Tương lai du lịch TP.HCM được định hình bằng AI và kinh tế tuần hoàn

2 giờ trướcBài gốc

Tối ngày 8/11, tại trụ sở UBND TP.HCM đã diễn ra buổi gặp mặt thân mật giữa lãnh đạo Thành phố và hơn 70 lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học, học viện trên địa bàn nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.

Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa tri ân đội ngũ nhà giáo, sâu xa hơn, đây còn là một diễn đàn đối thoại chiến lược cởi mở giữa TP.HCM và các cơ sở giáo dục - đào tạo, cho thấy một động thái rõ rệt của Thành phố trong việc tìm kiếm cam kết đồng hành từ các "bộ não" lớn nhất của mình.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang gặp mặt đại biểu các trường đại học.

Cuộc gặp diễn ra vào thời điểm Thành phố đang đứng trước hàng loạt nhiệm vụ chiến lược, từ việc xây dựng hệ thống đường sắt đô thị, vận hành trung tâm tài chính quốc tế, đến một tầm nhìn lớn mang tên phát triển kinh tế biển gắn với khu thương mại tự do tại Cần Giờ và Côn Đảo. Là trung tâm giáo dục đại học lớn nhất cả nước, nơi quy tụ đội ngũ giảng viên hùng hậu và liên tục dẫn đầu quốc gia về đào tạo, nghiên cứu, vai trò của các trường đại học không chỉ là nuôi dưỡng kinh tế tri thức mà còn là tham gia giải quyết các thách thức lớn của Thành phố.

Tại buổi gặp, nhiều đề xuất cụ thể và thiết thực đã được gửi tới lãnh đạo Thành phố. Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang khẳng định lại chủ trương ưu tiên khai thác hiệu quả quỹ đất và trụ sở dôi dư cho phát triển giáo dục - y tế, nhấn mạnh định hướng chuyển đổi xanh của Thành phố, đồng thời khuyến khích đổi mới cách tiếp cận trong giải quyết các vấn đề lớn. Ông cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được nhiều góp ý sau sự kiện.

Đại biểu đề xuất những vấn đề quan trọng liên quan đến phát triển giáo dục đại học.

Đến nay sau hơn một tuần, Thành phố đã tiếp tục nhận được một số kiến nghị bổ sung từ các cơ sở giáo dục đại học. Chính từ những kiến nghị thực tiễn này, về đào tạo nhân lực, và đặc biệt là về các đề án chuyển đổi xanh, một bức tranh về tương lai của Cần Giờ, Côn Đảo nói riêng và ngành du lịch Thành phố bắt đầu hiện rõ.

Bài toán "kép" và lời giải từ tri thức

TP.HCM đang đứng trước một bài toán "kép" đầy tham vọng tại Cần Giờ. Một mặt, Cần Giờ được định vị là trung tâm kinh tế biển mới, một khu thương mại tự do sầm uất, hiện đại, một cực tăng trưởng có sức cạnh tranh quốc tế. Mặt khác, Cần Giờ là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, "lá phổi xanh" vô giá với hệ sinh thái rừng ngập mặn độc nhất.

Làm thế nào để phát triển mà không phá hủy? Làm thế nào để một khu thương mại tự do hiện đại có thể cùng tồn tại với du lịch sinh thái bền vững?

Bất kỳ sự phát triển nóng vội nào theo "cách cũ" (xây dựng ồ ạt, bê tông hóa) đều có nguy cơ phá hủy chính lợi thế cạnh tranh cốt lõi của mình. Lời giải, như được phác thảo từ chính những kiến nghị sau buổi gặp, không phải là một lựa chọn "hoặc kinh tế, hoặc môi trường". Đó là một con đường tích hợp cả hai, một lộ trình mà sự thành công bắt buộc phải được bảo đảm bằng hai trụ cột: kinh tế tuần hoàn và công nghệ AI.

Phối cảnh đô thị lấn biển Cần Giờ. Dự án hứa hẹn tạo nên cực tăng trưởng mới cho TP.HCM.

Để du lịch Cần Giờ thật sự "xanh" và bảo đảm tính tuần hoàn, câu hỏi lớn nhất mà các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp phải đối mặt là: Làm thế nào để "xanh" không chỉ là một khẩu hiệu, mà phải là một mô hình kinh doanh hiệu quả?

TP.HCM đang định hướng trở thành thành phố phát thải thấp, phát triển kinh tế tuần hoàn và là trung tâm tài chính - đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Trong hành trình này, nhiều trường đại học tiếp tục là lực lượng đồng hành quan trọng, cung cấp tri thức, giải pháp và nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thành phố.

Một trong những cam kết nổi bật nhất đến từ Trường Đại học VinUni. Không chỉ dừng lại ở các nghiên cứu riêng lẻ, VinUni đang phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) để xây dựng "Đề án Chuyển đổi Xanh tổng thể" cho toàn Thành phố. Đây là một "chiếc ô" chiến lược, định hình mọi hoạt động phát triển, từ giao thông, năng lượng đến du lịch.

Đối với Cần Giờ, giá trị của đề án này nằm ở một khái niệm then chốt: thị trường tín chỉ carbon. Trong nhiều năm, chúng ta nhìn rừng ngập mặn Cần Giờ như một di sản cần bảo vệ, tiêu tốn một khoản phí lớn phục vụ công tác bảo tồn. Nhưng với tư duy mới, "lá phổi xanh" này là một nhà máy hấp thụ khổng lồ, một thứ tài sản có thể lượng hóa và giao dịch.

Một góc rừng ngập mặn Cần Giờ.

Kiến nghị từ VinUni cho thấy, đơn vị sẽ sớm tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về thị trường tín chỉ carbon cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo Thành phố. Đặc biệt, trong tháng 12/2025, VinUni sẽ đồng tổ chức khóa đào tạo chuyên sâu trong khuôn khổ Hội thảo quốc tế Đổi mới sáng tạo mở 2025, cung cấp kiến thức về đổi mới sáng tạo, công nghệ số, kinh tế carbon và nông nghiệp bền vững cho các cán bộ lãnh đạo trong khu vực công của các tỉnh Khánh Hòa, Gia Lai và TP.HCM.

Tín chỉ carbon là gì?

Nói một cách đơn giản, đây là một cơ chế mua bán quyền phát thải.

Hãy tưởng tượng, một nhà máy (Bên A) trong quá trình sản xuất đã thải CO2 ra môi trường. Một cánh rừng ngập mặn như Cần Giờ (Bên B) lại hấp thụ CO2 (làm sạch không khí).

Thị trường tín chỉ carbon cho phép Bên B (Cần Giờ) "bán" cái công lao làm sạch không khí đó cho Bên A (nhà máy). Bên A, dù vẫn phát thải, nhưng đã trả tiền cho Bên B để bù đắp lại, gọi là "phát thải ròng bằng 0".

Đối với Cần Giờ, việc bảo vệ rừng ngập mặn sẽ tạo ra các tín chỉ (giấy chứng nhận) có thể bán được. Thông qua đó, tạo thành nguồn lợi kinh tế trực tiếp.

Nếu VinUni cung cấp tầm nhìn vĩ mô và công cụ tài chính, thì Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (HCMUNET) mang đến các giải pháp vận hành thực tiễn.

Một khu thương mại tự do và các tổ hợp du lịch quy mô lớn đồng nghĩa với áp lực khổng lồ lên hệ thống xử lý rác thải, nước thải và tiêu thụ tài nguyên. Mô hình kinh tế tuyến tính (khai thác - sử dụng - vứt bỏ) sẽ giết chết Cần Giờ trong thời gian ngắn. Đây là lúc tri thức về kinh tế tuần hoàn phát huy vai trò.

Hội nghị khoa học quốc tế lần thứ 7 mà HCMUNET tổ chức vào ngày 14/11 có chủ đề "Phát triển xanh – tuần hoàn trong kỷ nguyên số" đã tập trung giải quyết các vấn đề cốt lõi mà Cần Giờ nói riêng và Thành phố sẽ phải đối mặt: quản trị tài nguyên, công nghệ xử lý chất thải và các mô hình kinh tế tuần hoàn cho đô thị lớn.

Cụ thể, hệ thống xử lý nước thải tại chỗ không chỉ để "đạt chuẩn" rồi xả ra sông, mà phải là hệ thống tái sử dụng nước, tuần hoàn cho việc tưới tiêu cảnh quan. Rác thải hữu cơ không phải là "rác", mà là nguyên liệu cho các hệ thống ủ phân vi sinh, cung cấp ngược lại cho các trang trại hữu cơ địa phương. Ngoài ra, hội nghị cũng khuyến khích đưa vào sử dụng vật liệu tái chế, tận dụng tối đa năng lượng mặt trời và gió biển trong thiết kế cảnh quan.

Toàn cảnh Hội nghị khoa học quốc tế lần thứ 7 của HCMUNET. Ảnh: HCMUNET.

PGS.TS. Huỳnh Quyền, Hiệu trưởng nhà trường, Trưởng ban tổ chức hội nghị. Ảnh: HCMUNET.

TS. Basker Murugappan (Giám đốc Chuyển đổi Năng lượng Hoa Kỳ) chia sẻ về xu hướng chuyển dịch năng lượng bền vững và đánh giá các dự án CCUS/CCS tiêu biểu năm 2025, mang đến bài học quốc tế thực tiễn. Ảnh: HCMUNET.

Các kiến nghị khoa học từ hội nghị của HCMUNET sẽ là cẩm nang kỹ thuật, cung cấp các mô hình đã được chứng minh để Cần Giờ áp dụng ngay từ khâu quy hoạch. Đó chính là "tấm khiên" kỹ thuật, bảo đảm sự phát triển hiện đại không đi kèm với hủy hoại môi trường.

Hiện thực hóa du lịch thông minh bằng nhân tài số

Tầm nhìn "xanh" và "tuần hoàn" là bắt buộc, nhưng để vận hành một hệ thống phức tạp như vậy một cách hiệu quả và trên quy mô lớn, Thành phố cần công nghệ. Và để có công nghệ, chúng ta cần con người.

Tại buổi gặp mặt, lãnh đạo các trường đại học đã chỉ rõ một thách thức mà bấy lâu nay Thành phố vẫn đang đối mặt. Đó chính là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cho các ngành kinh tế mới nổi.

Khu thương mại tự do tại Cần Giờ và Côn Đảo sẽ không vận hành như một khu chợ truyền thống. Nó sẽ là một trung tâm logistics thông minh, một hệ sinh thái tài chính số. Vì lẽ đó, không thể quản lý bằng phương pháp truyền thống, mà phải bằng dữ liệu lớn (big data). Nhưng ai sẽ xây dựng và vận hành các hệ thống này?

Công nghệ số và trí tuệ nhân tạo là chìa khóa mở cánh cửa du lịch thông minh. Ảnh: Getty Images.

Tập đoàn Giáo dục Equest cam kết đồng hành cùng Thành phố trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực số và nhân lực chất lượng cao. Cụ thể, Equest định hướng triển khai các chương trình giáo dục đột phá như "đào tạo kỹ thuật AI, STEM, công nghệ giáo dục".

Tương lai của du lịch TP.HCM, với Cần Giờ là dự án tiên phong, rõ ràng không chỉ là câu chuyện của xây dựng cơ sở vật chất. Nó là câu chuyện của việc kiến tạo một "hệ sinh thái kiềng ba chân" hoàn chỉnh, nơi chính quyền, tri thức và nhân lực kết hợp làm một.

Trong hệ sinh thái đó, chính quyền Thành phố đóng vai trò kiến tạo tầm nhìn, đặt ra bài toán chiến lược về chuyển đổi xanh và ứng dụng công nghệ AI trong vận hành và tạo ra trải nghiệm thú vị, hấp dẫn cho du khách. Các trường đại học và các tổ chức giáo dục cung cấp lời giải về chiến lược, kỹ thuật và nguồn nhân lực đã qua đào tạo bài bản, đủ tiêu chuẩn để tham gia cùng Thành phố xây dựng một thương hiệu du lịch độc đáo, bền vững và có sức cạnh tranh quốc tế cho Cần Giờ, Côn Đảo nói riêng và TP.HCM nói chung.

Đó là một tương lai nơi du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn làm giàu thêm di sản thiên nhiên, một tương lai được định hình bởi tư duy "xanh" và nhân tài "số".

Nguyễn Bảo

Nguồn Du lịch TP.HCM : https://tcdulichtphcm.vn/suy-ngam/tuong-lai-du-lich-tphcm-duoc-dinh-hinh-bang-ai-va-kinh-te-tuan-hoan-c8a106281.html