Tướng Công an, lãnh đạo Viện kiểm sát chỉ kẽ hở trong công tác giám định tâm thần

7 giờ trướcBài gốc

Những manh mối đầu tiên

Công an TP Hà Nội vừa khám phá thành công vụ án “Tàng trữ trái phép chất ma túy, Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Viện pháp y tâm thần Trung ương TP Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa.

Đồng thời khởi tố, áp dụng biện pháp ngăn chặn với 40 đối tượng, trong đó có 36 bị can là lãnh đạo, cán bộ Viện pháp y tâm thần Trung ương; 2 bị can là bệnh nhân đang điều trị tâm thần bắt buộc gồm: Nguyễn Thị Mai Anh (SN 1979, trú tại Thanh Xuân, Hà Nội), đối tượng cầm đầu và Lê Văn Đông (SN 1978, chồng Mai Anh).

Đối tượng Đông và Mai Anh.

Thông tin về manh mối khám phá vụ án, Đại tá Trần Thanh Tùng, Trưởng phòng PC01, Công an TP Hà Nội cho biết, qua theo dõi quá trình chữa bệnh tâm thần bắt buộc của Nguyễn Thị Mai Anh và Lê Văn Đông (chồng Mai Anh) tại Viện pháp y tâm thần Trung ương và công tác thẩm định quyết định trưng cầu giám định tâm thần… Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã phát hiện một số đối tượng đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc tại đây thường xuyên ra ngoài để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, trinh sát phát hiện dấu hiệu các đối tượng thông qua Mai Anh móc nối, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên Viện pháp y tâm thần Trung ương để “chạy” kết luận giám định pháp y tâm thần theo hướng có lợi để được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tâm thần nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự.

Đại tá Trần Thanh Tùng, Trưởng phòng PC01, Công an TP Hà Nội.

Theo Đại tá Tùng, Mai Anh là đối tượng nhiều lần phạm tội và liên tục bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương. Từ những manh mối, điểm nghi vấn nêu trên, CQĐT dần làm rõ việc đối tượng đã hối lộ lãnh đạo, nhân viên để được bố trí phòng riêng có điều hòa, và các thiết bị âm thanh để tổ chức ăn chơi, thậm chí sử dụng ma túy và được ra ngoài.

“Vợ chồng Mai Anh thường xuyên đi ra ngoài, thậm chí đi du lịch, nghỉ mát và mời cả khoa ở Viện pháp y tâm thần Trung ương đi cùng. Đối tượng này đã dắt mối, đặt vấn đề với lãnh đạo Viện pháp y tâm thần Trung ương để lo “chạy” kết luận giám định tâm thần cho các bị can khác” – Đại tá Tùng thông tin.

Tại thời điểm CATP Hà Nội bắt giữ, khám xét khẩn cấp nơi ở, nơi làm việc của các đối tượng liên quan, xác định có 22 đối tượng có quyết định chữa bệnh bắt buộc nhưng không có mặt tại Viện (kiểm danh ngày 8/6). Đối với 22 hồ sơ của các đối tượng nêu trên, sơ bộ nhận định có 15 đối tượng có dấu hiệu “can thiệp trái pháp luật” để có kết luận giám định tâm thần không đúng quy định đã được áp dụng bắt buộc chữa bệnh nhằm mục đích trốn tránh việc xử lý hình sự theo pháp luật.

Lãnh đạo Phòng PC01 cho biết, quá trình điều tra xác định, Mai Anh nhận số tiền hàng tỷ đồng của một số trường hợp sau đó chuyển cho Trần Văn Trường - nguyên Viện pháp y tâm thần Trung ương vài trăm triệu đồng. Đối tượng Trường nhận và chia cho các thành viên hội đồng giám định.

Bên cạnh đó, Mai Anh còn móc nối với với các nhân viên khoa giám định, phòng kế hoạch tổng hợp để nắm thông tin gia đình các bị can đến giám định để đặt vấn đề “chạy” kết luận giám định, hưởng lợi hàng tỷ đồng từ việc này.

Đại tá Trần Thanh Tùng nói thêm, việc điều tra xử lý các đối tượng trong vụ án đã kịp thời ngăn chặn được rất nhiều các đối tượng phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng lợi dụng việc bắt buộc chữa bệnh để trốn tránh trách nhiệm hình sự nhằm tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội.

"Không thể qua mắt được cơ quan Công an"

Trao đổi thêm với báo chí, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng – Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, chuyên án được xác lập trong thời gian dài, có sự phối hợp rất nhịp nhàng giữa các đơn vị.

“Vụ án được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay liên quan đến lĩnh vực rất nhạy cảm, bắt giữ toàn bộ từ lãnh đạo, từ giám đốc, phó giám đốc đến các nhân viên, bảo vệ trung tâm giám định” – Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng nhấn mạnh.

Theo Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, đối tượng trong vụ án này (Mai Anh – PV) hiện đang có 3 hồ sơ giám định và bắt buộc chữa bệnh tâm thần tại Viện pháp y tâm thần Trung ương cầm đầu. Từ việc này, CATP cùng với ngành tư pháp xác định đây là nhóm đối tượng hết sức nguy hiểm liên quan đến hành vi “chạy” bệnh án tâm thần.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng – Giám đốc Công an TP Hà Nội.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng nhắc lại vụ án tương tự xảy ra vào năm 2018, CATP Hà Nội bắt giữ Thân Thái Phong (cựu bác sĩ Bệnh viện tâm thần Trung ương I), Nguyễn Tuấn Sơn (cựu Kỹ thuật viên trưởng, Khoa dinh dưỡng, Bệnh viện tâm thần Trung ương I) và Lê Thanh Tùng về tội “Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ”. Qua đó, CATP đã có kiến nghị Bộ Y tế thông qua các Cục nghiệp vụ Bộ Công an về những lỗ hổng cần tháo gỡ phục vụ công tác giám định bảo đảm khách quan, không để tình trạng làm giả giám định tâm thần.

Các đối tượng trong bệnh viện đã 'đi đêm' với nhân viên, lãnh đạo bệnh viện để được hưởng các điều kiện tốt nhất, tránh hình phạt do bản thân phạm tội gây ra.

"Đối tượng phạm tội phải bị nghiêm trị theo quy định của pháp luật, nhưng một số người lại có lòng tham, thiếu đạo đức về y đức, tiếp tay cho nhóm tội phạm này để chạy bệnh án nhằm trốn tránh thi hành pháp luật" - Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng nhấn mạnh.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng cho biết thêm, vào năm 2024, CATP triệt phá vụ án mua bán trái phép chất ma túy và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương I với số lượng rất lớn và bản án đã được tuyên tử hình. Lúc đó đối tượng đang điều trị tâm thần, lấy cơ sở đó làm 'bản doanh' an toàn nhưng không thể qua mắt được cơ quan chức năng, đặc biệt là cơ quan công an…

Ông Đào Thịnh Cường - Viện trưởng VKSND TP Hà Nội.

Cần bịt những kẽ hở để chính sách nhân đạo không bị lợi dụng

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng đề nghị Bộ Y tế có chấn chỉnh, chọn ra những người làm trong lĩnh vực này phải có trình độ, chuyên môn sâu và đặc biệt là y đức. “Tất cả đều là con người, nhưng quan trọng là có bị sao nhãng do “viên đạn bọc đường” hay không” - Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng nói.

Nói thêm về những kẽ hở trong công tác giám định tâm thần, ông Đào Thịnh Cường - Viện trưởng VKSND TP Hà Nội cho biết lĩnh vực này có chuyên môn rất đặc thù, đòi hỏi tính chuyên sâu cao, chuyên nghiệp rất cao. Các đối tượng đã lợi dụng chính sách nhân đạo về miễn giảm trách nhiệm hình sự đối với người mắc bệnh tâm thần để câu kết với các cơ sở khám chữa bệnh làm giả hồ sơ bệnh án, và tiếp tục câu kết với các trung tâm giám định pháp y, cơ sở chữa bệnh bắt buộc để làm sai lệch kết quả từ không mắc bệnh tâm thần thành mắc bệnh tâm thần hạn chế hoặc mất năng lực hành vi, nhận thức để được miễn giảm trách nhiệm hình sự.

"Đây là một điều mà chúng tôi khi xem xét giải quyết các vụ án hình sự rất trăn trở, làm sao để giải quyết tận gốc. Bởi nhiều đối tượng bị phát hiện, xử lý liên quan đến bệnh án tâm thần chủ yếu phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng với khung hình phạt là tử hình" - ông Cường nhấn mạnh.

Theo ông Cường, có nhiều kẽ hở trong quá trình khám, chữa bệnh như quy định chưa chặt chẽ, minh bạch cho nên các bác sĩ pháp y, cơ sở khám chữa bệnh lợi dụng việc này vì lợi nhuận mà câu kết, thông đồng làm sai.

"Đối với quy trình giám định phải minh bạch, có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ, bởi hiện nay Luật Tố tụng Hình sự và Luật Giám định Pháp y chỉ có quy định giám định lại… và đề xuất sửa đổi bằng việc phải giám định 2 cấp để bảo đảm khách quan, minh bạch" - ông Cường nêu kiến nghị.

Các đối tượng liên quan vụ án.

Đáng chú ý, ông Cường cho biết đã có đề nghị rất nhiều lần sửa Nghị định 64/2011/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định việc thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Cụ thể, tại Điều 10 “Giải quyết trường hợp người bị bắt buộc chữa bệnh trốn”: Khi có người bị bắt buộc chữa bệnh trốn, cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần phải lập biên bản và thông báo ngay cho cơ quan đã ra quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh, cơ quan đã đề nghị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh và gia đình của người bị bắt buộc chữa bệnh biết để phối hợp truy tìm; đồng thời, phải chủ trì tổ chức ngay các biện pháp để truy tìm như đối với người bị bệnh tâm thần khác và báo cho cơ quan Công an cấp tỉnh nơi có cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần biết để cùng phối hợp truy tìm.

Tuy nhiên, nhiều vụ án thời gian đối tượng chữa bệnh bắt buộc là bị can, bị cáo được hưởng thời hiệu, dẫn đến gây bất cập như việc sau khi truy tìm được đối tượng thì lại hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, cần sửa đổi “khi đối tượng chữa bệnh bắt buộc bỏ trốn thì cơ quan ra quyết định bắt buộc chữa bệnh sẽ ra quyết định đình chỉ, đồng thời cơ quan điều tra trực tiếp thụ lý vụ án phải ra quyết định truy nã" nhằm bảo đảm tránh kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng.

Qua vụ án trên, CATP Hà Nội đề nghị các cơ quan tư pháp trong toàn quốc tự tổ chức rà soát lại các vụ án, vụ việc có đối tượng được đưa đi giám định pháp y tâm thần tại Viện pháp y tâm thần Trung ương từ năm 2020 đến nay.

Đặc biệt là rà soát các đối tượng có hành vi phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng (có nhiều tiền án, tiền sự, có điều kiện kinh tế, phạm tội về ma túy, giết người, đánh bạc hoặc các tội phạm về kinh tế, chức vụ…) nhưng trước khi phạm tội không có hồ sơ, bệnh án tâm thần hoặc sau khi được cơ quan tư pháp áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú thì đến các bệnh viện để khám, điều trị tâm thần.

Thanh Hà

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tuong-cong-an-lanh-dao-vien-kiem-sat-chi-ke-ho-trong-cong-tac-giam-dinh-tam-than-post1754024.tpo