Tưởng nhớ bác sĩ Trần Thành Trai, người mổ tách cặp song sinh Việt - Đức...

2 ngày trướcBài gốc

Bác sĩ Trần Thành Trai, vị bác sĩ nổi tiếng với nhiều đóng góp cho ngành y tế của TP.HCM, đã qua đời rạng sáng 31-5, hưởng thọ 88 tuổi.

Ông là chuyên gia đầu ngành về ngoại nhi phía Nam, là vị bác sĩ từng góp bàn tay vàng vào những ca phẫu thuật nổi tiếng như ca tách cặp song sinh Song - Pha, cặp song sinh Việt - Đức… Sự ra đi của bác sĩ Trần Thành Trai khiến nhiều người tiếc thương...

Người chọn ở lại cống hiến cho quê hương

Bác sĩ Trần Thành Trai sinh năm 1937, trong một gia đình gốc Long An. Ông là học sinh duy nhất của tỉnh Long An thi đậu vào trường Petrus Ký (nay là Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM) năm 1951.

Tốt nghiệp Đại học Y Sài Gòn năm 1965, ông làm việc cho quân đội Việt Nam Cộng hòa tại Bệnh viện Duy Tân (Đà Nẵng) trong suốt 9 năm, mang cấp bậc thiếu tá y khoa.

Bác sĩ Trần Thành Trai (đứng, bên phải) trong lúc hướng dẫn 1 ca phẫu thuật. Ảnh tư liệu

Vào tháng 3-1975, ông theo dòng người di tản từ Đà Nẵng vào Sài Gòn, chứng kiến thời khắc lịch sử chuyển mình. Dù có nhiều cơ hội ra nước ngoài, bác sĩ Trần Thành Trai đã lựa chọn ở lại Việt Nam. Quyết định này xuất phát từ tình thân, từ tinh thần trách nhiệm và lòng tin vào tương lai dân tộc.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông trải qua ba năm cải tạo tại Bù Gia Mập (tỉnh Bình Phước). Ngay cả trong hoàn cảnh ấy, ông vẫn hành nghề cứu chữa cho bạn tù, nhận được sự tin yêu và cảm phục từ những người xung quanh.

Trở lại Sài Gòn, bác sĩ Trần Thành Trai được phân công về công tác tại Bệnh viện Nhi đồng 1. Tại đây, ông nhanh chóng khẳng định năng lực chuyên môn bằng chính kinh nghiệm và đam mê y học không đổi.

Trong bối cảnh thiếu thốn về thiết bị và nhân lực, ông đảm trách nhiều ca phẫu thuật quan trọng. Trong đó, ca tách cặp song sinh Song - Pha năm 1988 thành công cả hai bé là một dấu mốc đáng nhớ của ngành ngoại nhi Việt Nam.

Cặp song sinh Việt - Đức lúc chưa mổ tách dính. Ảnh tư liệu

Sáu tháng sau, ông tiếp tục tham gia ê-kíp phẫu thuật tách cặp song sinh Việt - Đức cùng với bác sĩ Trần Đông A. Nhờ thành công này, hai anh em dính liền vùng bụng chậu được sống độc lập. Ca mổ xuất hiện trong sách kỷ lục Guinness năm 1991, đánh dấu bước tiến của y khoa Việt Nam.

Sau phẫu thuật, Nguyễn Việt sống thêm 19 năm nhờ sự chăm sóc của các y bác sĩ Làng Hòa Bình (Bệnh viện Từ Dũ). Anh Việt qua đời năm 2007.

Nguyễn Đức trưởng thành, lập gia đình và có con sinh đôi. Đây là trường hợp hiếm trong y học thế giới.

Bác sĩ Trần Thành Trai (thứ hai từ trái sang) trong một ca phẫu thuật. Ảnh tư liệu

Chia sẻ với PLO, anh Nguyễn Đức bày tỏ sự tiếc thương khi nghe tin bác sĩ Nguyễn Thành Trai qua đời. Anh Đức cho biết mình có được ngày hôm nay là nhờ bác sĩ Trần Thành Trai cùng với bác sĩ Trần Đông A và ê-kíp đã phẫu thuật tách rời hai anh em.

“Bác Trần Thành Trai là vị bác sĩ tài ba và đáng kính. Đức tin, sự hy sinh và tâm huyết của bác luôn in đậm trong lòng tôi. Những kỷ niệm với bác là điều tôi không thể nào quên được. Bác ra đi là nỗi đau, mất mát lớn của ngành y học Việt Nam. Tôi sẽ mãi nhớ về bác với lòng biết ơn vô tận, xin vĩnh biệt bác!” - anh Đức xúc động bày tỏ.

Vị bác sĩ tài ba, người thầy y đức

Có 60 năm làm bác sĩ, gần 50 năm gắn bó với chuyên ngành ngoại nhi, tên tuổi bác sĩ Trần Thành Trai gắn bó với từng bước phát triển của ngành y TP.HCM. Ông như người thầy tiên phong gầy dựng ngành ngoại nhi phía Nam sau năm 1975.

Ông giữ nhiều chức vụ quan trọng, từng làm Chủ nhiệm khối Ngoại Bệnh viện Nhi đồng 1, nguyên Trưởng phân môn Ngoại nhi Trường Đại học Y dược TP.HCM. Ông cũng là chủ tịch đầu tiên của hội Ngoại nhi TP.HCM khóa 1, nguyên Đại biểu Quốc hội khóa X, nguyên Đại biểu HĐND TP.HCM (1992-1996).

Kỷ yếu 40 năm thành lập Hội Y học TP.HCM năm 2019 ghi nhận vai trò đi đầu của bác sĩ Trai trong chặng đường phát triển của Hội Ngoại nhi TP.HCM. Là chủ tịch đầu tiên của hội, ông đã góp công lớn phát triển ngành ngoại nhi với nhiều phẫu thuật viên tài hoa, từng bước vượt qua những khó khăn của ngành y tế trong thời kỳ đầu sau ngày đất nước thống nhất, đạt những thành tựu nổi bật.

Ông là người thứ hai giữ vai trò thuyền trưởng bộ môn ngoại nhi Trường Đại học Y Dược TP.HCM, kể từ năm 1996, sau khi người đặt nền móng đầu tiên là GS.TS.BS Nguyễn Văn Đức mất.

Bác sĩ Trai là một trong những người đầu tiên được tiếp cận kỹ thuật mổ sứt môi, hở hàm ếch, khi đoàn bác sĩ Mỹ đến Việt Nam phẫu thuật từ thiện cho trẻ em mắc dị tật này tại Bệnh viện Nhi đồng 1, cuối những năm 1980.

Bác sĩ Trần Thành Trai (thứ tư từ phải sang) trong một chuyến phẫu thuật cho trẻ sứt môi hở vòm ở Nghệ An năm 1998. Ảnh tư liệu

Từ khoảng những năm 1993, ông cùng học trò và nhiều y bác sĩ rong ruổi đến nhiều tỉnh thành trên cả nước để thực hiện hàng nghìn ca mổ điều trị dị tật sứt môi hở vòm trong những chương trình thiện nguyện. Riêng ở Nghệ An, đoàn đã phẫu thuật khoảng 1.000 trường hợp trong ba đợt.

Những năm 1996 - 1998, bác sĩ Trần Thành Trai góp mặt xuyên suốt tuyến phẫu thuật "Vì nụ cười tương lai" mà báo Tuổi Trẻ tổ chức trong khuôn khổ chương trình "Vì ngày mai phát triển". Ông đã rong ruổi cùng đội phẫu thuật khắp các làng bản Tây Nguyên, Tây Bắc, đứng mổ hàng chục ca mỗi ngày.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc là đàn em khóa sau của bác sĩ Trần Thành Trai, cùng chung dưới mái trường Y khoa Đại học đường Sài Gòn (nay là Đại học Y Dược TP.HCM).

Bác sĩ Ngọc cho biết khi ra trường thì mỗi người một phương, mãi đến sau 1975, ông mới có dịp làm việc chung với bác sĩ Trần Thành Trai ở Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM.

Bác sĩ Trần Thành Trai (bìa trái) và bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc (bìa phải) chụp chung vào tháng 10-2009. Ảnh tư liệu

Lúc bấy giờ, bác sĩ Ngọc làm ở khoa cấp cứu Nội, còn bác sĩ Trai làm ở khoa Ngoại. "Nội ngoại rất khắng khít với nhau trong việc cứu chữa bệnh nhi, nhất là giai đoạn có bệnh viêm ruột hoại tử là thứ bệnh liên quan đến cả nội lẫn ngoại" - bác sĩ Ngọc nói.

Theo bác sĩ Ngọc, bác sĩ Trai là người đã có sáng kiến dùng phương pháp “bơm oxy” để cứu sống bệnh nhi trong những trường hợp bệnh còn ở giai đoạn nhẹ. Vì nếu chậm trễ, bệnh nặng hơn, ruột bị thối và teo lại từng khúc. Bác sĩ Trai là một bác sĩ giỏi nghề, lại có một tầm nhìn rộng, không bị gò bó khu trú vào chuyên khoa sâu và hẹp của mình.

“Với tôi, tình cảm đối với người đàn anh, bác sĩ Trần Thành Trai là một thứ tình cảm sâu lắng mà thanh thản, ít gặp nhau mà như lúc nào cũng ở bên nhau trong sự nghiệp cũng như trong tâm tưởng” - bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc chia sẻ.

"Cám ơn bác đã tái sinh một phần đời cháu!"

Chị Nguyễn Tường Tú Quỳnh (47 tuổi) là một trong vô vàn bệnh nhân được bác sĩ Trần Thành Trai cứu chữa. Chia sẻ với PLO, chị Quỳnh cho biết xem bác sĩ Trai như là ân nhân, người đã tái sinh chị một lần nữa.

Theo chị Quỳnh, qua lời kể của ba mẹ, những năm 1980, lúc chị Quỳnh chỉ mới 2 tuổi thì vô tình phát hiện ngay cuống họng có một khối u. Lúc đầu khi phát hiện thì khối u bằng đầu ngón trỏ, vài tuần sau to lên như đầu ngón cái, rồi ngày càng phát triển to ra.

Hầu hết các chẩn đoán từ bác sĩ đều là ung thư. Cả gia đình chị như sụp đổ khi nghe tin con gái mới 2 tuổi đã mắc ung thư, trong khi y học lúc bấy giờ còn nhiều hạn chế.

May mắn thay, tia hy vọng đã đến với gia đình chị Quỳnh khi bác sĩ Trần Đông A chẩn đoán lại chị Quỳnh không bị ung thư, nhưng cần phải mổ lấy khối u ra. “Nếu thành công thì có thể di chứng là bị câm, không thành công thì… chắc số trời” - chị Quỳnh kể lại lời bác sĩ lúc đó nói với gia đình chị.

Gia đình chị Quỳnh đồng ý mổ. Người thực hiện ca mổ này là bác sĩ Trần Thành Trai và bác sĩ Trần Đông A. Kết quả ca mổ đã thực sự thành công, chị Quỳnh hồi phục.

“Nhờ có bác sĩ Trần Thành Trai và bác sĩ Trần Đông A nên mới có kỳ tích như vậy. Nay bác Trai đã ra đi, xin kính cẩn tiễn bác về cõi vĩnh hằng. Cám ơn bác đã là một phần của đời cháu, cám ơn bác đã tái sinh một phần đời cháu” - chị Quỳnh bày tỏ.

THẢO PHƯƠNG

Nguồn PLO : https://plo.vn/tuong-nho-bac-si-tran-thanh-trai-nguoi-mo-tach-cap-song-sinh-viet-duc-post852815.html