Điểm chuẩn không ảo mà tạo công bằng
Kỳ tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 được kỳ vọng sẽ mang lại sự công bằng và minh bạch hơn cho thí sinh, nhưng thực tế đã phát sinh một số bất cập. Ghi nhận tại mùa tuyển sinh năm nay, nhiều ngành và trường có điểm chuẩn cao, thậm chí đạt ngưỡng tuyệt đối 30 điểm. Điều này làm dấy lên băn khoăn về “điểm ảo” do các phương thức xét tuyển khác nhau.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn. Ảnh: Trần Hiệp.
Lý giải về quy trình lọc ảo năm nay tăng lên 10 lần, Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho biết, năm nay hệ thống lọc ảo được vận hành nhiều vòng không phải để tạo ảo, mà để đảm bảo mỗi thí sinh được xét trúng nguyện vọng cao nhất mình xếp. Đây thực chất đây là quá trình xét tuyển.
Theo ông Hoàng Minh Sơn, việc phải chạy nhiều vòng đến từ cả yếu tố quy mô và kỹ thuật. Số nguyện vọng tăng do số lượng thí sinh tăng và không còn xét tuyển sớm. Bên cạnh đó, năm nay Bộ yêu cầu các trường rà soát kỹ để hạn chế sai sót. Trong một hệ thống với mấy trăm trường đại học, cao đẳng… một trường thay đổi có thể ảnh hưởng đến các trường khác, vì vậy việc chạy nhiều vòng là tất yếu. Quy trình nhiều vòng chính là để toàn bộ hệ thống dần đạt đến điểm cân bằng chung.
Về lo ngại càng lọc nhiều càng ảo, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn bác bỏ: "Không thể nói được là ảo, chạy càng nhiều lần thì càng ảo. Đấy là lo ngại của những người không làm chuyên môn sâu. Cách làm hiện nay tạo công bằng vì tránh việc một thí sinh chiếm nhiều suất”.
Từng bước giảm bất công bằng trong tuyển sinh
Một trong những thay đổi quan trọng của kỳ tuyển sinh năm 2025 là việc Bộ GDĐT yêu cầu các trường phải quy đổi điểm trúng tuyển tương đương giữa các phương thức xét tuyển. Điều này nhằm bảo đảm rằng, dù thí sinh xét tuyển bằng thi tốt nghiệp THPT, học bạ hay kỳ thi đánh giá năng lực, thì điểm chuẩn cuối cùng cũng phản ánh cùng một mức năng lực đầu vào.
Thí sinh tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Hoàng Chiến.
Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, các năm trước, khi không có yêu cầu trên, có những bất thường như cùng một ngành, điểm chuẩn theo thi tốt nghiệp có thể cao, nhưng theo học bạ lại thấp hơn nhiều, thậm chí ngược lại. Năm nay chuyện đó không còn xảy ra. Tuy nhiên, cùng với quy định chung, nhiều trường vẫn áp dụng hình thức quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế để thay thế môn tiếng Anh hoặc cộng thêm điểm. Đây là quyền tự chủ của các cơ sở đào tạo, nhưng không thể xem nhẹ trách nhiệm.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đánh giá, thực tế, không có công thức quy đổi nào hoàn hảo. Khoảng cách giữa điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp, hay giữa kỳ thi đánh giá năng lực với thi THPT, luôn khó để chuyển đổi chính xác tuyệt đối. Song khi đã lựa chọn sử dụng nhiều phương thức, các trường buộc phải đưa ra nguyên tắc và công bố rõ ràng.
Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, sự công bằng cần được nhìn trong phạm vi cụ thể. Quan trọng nhất, khi vào một ngành thì các em được đối xử công bằng. Cách tiếp cận này giúp giải thích vì sao năm nay có một số ngành, đặc biệt là sư phạm ngoại ngữ đạt tới mức 30 điểm tuyệt đối. Một phần là do chỉ tiêu ít, sức hút lớn, nhưng cũng có phần từ cách tính cộng điểm và quy đổi ngoại ngữ.
Thứ trưởng thẳng thắn: "Điều đó cũng hơi bất hợp lý, nên cần xem xét thêm. Nhưng nhìn chung, chính sách đã được thiết kế để dần hạn chế bất công bằng, chứ không phải tạo ra ưu ái".
Theo Thứ trưởng Bộ GDĐT, những đổi mới trong mùa tuyển sinh 2025, từ quy định quy đổi điểm, giới hạn cộng điểm ưu tiên cho đến việc thực hiện lọc ảo nhiều vòng, đều nhằm hướng tới một mục tiêu chung là tạo công bằng và thuận lợi hơn cho thí sinh.
"Không thể có sự hoàn hảo tuyệt đối, nhưng từng bước chúng ta đang giảm đi sự thiếu công bằng. Điều quan trọng là những em có năng lực thực sự, nỗ lực học tập, thì đều có cơ hội. Đó mới là bản chất của một hệ thống tuyển sinh công bằng", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Trước lo ngại điểm chuẩn cao sẽ khiến nhiều em trượt, mất cơ hội, Thứ trưởng cho rằng, nhận định này chưa chính xác. Khi một ngành có chỉ tiêu 100, nếu có 200 em đạt điểm cao, thì 100 em cao nhất sẽ đỗ. Các em còn lại không mất cơ hội vì đã có nhiều nguyện vọng. Có thể không trúng ngành này thì sẽ trúng ngành khác, không trúng trường này thì trúng trường khác.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh: "Cạnh tranh trong tuyển sinh là cần thiết, bởi nó không chỉ tạo áp lực mà còn là động lực để học tập và nỗ lực. Nhìn tổng thể, kỳ thi năm nay phân hóa tốt, tạo ra lựa chọn phù hợp hơn với năng lực của từng thí sinh. So với Nhật Bản, Hàn Quốc, kỳ thi của chúng ta đã giảm áp lực rất nhiều. Điều quan trọng không phải là điểm số, mà là cơ chế xét tuyển minh bạch giúp mỗi thí sinh có cơ hội đúng với năng lực của mình".
Theo quy định, thí sinh xác nhận nhập học từ ngày 25/8 đến 17h ngày 30/8.
Thông tin nhanh từ Bộ GDĐT, tính đến 17h30 ngày 25/8 - ngày đầu tiên của quy trình xác nhận nhập học, đã có gần 502.000 thí sinh xác nhận nhập học trên hệ thống xét tuyển của Bộ.
Nguyễn Hoài