Để giải quyết “bài toán” giao thông tĩnh, Hà Nội cần đẩy nhanh việc xây dựng các bến, bãi đỗ xe theo quy hoạch; có cơ chế chính sách đủ hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư tham gia loại hình dự án này.
Đẩy nhanh việc xây dựng các bến, bãi đỗ xe theo quy hoạch; có cơ chế chính sách hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư tham gia sẽ giúp thành phố Hà Nội giải quyết “bài toán” giao thông tĩnh. Trong ảnh: Điểm đỗ xe Trần Nhật Duật được xây dựng 3 tầng để xe.
Giải pháp tình thế
Việc thành phố Hà Nội sử dụng gầm cầu làm bãi đỗ xe là giải pháp tình thế nhằm giải quyết nhu cầu trông giữ phương tiện của nhân dân, đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép tại Nghị quyết số 12/NQ-CP ngày 19-2-2019.
Thực hiện nghị quyết, từ tháng 6-2020 đến nay, Sở Giao thông vận tải (nay là Sở Xây dựng) cấp phép sử dụng tạm thời khu vực gầm cầu (Ngã Tư Vọng, Chương Dương) để trông giữ phương tiện giao thông thuộc phạm vi gầm cầu Vĩnh Tuy, gầm cầu vượt nút giao với quốc lộ 5 để góp phần giải quyết nhu cầu giao thông tĩnh của thành phố.
Tuy nhiên, vụ cháy bãi trông giữ phương tiện dưới gầm cầu Vĩnh Tuy vào ngày 30-8-2025 vừa qua đã đặt ra những yêu cầu mới trong việc giải quyết những vấn đề dân sinh.
Trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới, Tiến sĩ Vương Xuân Cần (Khoa Môi trường và An toàn giao thông, Trường Đại học Giao thông vận tải) cho rằng, sự cố cháy bãi trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy vừa qua không chỉ gây tổn thất trực tiếp về tài sản, mà còn có thể ảnh hưởng đến độ bền và tuổi thọ kết cấu công trình. Để bảo đảm an toàn kết cấu công trình, cần thiết khẩn trương di dời các bãi trông giữ xe dưới các gầm cầu, cũng như các bãi xe khác nằm trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.
Sau vụ cháy, Sở Xây dựng Hà Nội đã yêu cầu kiểm tra các điều kiện về an toàn phòng cháy, chữa cháy liên quan đến sử dụng kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn thành phố nói chung và kết cấu hạ tầng đường bộ nói riêng. Cùng với đó, di dời ngay các bãi trông giữ xe ra khỏi phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ trước ngày 30-10-2025.
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Hànôịmới, thực hiện chỉ đạo này, đến nay, bãi trông giữ phương tiện dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng đã được di dời. Các đơn vị liên quan cũng đang xúc tiến di dời phương tiện tại bãi trông giữ phương tiện dưới gầm cầu Chương Dương và Vĩnh Tuy theo đúng chỉ đạo của thành phố.
Bãi trông giữ xe dưới gầm cầu Chương Dương. Ảnh: Tuấn Khải
Cần tạo dựng cơ chế phù hợp thu hút xã hội hóa
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, Hà Nội hiện có khoảng 8,165 triệu phương tiện lưu thông, gồm 1,19 triệu ô tô và 6,8 triệu xe máy; chưa kể hơn 1,2 triệu phương tiện từ tỉnh khác thường xuyên vào thành phố. Hiện diện tích đất dành cho giao thông tĩnh mới được dưới 1%. Diện tích đất của thành phố dành cho giao thông tĩnh và các điểm, bãi đỗ xe công cộng mới chỉ đáp ứng khoảng 8-10% nhu cầu đỗ xe của tổng số phương tiện hiện có. Tốc độ phát triển của kết cấu hạ tầng giao thông không theo kịp tốc độ phát triển phương tiện gây áp lực rất lớn tới hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị, đặc biệt là mạng lưới giao thông tĩnh.
Khẳng định việc di dời bãi trông giữ phương tiện ra khỏi phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ là cần thiết, song các chuyên gia giao thông cũng cho rằng, trong bối cảnh phương tiện giao thông cá nhân tăng nhanh, mặc dù năng lực giao thông tĩnh của Hà Nội đã được cải thiện bằng nhiều cách khác nhau nhưng vẫn rất khó đáp ứng nhu cầu, do đó cần có một giải pháp tổng thể để cải thiện. Đặc biệt là việc quy hoạch bến, bãi đỗ xe; ban hành cơ chế, chính sách đủ hấp dẫn để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các dự án phát triển giao thông tĩnh; giám sát, đôn đốc các nhà đầu tư triển khai dự án đúng quy hoạch, bảo đảm tiến độ.
Tiến sĩ Vương Xuân Cần kiến nghị, so với nhu cầu thì số lượng bãi, điểm đỗ xe công cộng còn thiếu nhiều; trong khi phần lớn bến xe và bãi đỗ xe hiện nay lại nằm trên mặt đất, nên chưa khai thác triệt để không gian trên cao và không gian ngầm. Do đó, bên cạnh việc phát triển giao thông tĩnh, thành phố nên đẩy mạnh quản lý và kiểm soát giao thông động (ví dụ: Sớm hoàn thiện mạng lưới giao thông công cộng khối lượng lớn theo quy hoạch TOD (phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng); phát triển giao thông phi cơ giới, giao thông tích hợp; đẩy mạnh ứng dụng giao thông thông minh đồng bộ và tích hợp…).
Đối với việc thu hút xã hội hóa đầu tư phát triển giao thông tĩnh, thành phố nên tạo dựng cơ chế, chính sách phù hợp và thông thoáng như giải phóng mặt bằng; ưu đãi thuê đất xây dựng bãi đỗ xe, bến xe; cho phép sử dụng một phần diện tích của bãi đỗ xe, bến xe làm dịch vụ kinh doanh; tăng cường kết nối giao thông với các bến, bãi đỗ xe.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Trần Hữu Bảo:
Đầu tư một số bãi đỗ xe lớn bằng nguồn vốn đầu tư công
Hiện nay, tốc độ tăng trưởng phương tiện bình quân giai đoạn 2019-2022 trên địa bàn Hà Nội là trên 10% đối với ô tô và trên 3% đối với xe máy, trong khi tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị mới đạt được 10,35% (chỉ tăng được khoảng từ 0,26 đến 0,3%/năm) và diện tích đất dành cho giao thông tĩnh mới được dưới 1%. Tốc độ phát triển của kết cấu hạ tầng giao thông không theo kịp tốc độ phát triển phương tiện đã gây áp lực rất lớn lên hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị.
Nhằm tháo gỡ khó khăn này, trên cơ sở quy hoạch, Sở Xây dựng đã phối hợp với các sở ngành, địa phương rà soát, đề xuất UBND thành phố Hà Nội đầu tư một số bãi đỗ xe có nhu cầu lớn bằng nguồn vốn đầu tư công. Đồng thời đưa vào danh mục các dự án xã hội hóa đầu tư hằng năm của thành phố. Song song với đó, Sở Xây dựng phối hợp với các sở, ngành tham mưu thành phố ban hành các cơ chế, chính sách nhằm thu hút tối đa các nguồn lực đầu tư bến, bãi đỗ xe nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân dân.
Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam Đào Ngọc Nghiêm:
Cụ thể hóa chính sách ưu tiên đầu tư bãi đỗ xe ngầm
Hà Nội đã có quy hoạch bến, bãi đỗ xe và định hướng khai thác các bãi đỗ xe ngầm nhưng chưa thực hiện được vì nhiều lý do. Thực tế, bãi đỗ xe cần được bố trí bằng 3% diện tích đất tự nhiên nhưng hiện mới chỉ đạt được gần 0,5%. Chính vì khó khăn và thiếu thốn như vậy nên Hà Nội đã bố trí tạm thời một số bãi đỗ xe dưới không gian trống như gầm cầu.
Để khắc phục thực trạng thiếu bãi đỗ xe, thành phố cần chú trọng giải quyết việc huy động nguồn lực, đặc biệt trong khai thác không gian ngầm. Luật Đất đai năm 2024 đã công nhận quyền sử dụng đất, quyền cho thuê, chuyển nhượng, thế chấp... với không gian ngầm.
HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết ban hành danh mục các công trình ngầm được khuyến khích đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố nhằm cụ thể hóa Khoản 3 Điều 19 Luật Thủ đô năm 2024, trong đó có bãi đỗ xe ngầm. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những nguyên tắc định hướng, còn những chính sách ưu tiên cần được sớm cụ thể hóa và thúc đẩy thực hiện.
Chị Nguyễn Thị Hiền (phố Thọ Lão, phường Hai Bà Trưng):
Cần xây dựng thêm bãi đỗ xe, điểm trông giữ xe
Hà Nội đang quá tải các phương tiện giao thông cá nhân nhưng lại thiếu trầm trọng các bãi đỗ xe. Việc bố trí các điểm trông giữ xe dưới các gầm cầu chỉ là giải pháp tình thế. Sau vụ hỏa hoạn dưới gầm cầu Vĩnh Tuy vừa qua, tôi rất hoan nghênh thành phố đã kịp thời yêu cầu rà soát, di dời toàn bộ bãi gửi xe dưới gầm cầu, nhằm kiểm soát các nguy cơ mất an toàn, phòng ngừa hỏa hoạn.
Về lâu dài, thành phố cần xây dựng thêm các bãi đỗ xe, điểm trông giữ xe bảo đảm an toàn, thuận tiện cho người dân. Thực tế, tại một số chung cư, do hầm để xe quá tải nên nhiều gia đình phải tự túc tìm nơi gửi xe bên ngoài rất bất tiện, chi phí lại cao, ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt hằng ngày. Còn nhiều người kinh doanh ở mặt tiền các phố thì loay hoay, khó khăn với việc bố trí chỗ để phương tiện cho khách. Thậm chí, chính phương tiện của gia đình muốn có một chỗ đỗ cũng phải đi “ngoại giao” xin một suất tại các điểm trông giữ qua đêm gần nhà.
Triệu Hoa - Tuấn Lương ghi
Lương Ninh Giang