Tuyên bố mới của ông Trump là phép thử sống còn với NATO

14 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump. Ảnh: Reuters

Tăng chi tiêu quốc phòng, hiểm họa nếu giành Greenland bằng vũ lực

Ông Trump công khai kêu gọi các đồng minh NATO đặt mục tiêu chi tiêu quốc phòng ở mức 5% GDP. Tờ Sky News của Anh nhận định, điều này chắc chắn sẽ khiến nhiều chính phủ ở châu Âu rơi vào tình trạng khủng hoảng - đặc biệt là tại Anh.

Anh, vốn tự khẳng định là nước chi tiêu quốc phòng lớn nhất châu Âu và là quốc gia quân sự mạnh nhất trong NATO tại châu Âu, đang đối mặt với áp lực lớn.

Thủ tướng Anh Keir Starmer thậm chí còn chưa đưa ra được một lộ trình rõ ràng để tăng chi tiêu quốc phòng từ mức hơn 2% hiện tại lên mức 2,5% GDP như ông cam kết.

Nếu chỉ giữ nguyên cam kết này, Thủ tướng Anh có nguy cơ bị chính quyền mới của Mỹ coi là thiếu tham vọng và không đủ uy tín trong vấn đề quốc phòng.

Bên cạnh đó, tuyên bố gây chấn động của ông Trump về việc để ngỏ khả năng "giành lấy Greenland bằng vũ lực" cũng làm dấy lên nhiều lo ngại. Greenland, một vùng lãnh thổ có giá trị chiến lược, hiện thuộc sở hữu của Đan Mạch, nước thành viên NATO.

Tuyên bố trên của ông Trump, nếu xảy ra, sẽ phơi bày những hạn chế của Điều 5 NATO - đảm bảo rằng tất cả các đồng minh sẽ bảo vệ bất kỳ thành viên nào bị tấn công vũ trang. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bên tấn công lại là một đồng minh?

Ngoài ra, ông Trump dường như cũng bác bỏ hy vọng rằng Ukraine sẽ sớm được gia nhập NATO - một đề nghị cốt lõi mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhiều lần nhắc đến.

Thay vào đó, ông Trump tỏ ra đồng tình với sự phản đối quyết liệt của ông Putin về nguyện vọng gia nhập NATO của Ukraine. Ông Trump tuyên bố sẽ gặp Tổng thống Nga sau khi nhậm chức, đồng thời tái khẳng định lời hứa chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine, mặc dù chưa nêu rõ cách thức thực hiện.

Sức ép và thách thức lớn với thành viên NATO ở châu Âu

Những tuyên bố mới của ông Trump trong cuộc họp báo dài ngày 7/1 đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn có thể là thử thách sống còn đối với NATO - liên minh quân sự các quốc gia xuyên Đại Tây Dương được thành lập sau Thế chiến II.

Theo Sky News, các thành viên châu Âu của NATO, cùng với Canada, đã chịu áp lực lớn trong nhiệm kỳ trước của ông Trump ở Nhà Trắng.

Trong thời gian dài, Mỹ đã gánh vác phần lớn chi phí an ninh của châu Âu. Trong khi đó, nhiều đồng minh - bao gồm cả Anh - tận dụng "lợi ích hòa bình" hậu Chiến tranh Lạnh, chuyển chi tiêu quốc phòng sang các ưu tiên thời bình như tăng trưởng kinh tế, y tế và giáo dục.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã tỏ rõ sự không hài lòng với việc Washington "bị lợi dụng" (theo cách nói của ông Trump) và yêu cầu châu Âu chia sẻ gánh nặng an ninh một cách công bằng hơn.

Ông Trump thậm chí cảnh báo các thành viên NATO rằng Mỹ sẽ không hỗ trợ bất cứ đồng minh nào không đạt được mục tiêu chi tiêu tối thiểu 2% GDP cho quốc phòng - mục tiêu mà các nước thành viên NATO ở châu Âu đã cam kết đạt được vào năm 2024 nhưng chậm trễ thực hiện.

Với các diễn biến liên quan đến tình hình xung đột ở Ukraine, cùng các xung đột ở Trung Đông và thách thức từ Trung Quốc, Sky News cho rằng mức chi tiêu hiện tại vẫn chưa đủ để tái thiết các lực lượng quân sự châu Âu, vốn bị suy yếu qua nhiều thập kỷ.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte. Ảnh: Redux

Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã chuẩn bị cho một đợt kêu gọi tăng cường đầu tư vào quốc phòng khi ông có bài phát biểu quan trọng vào tháng trước, kêu gọi các đồng minh trở lại "tâm thế chiến tranh" và "tăng tốc" chi tiêu quốc phòng.

Ông Rutte nhấn mạnh, điều này nhằm đối phó với các mối đe dọa ngày càng lớn, nhưng các nhà quan sát cho rằng đây cũng là phản ứng trước các yêu cầu dự kiến từ chính quyền mới của ông Trump.

Dù thế nào, các tuyên bố mới của ông Trump ngày 7/1 cũng đặt ra thách thức lớn cho tất cả các đồng minh của Mỹ ở NATO.

Nguyễn Thái - Sky News

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/tuyen-bo-moi-cua-ong-trump-la-phep-thu-song-con-voi-nato-204250901070202333.htm