Tuyển sinh đại học 2025: Điểm chuẩn cao ở một số ngành phản ánh sự phân hóa

2 giờ trướcBài gốc

Tân sinh viên đến nhập học trực tiếp tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Mùa tuyển sinh đại học 2025 ghi nhận nhiều ngành và trường có điểm chuẩn cao, thậm chí đạt ngưỡng tuyệt đối 30 điểm. Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn khẳng định, nhìn tổng thể, điểm chuẩn năm 2025 không tăng bất thường. Điểm cao ở một số ngành phản ánh đúng sự phân hóa, đồng thời khẳng định những ngành xã hội đang cần nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng thu hút thí sinh.

Điểm chuẩn không tăng bất thường

Theo Thứ trưởng, nếu tính tổng thể, điểm trung bình trúng tuyển của tất cả các ngành, trường ở tất cả phương thức quy về thang 30 là 19,11 điểm. Năm 2024 con số này là 22,05. Như vậy tổng thể điểm chuẩn giảm đáng kể. Nguyên nhân chính đến từ phổ điểm thi tốt nghiệp THPT. Điểm trung bình năm nay thấp hơn ở ba môn Toán, tiếng Anh và Sinh học.

Ở chiều ngược lại, số điểm tuyệt đối tăng mạnh. Thứ trưởng viện dẫn, năm nay có khoảng 15.000 điểm 10, gấp rưỡi so với năm 2024. Riêng khối A00 có hơn 5.000 điểm 10, trong khi năm 2024 có khoảng 1.300. Môn toán năm nay có hơn 500 điểm 10, năm ngoái không có thí sinh nào đạt tuyệt đối.

Điều này cho thấy sự phân hóa rất tốt: những thí sinh giỏi thì đạt điểm rất cao. Sự phân hóa khiến một số ngành có sức hút lớn như: trí tuệ nhân tạo (AI), thiết kế vi mạch, khoa học máy tính, sư phạm có điểm chuẩn vọt lên. "Đây là những ngành chúng ta đang mong muốn thu hút nhân lực. Việc điểm chuẩn cao ở những ngành này là tín hiệu rất mừng" - Thứ trưởng nhìn nhận.

Một trong những thay đổi quan trọng của kỳ tuyển sinh năm 2025 là, Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường phải quy đổi điểm trúng tuyển tương đương giữa các phương thức xét tuyển. Điều này nhằm bảo đảm: dù thí sinh xét tuyển bằng thi tốt nghiệp THPT, học bạ THPT hay kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy thì điểm chuẩn cuối cùng cũng phản ánh cùng một mức năng lực đầu vào.

Những năm trước không có quy định này nên xảy ra một số bất thường như: cùng một ngành, điểm chuẩn theo thi tốt nghiệp THPT có thể cao nhưng theo học bạ THPT lại thấp hơn nhiều, thậm chí ngược lại. “Năm nay chuyện đó không xảy ra nữa" – Thứ trưởng nhấn mạnh. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ GD&ĐT nhận thấy, song song với quy định chung, nhiều trường vẫn áp dụng hình thức quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như: IELTS, SAT để thay thế môn tiếng Anh hoặc cộng thêm điểm. Đây là quyền tự chủ của các cơ sở đào tạo.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn. Ảnh: Nguyễn Mạnh.

Cạnh tranh thật sự

Theo Thứ trưởng, ngoại ngữ rất quan trọng. Thí sinh có chứng chỉ phản ánh quá trình học tập thực chất nhưng để bảo đảm công bằng, Bộ GD&ĐT đã quy định: "tổng điểm ưu tiên không quá 10% và điểm xét tuyển không được vượt quá 30". Điều này cho thấy cách tiếp cận hai chiều: một mặt, Bộ GD&ĐT công nhận giá trị của việc học ngoại ngữ và các thành tích tích lũy dài hạn. Mặt khác, đặt ra giới hạn để tránh tạo lợi thế quá mức cho một nhóm thí sinh.

Tuy nhiên, mặt trái của việc này là: Nếu thí sinh chú tâm quá nhiều vào tiếng Anh để có chứng chỉ, thì có thể lơ là các môn học khác. “Cái đó chúng tôi lo hơn, bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến kết quả thi, mà còn ảnh hưởng đến việc học tập sau này ở đại học" – Thứ trưởng trao đổi; đồng thời cho rằng, không có công thức quy đổi nào hoàn hảo.

Khoảng cách giữa điểm học bạ THPT và điểm thi tốt nghiệp THPT, hay giữa kỳ thi đánh giá năng lực với thi THPT luôn khó để chuyển đổi chính xác tuyệt đối. Song theo Thứ trưởng, khi đã lựa chọn sử dụng nhiều phương thức, các trường buộc phải đưa ra nguyên tắc và công bố rõ ràng: "Điểm chuẩn theo phương thức này là 25, thì phương thức kia phải lý giải vì sao tương đương với mức 70 hay 80 điểm. Đó là trách nhiệm của các trường".

Sự công bằng cần được nhìn trong phạm vi cụ thể. Quan trọng nhất, khi vào một ngành thì các em được đối xử công bằng. Bởi vì đó mới là cạnh tranh thật sự. Sự khác biệt giữa các trường trong cách quy đổi là bình thường, phản ánh đặc thù riêng. Thứ trưởng nhìn nhận, cách tiếp cận này giúp giải thích vì sao năm nay có một số ngành, đặc biệt là sư phạm ngoại ngữ, đạt tới mức 30 điểm tuyệt đối. Một phần là do chỉ tiêu ít, sức hút lớn, nhưng cũng có phần từ cách tính cộng điểm và quy đổi ngoại ngữ. Điều đó cũng hơi bất hợp lý, nên cần xem xét thêm. Nhưng nhìn chung, chính sách đã được thiết kế để dần hạn chế bất công bằng, chứ không phải tạo ra ưu ái.

“Quy đổi vì thế không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà còn là lời cảnh báo về sự cân bằng: cần rèn luyện ngoại ngữ, nhưng không thể đánh đổi bằng việc lơ là các môn học nền tảng khác” – Thứ trưởng khuyến nghị và cho biết, năm nay hệ thống "lọc ảo" được vận hành nhiều vòng không phải để "tạo ảo", mà để đảm bảo mỗi thí sinh được xét trúng nguyện vọng cao nhất mình xếp.

Ngày hội lựa chọn nguyện vọng năm 2025. Ảnh: Nam Trần.

Những tín hiệu tích cực

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn giải thích, chúng ta dùng từ lọc ảo là từ mà đã quen dùng từ lâu nhưng thực chất đây là quá trình xét tuyển. Mấu chốt, là cơ chế ưu tiên nguyện vọng. Khi một thí sinh mà có nhiều nguyện vọng xét tuyển thì hệ thống sẽ giúp các em trúng tuyển một nguyện vọng mà mình yêu thích nhất, nguyện vọng đặt lên đầu. Đấy là cái điều mấu chốt.

Lý do phải chạy nhiều vòng đến từ yếu tố quy mô và kỹ thuật. Số lượng thí sinh thì có tăng và không còn xét tuyển sớm nên số nguyện vọng tăng lên. Bên cạnh đó, năm nay Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường rà soát kỹ để hạn chế sai sót. Bộ muốn chạy thêm các lần khác và khi chạy mỗi lần ấy thì nó sẽ ổn định dần.

Trong một hệ thống với "mấy trăm trường đại học, cao đẳng… một trường thay đổi có thể ảnh hưởng đến trường khác", việc chạy nhiều vòng là tất yếu. Quy trình nhiều vòng chính là để toàn bộ hệ thống dần đạt đến điểm cân bằng chung.

Về lo ngại "càng lọc nhiều càng ảo", Thứ trưởng bác bỏ và khẳng định cách làm hiện nay tạo công bằng, tránh việc một thí sinh chiếm nhiều "suất".

Điều người học cần nắm là logic công bằng: hệ thống xét cho thí sinh đúng nguyện vọng cao nhất có thể, phần còn lại trả về để người khác có cơ hội.

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn, những đổi mới trong mùa tuyển sinh 2025 – từ quy định quy đổi điểm, giới hạn cộng điểm ưu tiên cho đến việc thực hiện lọc ảo nhiều vòng – đều nhằm hướng tới một mục tiêu chung: tạo công bằng và thuận lợi hơn cho thí sinh.

Không thể có sự hoàn hảo tuyệt đối nhưng từng bước chúng ta đang giảm đi sự bất công bằng. Điều quan trọng là những em có năng lực thực sự, nỗ lực học tập, đều có cơ hội. Đó mới là bản chất của một hệ thống tuyển sinh công bằng.

Thực tế mùa tuyển sinh năm nay cho thấy những tín hiệu tích cực: điểm chuẩn cao ở một số ngành không phải bất thường, mà phản ánh sự phân hóa tốt, số lượng điểm tuyệt đối tăng mạnh ở khối A00 chứng minh năng lực nổi trội của nhiều học sinh, trong khi các ngành chiến lược như trí tuệ nhân tạo, công nghệ chip, sư phạm lại thu hút đông đảo thí sinh, phù hợp với định hướng nhân lực quốc gia.

Sinh viên khóa trước hướng dẫn tân sinh viên một số thông tin cần điền vào giấy tờ, hồ sơ nhập học trực tiếp tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Một trong những lo ngại phổ biến là điểm chuẩn cao sẽ khiến nhiều em "trượt", mất cơ hội. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, nhận định này chưa chính xác: "Khi một ngành có chỉ tiêu 100, nếu có 200 em đạt điểm cao, thì 100 em cao nhất sẽ vào. Các em còn lại không mất cơ hội, vì đã có nhiều nguyện vọng. Có thể không trúng ngành này thì sẽ trúng ngành khác, không trúng trường này thì trúng trường khác.

Việc cạnh tranh trong tuyển sinh là cần thiết, bởi nó không chỉ tạo áp lực mà còn là động lực để nỗ lực học tập. "Nhìn tổng thể, kỳ thi năm nay phân hóa tốt, tạo ra lựa chọn phù hợp hơn với năng lực của từng thí sinh. So với Nhật Bản, Hàn Quốc, kỳ thi của chúng ta đã giảm áp lực rất nhiều", Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết. Điều quan trọng không phải là điểm số, mà là cơ chế xét tuyển minh bạch giúp mỗi thí sinh có cơ hội đúng với năng lực của mình.

Theo quy định, trước 17h ngày 30/8, thí sinh trúng tuyển phải xác nhận nhập học trực tuyến trên Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT (Hệ thống). Nếu không thực hiện đúng thời hạn, thí sinh sẽ bị coi là từ chối nhập học. Sau khi xác nhận nhập học trên hệ thống chung, thí sinh sẽ cần làm thủ tục nhập học theo hướng dẫn riêng của từng cơ sở đào tạo. Việc này khác với xác nhận trên Hệ thống. Thí sinh cũng có thể bị từ chối nhập học (nếu không có nhu cầu). Với thí sinh không trúng tuyển đợt 1, các em sẽ còn cơ hội ở đợt xét tuyển bổ sung.

Minh Phong (ghi)

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/tuyen-sinh-dai-hoc-2025-diem-chuan-cao-o-mot-so-nganh-phan-anh-su-phan-hoa-post745882.html