xã Đình Lập bao gồm nhiều dân tộc khác nhau, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 85,58%, có 4 dân tộc chủ yếu gồm Tày, Nùng, Kinh, Dao.

Trong điều kiện địa hình rộng, dân cư phân tán và sinh kế chủ yếu dựa vào nông nghiệp nhỏ lẻ, bài toán tiêu thụ nông sản từ lâu là thách thức lớn đối với người dân xã Đình Lập. Ngô, lúa chỉ được gieo trồng “cầm chừng”, thậm chí bỏ hoang vì thiếu đầu ra ổn định và giá thấp. Chính vì vậy, việc hình thành những mô hình sản xuất gắn với thu mua nông sản tại chỗ trở thành nhu cầu cấp thiết, giúp người dân yên tâm canh tác và tạo động lực phát triển kinh tế ngay trên quê hương.

Từ ước mơ kiếm thêm thu nhập đến động lực phục hồi ruộng nương ở Đình Lập

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, chị Bế Thị Lan Anh, dân tộc Tày chủ cơ sở sản xuất bún khô Thuận Anh, xã Đình Lập (tỉnh Lạng Sơn) cho biết, năm 2017, cơ sở sản xuất bún khô bắt đầu đi vào hoạt động, với diện tích hơn 200 m2. Thời điểm đó, cơ sở sản xuất bún ngô bằng phương pháp bán thủ công nên năng suất đạt từ 3-4 tạ/ngày, sản phẩm được tiêu thụ chủ yếu trong địa bàn tỉnh.

Đến năm 2019, để nâng cao năng suất và giá trị của sản phẩm, cơ sở đã mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, hệ thống máy móc thiết bị hiện đại để tham gia vào sản xuất, đưa bún ngô trở thành sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh.

Chị Bế Thị Lan Anh (áo đen), chủ cơ sở sản xuất bún khô Thuận Anh tại xã Đình Lập (tỉnh Lạng Sơn). Ảnh: NVCC.

"Việc thành lập cơ sở sản xuất bún khô Thuận Anh bắt đầu từ mong muốn đơn giản là tạo thêm nguồn thu nhập ổn định cho gia đình, giúp cuộc sống bớt chật vật và có điều kiện lo cho con cái. Thế nhưng, khi cơ sở đi vào hoạt động, tôi nhận ra mình có thể làm nhiều hơn thế.

Sau khi ổn định sản xuất, tôi bắt đầu thu mua ngô của bà con trong xã. Mục đích ban đầu là hỗ trợ người dân có đầu ra cho nông sản, nhưng dần dần việc này trở thành động lực giúp họ quay lại sản xuất, không phải rời quê hương đi làm thuê xa nhà. Nhờ có đầu ra ổn định, nhiều hộ gia đình giữ được sinh kế tại chỗ, yên tâm bám đất, bám ruộng.

Từng bao ngô được thu mua, từng sản phẩm bún khô được làm ra không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn làm cho vùng quê phát triển cũng như gắn kết hơn. Đó cũng là nền tảng mở ra hy vọng về một hướng phát triển bền vững ngay trên chính mảnh đất Lạng Sơn", chị Lan Anh bày tỏ.

Theo chị Lan Anh, trước đây nhiều hộ dân bỏ hoang ruộng nương vì giá ngô khá thấp, chỉ khoảng 3.000-4.000 đồng/kg. Nông sản làm ra không có đầu ra nên bà con mất dần động lực sản xuất, bỏ phí tiềm năng kinh tế của địa phương.

Tình hình bắt đầu thay đổi khi chị Lan Anh thu mua nông sản cho bà con. Việc có đầu ra ổn định giúp người dân yên tâm quay lại sản xuất, chăm sóc ruộng vườn đều đặn hơn. Hai vụ ngô mỗi năm gần như được tiêu thụ toàn bộ, thu nhập của các hộ theo đó tăng lên rõ rệt. Ruộng nương không còn bị bỏ hoang, bà con có nguồn thu ổn định để trang trải cuộc sống, đầu tư cho con cái và từng bước xây dựng kế hoạch phát triển lâu dài.

Việc hình thành cơ sở sản xuất làm bún từ ngô vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa góp phần thúc đẩy bà con gắn bó với quê hương, tạo ra sự ổn định trong cộng đồng cũng như phát triển kinh tế bền vững.

Sản phẩm bún ngô của cơ sở bún khô Thuận Anh được người tiêu dùng ưa chuộng. Ảnh: NVCC.

Để nâng tầm và khẳng định thương hiệu bún ngô trên thị trường, cơ sở chủ động tham gia các vòng xét chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu từ cấp tỉnh đến cấp quốc gia. Qua mỗi đợt đánh giá, sản phẩm bún ngô đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí khắt khe của chương trình và liên tục được vinh danh ở nhiều cấp. Vào năm 2021, bún ngô Thuận Anh được Bộ Công Thương công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia. Đây là dấu mốc quan trọng góp phần củng cố uy tín và giá trị của sản phẩm trên thị trường.

Nhờ chú trọng xây dựng thương hiệu và mạnh dạn đầu tư công nghệ hiện đại vào quy trình sản xuất, sản phẩm bún ngô của cơ sở ngày càng được thị trường đón nhận, hiện đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Mỗi năm, cơ sở duy trì sản lượng hơn 150 tấn bún, mang lại doanh thu hàng tỷ đồng.

Bên cạnh hiệu quả kinh tế, cơ sở bún khô Thuận Anh còn tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương, với mức thu nhập khoảng 5-6 triệu đồng/người/tháng.

Vượt khó để xây dựng thương hiệu, khẳng định vị trí của sản phẩm vùng quê

Khởi nghiệp ở nông thôn luôn đối mặt không ít trở ngại như tâm lý e dè của người dân, hạ tầng thiếu đồng bộ, hạn chế trong tiếp cận công nghệ. Những yếu tố này khiến quá trình xây dựng mô hình sản xuất đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và nỗ lực vượt khó ngay từ những bước đầu tiên.

Về vấn đề này, chị Lan Anh cho biết, giai đoạn đầu khởi nghiệp gặp rất nhiều trở ngại, đặc biệt là tâm lý e ngại của bà con. Trước đây, người dân lo nông sản làm ra không có đầu ra nên "ngại" sản xuất. Để tháo gỡ, chị chủ động ký hợp đồng với các hộ trồng nhiều, cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm với mức giá tốt nếu họ tuân thủ đúng quy trình. Chính cách làm này đã giúp bà con yên tâm quay lại canh tác, tạo nền tảng đầu tiên cho mô hình phát triển như hiện nay.

Ngoài ra, nguồn điện và nước tại địa phương không ổn định, thường xuyên gián đoạn, thậm chí nhiều lần cắt điện không báo trước. Điều này khiến hoạt động sản xuất và chế biến nông sản bị ảnh hưởng lớn, cơ sở phải liên tục ứng phó với các sự cố bất ngờ, làm gián đoạn tiến độ và tăng chi phí vận hành.

Đặc biệt, là một xã thuần nông nên việc tiếp cận công nghệ hiện đại và các phương thức sản xuất mới còn nhiều hạn chế.Mạng Internet và sóng điện thoại trước đây yếu, chập chờn nên không thể quảng bá rộng rãi qua các kênh online. Chỉ khoảng 4-5 năm trở lại đây, hạ tầng viễn thông mới dần ổn định và có thể mở rộng bán hàng qua trang cá nhân, sàn thương mại điện tử.

Dù đã mở gian hàng trên các nền tảng trực tuyến, nhưng việc vận hành vẫn chưa thể duy trì đều đặn. Việc cập nhật sản phẩm, phản hồi khách hàng hay xử lý đơn hàng còn chậm do thiếu nhân lực và hạn chế về kỹ năng số. Vì vậy, kênh bán hàng online, vốn được kỳ vọng mở rộng thị trường vẫn chưa phát huy hết tiềm năng.

Bún ngô Thuận Anh được Bộ Công Thương công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021. Ảnh: NVCC.

Khởi nghiệp ở một vùng quê điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế, nhưng suốt 8 năm qua, chị Lan Anh vẫn kiên trì bám trụ với con đường bản thân đã chọn. Từ những ngày đầu đầy khó khăn, thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm đến lúc bắt đầu gây dựng được uy tín, chị đều tự mình tìm tòi, thử nghiệm và điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu của thị trường. Chính sự bền bỉ ấy đã giúp sản phẩm được người tiêu dùng tin tưởng.

Nhờ nỗ lực không ngừng, thương hiệu bún khô của chị đã có vị trí khá vững chắc trong tỉnh, trở thành lựa chọn quen thuộc của nhiều hộ gia đình, cửa hàng và tiểu thương. Không chỉ dừng lại trong phạm vi tỉnh, sản phẩm còn được tiêu thụ tại một số địa bàn lân cận, mở ra cơ hội mở rộng thị trường trong tương lai. Đây là bước tiến quan trọng đối với một mô hình khởi nghiệp ở vùng cao, nơi điều kiện tiếp cận thông tin và thị trường còn hạn chế.

Khánh Vân

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/tu-uoc-mo-kiem-them-thu-nhap-den-dong-luc-de-ruong-nuong-no-hoa-cua-co-gai-tay-post256593.gd