Học sinh mong các trường sớm công bố phương án tuyển sinh đại học năm 2026. Ảnh: Lê Nguyễn
Việc thu hẹp xét tuyển học bạ, điều chỉnh hoặc bỏ một số tổ hợp truyền thống khiến không ít học sinh lo lắng và có ý định điều chỉnh kế hoạch ôn tập và lựa chọn nguyện vọng.
Thu hẹp học bạ, điều chỉnh tổ hợp
Những ngày cuối học kỳ I lớp 12, thông tin về dự kiến phương án tuyển sinh năm 2026 của các trường đại học xuất hiện dày đặc trên các phương tiện thông tin đại chúng.
So với các năm trước, điểm dễ nhận thấy là nhiều trường chủ động công bố sớm định hướng tuyển sinh, song các điều chỉnh lại khá mạnh, nhất là ở phương thức xét học bạ trung học phổ thông và các tổ hợp xét tuyển.
Theo kế hoạch tuyển sinh đại học năm 2026 do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, thí sinh đăng ký xét tuyển đại học từ ngày 2-7 đến 17h ngày 14-7. Thí sinh nộp lệ phí xét tuyển trực tuyến từ ngày 15-7 đến 21-7-2026.
Các cơ sở đào tạo phải hoàn thành việc công bố thông tin tuyển sinh vào ngày 15-2-2026.
Theo dự kiến của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, phương thức xét học bạ sẽ không còn được áp dụng đối với 17 ngành đào tạo trọng yếu, chỉ duy trì ở một số ngành mang tính đặc thù. Động thái này được nhìn nhận là phù hợp với xu hướng nâng chuẩn đầu vào, trong bối cảnh chương trình giáo dục phổ thông mới đã triển khai đồng bộ và yêu cầu chất lượng đào tạo ngày càng cao.
Cùng với việc thu hẹp xét học bạ, việc điều chỉnh tổ hợp xét tuyển cũng tạo ra nhiều băn khoăn cho thí sinh. Phương án tuyển sinh năm 2026 của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) dự kiến không sử dụng tổ hợp C00 (bao gồm các môn ngữ văn, lịch sử, địa lý) khi xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông ở 11 ngành, trong đó có nhiều ngành thu hút đông thí sinh đăng ký như Báo chí, Quan hệ công chúng, Tâm lý học, Quốc tế học...
Việc điều chỉnh tổ hợp của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn khiến không ít thí sinh nhớ lại mùa tuyển sinh năm 2025, khi nhà trường từng thông báo dừng xét tuyển tổ hợp C00 ở nhiều ngành, nhưng sau đó phải điều chỉnh do phản hồi từ xã hội. Dù năm nay thông tin mới chỉ dừng ở mức dự kiến và được công bố sớm hơn, tâm lý lo lắng của học sinh vẫn khó tránh khỏi.
Ở khối ngành kỹ thuật, công nghệ, xu hướng điều chỉnh tổ hợp xét tuyển cũng diễn. Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) dự kiến tập trung chủ yếu vào ba tổ hợp A00 (toán, vật lý, hóa học), A01 (toán, vật lý, tiếng Anh) và X06 (toán, vật lý, tin học) cho phần lớn các ngành đào tạo. So với những năm trước, nhà trường không còn sử dụng các tổ hợp có môn ngữ văn, nhằm nhấn mạnh yêu cầu về nền tảng toán học, vật lý và tư duy logic đối với các ngành công nghệ, kỹ thuật mũi nhọn.
Theo ghi nhận thực tế, một số trường đại học tại Hà Nội cũng đang rà soát lại phương thức và tổ hợp xét tuyển. Trường Đại học Kinh tế quốc dân được dự kiến điều chỉnh tỷ trọng giữa các phương thức, giảm dần chỉ tiêu xét học bạ và tăng vai trò của kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc các kỳ thi đánh giá năng lực. Trường Đại học Luật Hà Nội cũng đang cân nhắc điều chỉnh tổ hợp xét tuyển ở một số ngành nhằm bảo đảm sự phù hợp giữa năng lực đầu vào và yêu cầu đào tạo theo chương trình mới.
Chủ động điều chỉnh kế hoạch ôn luyện để không bị động
Định hướng theo tổ hợp C00 ngay từ khi vào lớp 10, em Trần Thị Mai Anh, học sinh lớp 12 Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Cừ cho biết khá lo lắng trước thông tin một số trường dự kiến bỏ xét tuyển tổ hợp này và đồng thời thu hẹp xét học bạ.
Theo Mai Anh, kế hoạch đăng ký nguyện vọng vốn được xác định từ sớm nay buộc phải xem xét lại. Khi các trường thay đổi tổ hợp xét tuyển, nhất là ở các ngành xã hội, em phải tính đến phương án điều chỉnh nguyện vọng, thậm chí cân nhắc chuyển hướng ngành học, trong khi thời gian chuẩn bị không còn nhiều.
Học sinh khá lo lắng khi chưa có thông tin chính thức về phương án tuyển sinh đại học năm 2026 của các trường. Ảnh: Quang Thái
Còn em Nguyễn Phương Thảo, học sinh lớp 12 Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trãi - Ba Đình nhìn nhận việc các trường điều chỉnh phương án tuyển sinh có thể nhằm nâng cao chất lượng đầu vào. Tuy nhiên, theo Phương Thảo, điều khiến học sinh lo lắng nhất là sự chưa ổn định của thông tin. Nhiều trường mới chỉ công bố dự kiến, chưa có đề án tuyển sinh chính thức. Học sinh vừa ôn thi, vừa phải theo dõi thông tin, rất dễ bị phân tâm. Em mong các trường sớm chốt phương án cụ thể để học sinh yên tâm học tập.
Các chuyên gia thì cho rằng, thí sinh không nên quá hoang mang trước các thông tin điều chỉnh đang được công bố. Xu hướng giảm dần xét học bạ là điều đã được dự báo trong lộ trình đổi mới tuyển sinh, song điều đó không đồng nghĩa với việc học bạ mất vai trò. Học bạ phản ánh quá trình học tập liên tục và mức độ ổn định của thí sinh. Nhiều trường vẫn sử dụng học bạ trong xét tuyển tài năng, đánh giá hồ sơ năng lực hoặc làm tiêu chí phụ. Vì vậy, học sinh cần duy trì việc học tập nghiêm túc, không nên buông lỏng.
Cũng theo các chuyên gia, giai đoạn này thí sinh cần thường xuyên cập nhật thông tin chính thống do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, đồng thời theo dõi sát đề án tuyển sinh của các trường dự kiến đăng ký. Khi phương án tuyển sinh được chốt, việc đọc kỹ các phương thức xét tuyển, tổ hợp môn, điều kiện phụ và tiêu chí ưu tiên sẽ giúp thí sinh xác định rõ lợi thế cũng như những điểm cần bổ sung của bản thân.
Bên cạnh đó, việc tham khảo ý kiến tư vấn từ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn và các thầy cô làm công tác hướng nghiệp được xem là kênh hỗ trợ quan trọng. Trên cơ sở đó, thí sinh có thể xây dựng phương án đăng ký nguyện vọng linh hoạt, tránh phụ thuộc vào duy nhất một tổ hợp hay một phương thức xét tuyển.
Thống Nhất