Tại Hội nghị đánh giá việc sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong các bộ, ngành và sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, thời gian tới sẽ có hướng dẫn để các địa phương thực hiện phân loại, sàng lọc cán bộ, đồng thời mở rộng cơ hội tuyển dụng và bổ sung nhân sự mới.
Công chức TP.HCM hỗ trợ người dân giải quyết thủ tục hành chính.
Thiết kế lại hệ tiêu chuẩn tuyển dụng
Trả lời phóng viên Báo Điện tử VTC News, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng chủ trương "mở cơ hội tuyển dụng, bổ sung mới" là tín hiệu tích cực trong bối cảnh chúng ta đang tái cấu trúc lại bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu quả và hiện đại.
"Tuy nhiên, điều quan trọng là phải triển khai chủ trương này một cách thực chất, tránh tình trạng 'lấp chỗ trống cho đủ biên chế' mà không thay đổi được chất lượng đội ngũ.
Đây không chỉ là một đợt bổ sung nhân lực đơn thuần, mà là cơ hội để thiết kế lại hệ tiêu chuẩn tuyển dụng, lựa chọn được những người có tư duy mới, có năng lực thích ứng với yêu cầu cải cách hành chính, chuyển đổi số và phục vụ Nhân dân tốt hơn. Nếu vẫn tiếp tục tuyển dụng theo những tiêu chí cũ, quy trình cũ, thì e rằng chúng ta sẽ chỉ thay vỏ mà không thay ruột", ông Sơn nhấn mạnh.
ĐBQH Bùi Hoài Sơn nhận thấy, cần đặc biệt chú trọng đến việc tuyển chọn những nhân sự có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng làm việc hiện đại, khả năng đổi mới sáng tạo và đạo đức công vụ vững vàng.
Quá trình tuyển dụng phải cạnh tranh thực chất, minh bạch, ứng dụng công nghệ để đảm bảo công bằng và thu hút được người tài. Đồng thời, cũng cần có cơ chế thử thách thực tế sau tuyển dụng như đánh giá sau 6 tháng, 1 năm làm việc... để kịp thời điều chỉnh, loại bỏ những trường hợp không phù hợp.
Nếu làm tốt công tác tuyển dụng trong giai đoạn tái cấu trúc này, ông Sơn tin rằng chúng ta không chỉ giải quyết vấn đề nhân sự trước mắt mà còn tạo động lực lâu dài cho đổi mới nền hành chính công vụ của đất nước.
Cùng bàn luận, TS Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, tinh gọn bộ máy không đơn giản chỉ là giảm về số lượng mà cần phải nâng cao chất lượng đội ngũ công chức đủ bảo đảm công việc không bị gián đoạn, hiệu quả hiệu lực quản lý phải được tăng cường, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Vì vậy, song song với việc giảm những người không đáp ứng yêu cầu, cần có chính sách thu hút nhân sự thực sự có năng lực và trình độ vào khu vực công.
"Tuyển dụng những người giỏi vào khu vực công là chủ trương rất đúng đắn bởi đội ngũ này đã có kinh nghiệm, có thực tiễn, đã đối mặt với khó khăn của kinh tế thị trường. Hơn cả là kinh nghiệm của họ đã mang lại kết quả và họ có thể phát huy được năng lực, trí tuệ khi được bổ sung trong môi trường công vụ", ông Dĩnh nói.
Dung hòa giữa người cũ và người mới
Trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ với yêu cầu về quản trị hiện đại, chuyển đổi số, hội nhập và phát triển bền vững, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng việc tuyển chọn cán bộ không thể theo tư duy cũ.
"Chúng ta không chỉ cần người 'đủ chuẩn' mà phải là người 'dám làm', 'dám đổi mới', 'dám chịu trách nhiệm' và thực sự có khả năng tạo ra chuyển biến trong công việc", ông Sơn nêu quan điểm.
Theo ông Sơn, năng lực thực thi là yếu tố then chốt - tức khả năng biến chính sách thành hành động, lời nói thành kết quả cụ thể. Điều đó đòi hỏi cán bộ phải có tư duy chiến lược, hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực mình phụ trách, nhưng đồng thời cũng linh hoạt, thực tế và biết lắng nghe Nhân dân.
Chúng ta không chỉ cần người 'đủ chuẩn' mà phải là người 'dám làm', 'dám đổi mới', 'dám chịu trách nhiệm' và thực sự có khả năng tạo ra chuyển biến trong công việc.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn
Bên cạnh đó là năng lực số - hiểu và ứng dụng công nghệ trong công việc, đặc biệt trong điều hành, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công. Cán bộ thời đại mới không thể tiếp tục làm theo cách thủ công, rườm rà như trước.
Ngoài ra, một yếu tố cũng không thể bỏ qua khi xây dựng tiêu chí tuyển chọn cán bộ cho bộ máy mới được vị ĐBQH nhấn mạnh là phẩm chất đạo đức, khả năng phối hợp liên ngành, tinh thần phục vụ và tư duy cải cách.
"Đây là thời điểm không chỉ chọn người giỏi chuyên môn, mà còn phải chọn người biết thay đổi để phát triển - có tâm, có tầm và có trách nhiệm với Nhân dân, với đất nước. Tuyển người không phải chỉ để 'lấp ghế trống', mà là để kiến tạo một nền hành chính mới - chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả - đúng như tinh thần mà Đảng và Chính phủ đã xác định", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói.
Sau khi tái cấu trúc bộ máy, đặc biệt là trong bối cảnh sáp nhập, tinh giản và bổ sung nhân sự mới, ông Sơn lưu ý việc dung hòa giữa người cũ và người mới là một bài toán khó, vô cùng quan trọng. Nếu không xử lý khéo léo dễ dẫn đến xung đột ngầm, tâm lý e dè, thậm chí là trì trệ trong nội bộ cơ quan, tổ chức.
Theo ông, trước tiên cần xây dựng văn hóa tổ chức dựa trên tinh thần hợp tác, tôn trọng lẫn nhau và cùng hướng đến mục tiêu chung.
"Người mới không nên mang tâm lý 'đổi mới để thay thế', còn người cũ cũng không nên giữ tư duy 'kinh nghiệm là tất cả'. Cả hai bên đều cần được lắng nghe, được tạo cơ hội thể hiện năng lực, và được đánh giá bằng hiệu quả công việc, chứ không phải bằng thời gian công tác hay xuất thân", Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nói.
Ông Bùi Hoài Sơn nhận định vai trò của người đứng đầu rất quan trọng trong việc thiết lập sự dung hòa này. Lãnh đạo phải công tâm, minh bạch, không thiên vị và không tạo cảm giác phân biệt đối xử. Họ cần giao việc đúng người, đúng sở trường, khuyến khích làm việc theo nhóm, thúc đẩy tinh thần hỗ trợ để tạo ra thành công tập thể, thay vì cạnh tranh cá nhân.
Ngoài ra, cần có chính sách truyền thông nội bộ rõ ràng, giải thích mục tiêu tái cơ cấu, nhấn mạnh vai trò của cả người cũ và người mới. Có thể tổ chức các buổi tập huấn chung, sinh hoạt chuyên đề, chia sẻ kinh nghiệm để tạo sự đồng cảm và niềm tin giữa các thế hệ cán bộ.
"Nếu làm tốt điều này, chúng ta không chỉ tránh được xung đột mà còn có thể tận dụng được sự kết hợp giữa kinh nghiệm của người cũ và tư duy đổi mới của người mới, tạo nên một tập thể hành chính vừa vững vàng, vừa năng động - điều kiện tiên quyết để thực hiện thành công mọi cải cách trong tương lai", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói thêm.
Anh Văn