Tượng đài đặc biệt nhắc nhở về một đại dịch chưa từng có tiền lệ

5 giờ trướcBài gốc

Những hình ảnh đau thương gây xúc động

Nước ta có nhiều tượng đài, nhưng đây có lẽ là tượng đài đặc biệt nhất để Nhân dân tưởng niệm, ghi nhớ một giai đoạn lịch sử khó khăn nhất của TPHCM đối phó với đại dịch Covid-19 chưa từng có trong tiền lệ, đã cướp đi sinh mạng của gần 24.000 người, chiếm đến 74% trên tổng số tử vong của cả nước. Một đài tưởng niệm như vậy là quá cần thiết để không chỉ cho người dân TPHCM mà cho cả nước, vì đại dịch không chỉ hoành hành ở TPHCM; để Nhân dân cả nước thỏa lòng thương nhớ, tưởng niệm các nạn nhân của đại dịch.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Covid-19 đã giết chết hơn 6,5 triệu người trên toàn thế giới. Mục đích là để thế giới cảnh báo về những đại dịch tương tự hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai; và là thông điệp để loài người tìm cách bảo vệ mình trước những biến đổi của tự nhiên, bởi nhân loại chắc chắn còn phải đối phó với những loại đại dịch không thể lường trước được, khi mà những biến chủng của nhiều loại virus luôn luôn biến đổi và ngày càng độc hơn, thậm chí cực độc đang đe dọa con người.

Bức ảnh TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu gây xúc động, với khuôn mặt khắc khoải, kéo valy vào chính BV tuyến đầu chống đại dịch Covid-19

Đại dịch Covid-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra xuất hiện ở TPHCM ngày 23/01/2020. Đây cũng là nơi có ca mắc Covid-19 đầu tiên tại Việt Nam, khởi đầu cho một đại dịch chưa có tiền lệ trong lịch sử dịch tễ ở nước ta. Đó là hai cha con người Trung Quốc nhập viện tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Đến ngày 02/02/2020, có thêm 1 ca dương tính với SARS-CoV-2 là hành khách trên chuyến bay từ Hoa Kỳ, quá cảnh ở Vũ Hán (Trung Quốc). Và cứ thế, đại dịch bắt đầu tấn công trên diện rộng không chỉ ở TPHCM mà trên cả nước, kể cả vùng nông thôn. Ngày 08/3/2021, TPHCM tổ chức tiêm vắc xin Covid-19 cho 100 người đầu tiên là nhân viên y tế của Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới. Nhiều biện pháp mạnh được đưa ra như giãn cách, cách ly... Ngày 03/02/2020, TPHCM bắt đầu xây dựng 2 BV dã chiến quy mô 500 giường cho bệnh nhân Covid-19 cách ly, điều trị và sau đó là hàng loạt BV dã chiến hình thành, có thể chứa hàng ngàn bệnh nhân và liên tục quá tải.

Một hình ảnh xúc động, có tính biểu tượng của TPHCM bắt đầu đối mặt dữ dội với đại dịch, là bức ảnh chụp BS-TS Nguyễn Văn Vĩnh Châu - một chuyên gia dịch tễ - Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM khi ấy, đang kéo valy vào chính BV mình để chống dịch, làm nhiều người xúc động. Một BV tuyến đầu phòng chống Covid-19 đang bị tấn công! Hình ảnh gây xúc động này làm chúng ta phải suy nghĩ về nhiều góc độ trong cuộc đối đầu quyết liệt giữa con người với những con virus SARS-CoV-2 không não nhưng rất nguy hiểm! Một cuộc chiến rất cam go với đại dịch Covid-19 ngay ở tuyến phòng thủ vững chắc này đang bắt đầu. Nhưng trong mắt những người tin vào khoa học vẫn tin rằng, với kinh nghiệm của một chuyên gia giỏi về các bệnh truyền nhiễm như BS Châu, BV Nhiệt đới sẽ vượt qua và kiểm soát được tình hình nhanh nhất.

Và ngay sau đó, Covid-19 tiếp tục tấn công vào các cơ sở y tế, kể cả các BV tuyến đầu trên cả nước như BV Bạch Mai, các cơ sở của BV K Hà Nội, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương (cơ sở 2)... và cả các bệnh viện phụ sản. Từ tháng 4/2021 đến khi hết giãn cách, BV Hùng Vương (TPHCM) đã tiếp nhận gần 1.000 thai phụ, trong đó với khoảng 500 trẻ có mẹ nhiễm Covid-19 được sinh tại BV. Cuộc chiến giành giật sự sống cho cả mẹ và con diễn ra vô cùng ác liệt. Những clip hình ảnh các bác sĩ, nhân viên y tế của BV này, cùng các sản phụ, các cháu sơ sinh chiến đấu với Covid-19 gây xúc động người dân cả nước.

Đại dịch Covid-19 cũng lập tức tấn công vào các khu công nghiệp lớn như ở Bắc Giang, Bắc Ninh, các khu công nghiệp có hàng vạn lao động như Công ty Pouyuen Việt Nam ở TPHCM...

Tâm dịch với những mất mát, đau thương chưa từng có

Năm 2021 là năm đại dịch hoành hành dữ dội nhất ở TPHCM, mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, thương mại, giao thông, dịch vụ, trường học... đều bị đình trệ. Đây là thời điểm TPHCM là tâm dịch của cả nước, mất mát, đau thương bao trùm thành phố. Kinh tế TPHCM lần đầu tiên chứng kiến tăng trưởng âm kể từ sau giải phóng 1975. Nếu vào thời điểm đầu tháng 5/2021, số ca mắc chỉ lẻ tẻ ở vài quận, huyện (tương đương cấp độ 1) thì chỉ sau 8 tuần, đến ngày 16/7/2021, dịch chuyển sang cấp độ 4 (>150 ca/100.000 dân/tuần), số ca mắc mới mỗi ngày vượt con số 2.000. Ở giai đoạn này, tất cả BV dã chiến đều quá tải, mặc dù thành phố đã có 32 bệnh viện dã chiến (42.798 giường) và chuyển công năng 64 bệnh viện (17.062 giường). Nếu tính từ cuối tháng 4/2021, cho đến khi TP nới lỏng giãn cách, TPHCM đã đi qua 5 tháng đối phó với đại dịch một cách khốc liệt nhất và chưa có tiền lệ.

Tranh của họa sĩ Nguyễn Thế Luân vẽ năm 2021, khắc họa hình ảnh các nhân viên y tế sẵn sàng đối đầu với đại dịch khốc liệt nhất...

Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên lúc đó nhìn nhận TP đã trải qua những thời khắc hết sức cam go và khốc liệt, phải căng mình chiến đấu với biến thể Delta và một đại dịch chưa từng có. Khoảng 25.000 lượt cán bộ y tế từ Trung ương và các địa phương đã hỗ trợ TP chống dịch, là lực lượng lớn nhất từng được huy động trong vòng 40 năm qua. Cả nước có hơn 2.300 nhân viên y tế bị lây nhiễm, ít nhất 10 người tử vong... Theo Bí thư Nguyễn Văn Nên: "Lúc đó chưa có thuốc điều trị, TP tập trung xây dựng BV dã chiến để tập trung ca mắc Covid-19. Nhưng tập trung xong ngồi đó ngó, ai khỏe vượt qua, ai mệt thì đi nằm BV. Việc này tạo áp lực căng thẳng rất lớn...".

Theo Giám đốc Sở Y tế TPHCM Tăng Chí Thượng, biến chủng Delta có tốc độ lây lan cực nhanh. Lúc đó, số ca mắc cứ tăng dồn dập. Các BV đầy ắp bệnh nhân nặng, nhiều trường hợp chuyển nặng, tử vong rất nhanh. Từ vài chục ca tử vong ban đầu, đỉnh điểm có ngày 340 ca tử vong. Đó là cú sốc rất lớn đối với TP.

Những hình ảnh đầy mùi tử khí Covid-19 ở Ấn Độ, Indonesia trước đó tưởng đâu xa xôi, nhưng giờ đây hiển hiện ở TPHCM. Lò hỏa táng Bình Hưng Hòa bắt đầu nhả khói liên tục. Vài tuần sau, Bình Hưng Hòa quá tải! Có thời điểm, có hơn 3.000 ca tử vong nằm trong container lạnh chờ đến lượt để thiêu xác...

Rồi những cuộc di - biến - động, một cụm từ rất "mới lạ” sinh sôi giữa mùa đại dịch, nhưng đó là một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử. Người dân ồ ạt bồng bế nhau trên mọi phương tiện rời TPHCM đang chìm sâu trong đại dịch. Cuộc di - biến - động bắt đầu. Đợt 2 dữ dội hơn, bắt đầu từ 31/7/2021, người dân chỉ bằng những chiếc xe máy sẵn sàng rời bỏ TPHCM về tận Cà Mau, Bạc Liêu, tận các tỉnh Bắc Trung bộ, cả các tỉnh Tây Bắc để trốn dịch. Những cuộc tháo chạy "trốn" virus SARS-CoV-2 chưa từng có.

Những hình ảnh người dân TPHCM, các tỉnh lân cận đứng hai bên đường tiếp tế lương thực thực phẩm, hình ảnh Công an dẫn cả đoàn ào ạt ngược về hướng Bắc, hướng Nam, thấy mới xót xa làm sao. Bà con TPHCM và khắp nơi sống nghĩa tình bằng những chai nước, những ổ bánh mì, bánh bao... tiếp sức cho họ - để họ có thể di - biến động an toàn nhất...

Tình người trong đại dịch

Đại dịch để lại hậu quả thảm khốc không chỉ với số lượng người chết tăng cao mà làm cho TPHCM kiệt sức, cả nước kiệt sức. TPHCM và cả nước đã làm hết sức mình để chống dịch. Quốc tế cũng vào cuộc cực kỳ nhanh chóng khi Việt Nam làm tốt công tác ngoại giao vaccine. Việt Nam đã nhận 150.623.444 liều vaccine phòng Covid-19 của quốc tế - một số lượng rất lớn để cứu dân. Theo Giám đốc Sở Y tế TPHCM Tăng Chí Thượng: "Nếu không có vaccine sớm, chưa biết điều gì xảy ra. Vaccine chính là "chìa khóa" giúp TP sớm kiểm soát được dịch".

Hàng trăm ngàn cán bộ, chiến sĩ Quân đội, Công an trong tư thế sẵn sàng hỗ trợ người dân TP vượt qua cơn đại dịch suốt nhiều tháng. Đã có hơn 10.000 cán bộ chiến sĩ nghi mắc và mắc Covid-19. Có 17 cán bộ chiến sỹ đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ.

Đại dịch đã khơi dậy tình yêu thương của người dân TPHCM sống nghĩa tình, san sẻ, chia sẻ từng ký gạo, bó rau, từng viên thuốc... Người dân cả nước gửi những yêu thương của mình qua từng tấn gạo, từng ký lô rau củ quả... Chương trình "Công an TPHCM - Hạt gạo nghĩa tình" là sáng kiến của Công an TPHCM nhằm hỗ trợ những người dân có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19. Chương trình được khởi xướng bởi Thiếu tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc Công an TPHCM khi đó, đã vận động được hơn 408 tỷ đồng để cung cấp lương thực và nhu yếu phẩm cho dân...

Tất cả gần như được khắc họa, ghi nhớ lại trong cuốn sách "Sài Gòn bao thương" của nhà báo Vũ Kim Hạnh vừa mới phát hành. Cuốn sách được giới thiệu như một bức chân dung mềm mại nhưng kiên cường của TPHCM trong giai đoạn khốc liệt nhất của đại dịch, khắc họa tình người, ký ức và sức mạnh cộng đồng Sài Gòn trong những ngày tháng thảm khốc đó.

Vì vậy, một tượng đài tưởng nhớ đến các nạn nhân Covid-19, ở góc độ nào đó ghi nhớ tình nghĩa của các quốc gia, tổ chức quốc tế đã hỗ trợ cho Việt Nam tối đa để chống dịch. Ghi nhớ những tấm lòng của người dân cả nước hướng về TPHCM. Ghi nhớ quá khứ, để hướng đến tương lai, để luôn khắc ghi rằng đại dịch là có thực, là cực kỳ khốc liệt.

Cũng nên có một bảo tàng Covid-19 trong khuôn viên này để mọi người, đặc biệt là những người có thân nhân chết vì Covid-19 có thể đến đó để thấy người thân của mình được ẩn hiện đâu đây. Để thấy nghĩa tình của con người, để thấy tình người bao la, "bao thương" trong cơn đại dịch khốc liệt ấy...

VĨNH HY

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/doi-song/nhip-song/tuong-dai-dac-biet-nhac-nho-ve-mot-dai-dich-chua-tung-co-tien-le_185503.html