Bồi dưỡng giáo viên dạy học các môn học tích hợp tại Tiền Giang. Ảnh Quốc Ngữ.
Các địa phương ưu tiên tối đa để tuyển dụng giáo viên đúng chuyên môn đào tạo nếu có chỉ tiêu đối với các môn tích hợp.
Nhanh chóng bắt nhịp dạy học
Tháng 6/2024, sinh viên Phan Thị Thanh Tuyền tốt nghiệp khóa đầu tiên ngành Khoa học tự nhiên, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) và được tuyển dụng làm giáo viên hợp đồng tại Trường THCS Trần Hưng Đạo (Hải Châu, Đà Nẵng). Năm đầu tiên của nghề dạy học, Tuyền được phân công đảm nhiệm dạy môn Khoa học tự nhiên ở khối lớp 7 và 9.
Hiện các trường THCS ở quận Hải Châu (Đà Nẵng) sử dụng phương án một giáo viên dạy cả 3 phân môn của môn Khoa học tự nhiên khối 6 - 7. Với khối lớp 8 - 9, do kiến thức mang tính chuyên sâu, nên các trường tổ chức dạy học môn Khoa học tự nhiên theo hướng 3 giáo viên cùng đảm nhận, phân công dạy theo chuyên đề. Riêng Phan Thị Thanh Tuyền, được giao đảm nhận cả 3 phân môn của môn Khoa học tự nhiên khối lớp 9.
Cô Phan Thị Thanh Tuyền cho biết: “So với nhiều thầy cô được đào tạo đơn môn, tôi nhiều thuận lợi hơn khi có thể đáp ứng dạy học chuyên sâu cho cả 3 phân môn”. Dạy các chuyên đề của môn Khoa học tự nhiên 9, việc ôn tập, kiểm tra, đánh giá học sinh của cô Thanh Tuyền rất thuận lợi. Trong ra đề kiểm tra, cô xây dựng được câu hỏi có tính chất vận dụng kiến thức liên môn chứ không mang tính riêng lẻ từng môn; thời gian xây dựng câu hỏi cũng rút ngắn hơn so với đồng nghiệp.
Cô Ngô Kiều Oanh cũng là giáo viên môn Khoa học tự nhiên đầu tiên được đào tạo đúng chuyên môn của Trường THCS Nguyễn Công Trứ (Cẩm Lệ, Đà Nẵng). Cô Oanh được phân công dạy môn Khoa học tự nhiên lớp 8.
“Là giáo viên trẻ mới ra trường, trong sinh hoạt chuyên môn, dự giờ thăm lớp, tôi được các thầy cô giáo hướng dẫn, chia sẻ thêm về phương pháp tổ chức dạy học, kinh nghiệm tổ chức các hoạt động phù hợp thực tế. Do được đào tạo đúng chuyên môn nên tôi thuận lợi trong xây dựng kế hoạch dạy học. Trong khi đó, những thầy cô được đào tạo đơn môn dạy 3 phân môn phải tự cập nhật, tìm hiểu thêm để đáp ứng yêu cầu lên lớp”.
Khóa đầu tiên của Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) có 12 sinh viên ngành Khoa học tự nhiên, tốt nghiệp tháng 6/2024. Theo thông tin phản hồi của sinh viên, đã có 11/12 người có việc làm đúng chuyên ngành đào tạo.
Nguyễn Việt Hà - sinh viên năm tư, ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên, Đại học Sư phạm Đà Nẵng đang trong thời gian thực tập sư phạm tại Trường THCS Trưng Vương (Hải Châu, Đà Nẵng). Việt Hà được phân công dạy học phân môn Hóa học của khối lớp 8. Hà cho biết: “Được học chuyên sâu 3 phân môn nên phân công đứng lớp môn nào em vẫn có thể chuyển tải tốt kiến thức môn học; thuận lợi trong dạy học những chuyên đề có những nội dung mang tính chất liên môn”.
Ảnh: Quốc Ngữ
Bồi dưỡng và tự bồi dưỡng
Ngoài bồi dưỡng dạy học tích hợp theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT, trong sinh hoạt chuyên môn, Trường THCS Nguyễn Huệ (Hải Châu, Đà Nẵng) đẩy mạnh việc tự bồi dưỡng để giáo viên đáp ứng yêu cầu dạy học.
Thầy Võ Thanh Phước - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Ở lớp 8 - 9, khi kiến thức các phân môn đã đi vào chuyên sâu, nhà trường phân công dạy môn Lịch sử - Địa lý và Khoa học tự nhiên theo chuyên môn mà giáo viên được đào tạo. Với khối lớp 6 - 7, một giáo viên sẽ dạy học các phân môn của môn học.
Vì vậy, trong sinh hoạt chuyên môn, giáo viên đơn môn sẽ xây dựng kế hoạch bài dạy các chuyên đề phù hợp chuyên môn của mình để cả nhóm cùng thảo luận, trao đổi và học tập. Việc làm này, phải được tiến hành trong tháng 8 để tránh lúng túng không đáng có khi bước vào dạy học thực tế”.
Đây cũng là cách nhiều trường THCS triển khai để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên được đào tạo đơn môn dạy học môn tích hợp. Nhớ lại năm đầu tiên triển khai Chương trình GDPT 2018 đối với khối lớp 6, cô Trịnh Thị Ngọc Ánh - giáo viên môn Vật lý, Trường THCS Tây Sơn (Hải Châu, Đà Nẵng) ngoài đảm nhiệm soạn giảng theo chuyên môn đào tạo của mình, nhóm 3 giáo viên sẽ cùng bàn bạc, chủ động trao đổi những nội dung có sự giao thoa để phối hợp tốt trong soạn giảng.
Trao đổi về việc bố trí giáo viên giảng dạy môn tích hợp, cô Lê Thị Trang, - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường THCS - THPT Trưng Vương (TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long) cho biết: Ban đầu nhà trường gặp phải khó khăn bởi đây là môn học mới và học sinh phải làm quen với thay đổi giáo viên dạy theo từng chủ đề.
Tài liệu tham khảo chưa nhiều, thầy cô phải dành nhiều thời gian để đầu tư, nghiên cứu, biên soạn, tìm hiểu các kho tư liệu trên mạng. Kiểm tra, đánh giá thường xuyên và định kỳ ở giai đoạn đầu cũng khó khăn, nhất là với bài kiểm tra định kỳ do giáo viên còn lúng túng trong xác định tỷ lệ sao cho phù hợp từng phân môn. Tuy nhiên, đến nay việc này dần đi vào ổn định…
Mỗi năm, căn cứ tình hình đội ngũ, Hiệu trưởng phân công giáo viên dạy học các chủ đề phù hợp với năng lực chuyên môn. Bên cạnh đó, nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn để thầy cô đáp ứng yêu cầu chuyên môn, đảm nhận dạy học các chủ đề trong môn Khoa học tự nhiên đạt hiệu quả.
Tại Trường THCS Gia Thuận (Gò Công Đông, Tiền Giang), để công tác giảng dạy đạt hiệu quả cao, hằng tuần, giáo viên dạy môn tổ hợp ngồi lại với nhau để sinh hoạt chuyên môn, trao đổi về kế hoạch bài dạy của cá nhân, xem phần nào khó khăn trong quá trình giảng dạy. Chẳng hạn, với môn Khoa học tự nhiên, giáo viên chuyên môn Vật lý sẽ hỗ trợ đồng nghiệp chuyên môn Hóa học, Sinh học và ngược lại.
Đối với bố trí giáo viên giảng dạy môn tích hợp, tại tỉnh Tiền Giang, thực hiện Đề án phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu triển khai Chương trình GDPT 2018 giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh, Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang kết hợp với Trường Đại học Sư phạm TPHCM mở lớp đào tạo, bồi dưỡng giáo viên dạy môn tích hợp Khoa học tự nhiên (KHTN); Lịch sử - Địa lý cấp THCS và môn Tin học - Công nghệ cấp tiểu học.
Giáo viên được bồi dưỡng theo hình thức trực tuyến và trực tiếp. Hình thức trực tuyến, học viên tự bồi dưỡng trên hệ thống học tập của Trường Đại học Sư phạm TPHCM trước, trong và sau khi tham gia bồi dưỡng trực tiếp các học phần trong chương trình. Học viên bồi dưỡng trực tiếp với sự hướng dẫn của giảng viên Trường Đại học Sư phạm TPHCM.
Ưu tiên tuyển dụng
Thầy Võ Thanh Phước - Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Huệ cho rằng, chỉ sau khoảng 2 năm đầu, đội ngũ giáo viên đơn môn của nhà trường đã thích ứng với yêu cầu dạy đa môn đối với các môn học mới ở lớp 6 - 7. Với khối lớp 8 - 9, do phân công 2 - 3 giáo viên cùng dạy 1 môn và tổ chức dạy theo hình thức song song nên chỉ khó trong công tác quản lý, sắp xếp thời khóa biểu.
Với chủ đề mang tính tích hợp thì nội dung kiến thức của phân môn nào nhiều hơn sẽ do giáo viên môn đó đảm nhận. Đề kiểm tra giữa và cuối kỳ, tổ chuyên môn sẽ định lượng tỷ lệ phần trăm của từng môn để quy ra số tiết. Thời khóa biểu được chia theo phân môn.
Trước thời điểm khai giảng năm học 2024 - 2025, UBND quận Cẩm Lệ (Đà Nẵng) thông báo tuyển dụng giáo viên hợp đồng theo diện Nghị định 111/2022 của Chính phủ. Trong số này, có 1 chỉ tiêu giáo viên môn Khoa học tự nhiên, 8 chỉ tiêu cho môn Lịch sử - Địa lý. Kết quả, chỉ tuyển dụng được 1 chỉ tiêu môn Khoa học tự nhiên và 1 giáo viên môn Lịch sử - Địa lý đúng chuyên ngành đào tạo. Trong đó, môn Lịch sử - Địa lý chỉ có 2 hồ sơ ứng tuyển.
Chia sẻ của ông Nguyễn Đức Tú Anh - Trưởng phòng GD&ĐT quận Hải Châu (Đà Nẵng), năm học 2024 - 2025, quận Hải Châu có 1 giáo viên hợp đồng môn Khoa học tự nhiên theo Nghị định 111/2022 của Chính phủ. Dù các trường học rất mong có giáo viên đúng chuyên ngành đào tạo để đáp ứng đúng yêu cầu các môn học nhưng vẫn phải đợi “trống” biên chế mới có thể tuyển dụng được
Trong khi đó, bà Trần Thị Thanh Vân - Trưởng phòng GD&ĐT thị xã Điện Bàn (Quảng Nam) cho biết, theo khảo sát của đơn vị này, số lượng sinh viên sư phạm ngành Khoa học tự nhiên không nhiều nên trong tuyển dụng cho năm học 2024 - 2025 vẫn đang tuyển giáo viên đơn môn.
Nguyễn Việt Hà - sinh viên năm tư, ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên, Đại học Sư phạm Đà Nẵng là một trong những sinh viên đầu tiên được nhận học bổng từ Quỹ học bổng Truyền cảm hứng của Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng để thu hút học sinh phổ thông theo học các ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên, Sư phạm Tin học, Sư phạm Sinh học và Sư phạm công nghệ. Việt Hà cho biết:
“Những sinh viên tốt nghiệp khóa đầu tiên của ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên đều có việc làm ngay sau khi ra trường là tin vui, động lực để chúng em phấn đấu, nỗ lực hơn trong học tập. Tuy nhiên, cơ hội việc làm còn liên quan đến chỉ tiêu tuyển dụng từng năm”.
Hà Nguyên - Quốc Ngữ