Chăm sóc sức khỏe (CSSK) trước và trong thai kỳ đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời các tai biến sản khoa, từ đó giảm thiểu rủi ro trong thai kỳ và tăng cường cơ hội sinh nở an toàn. Đây cũng là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dân số.
Tại Trung tâm Tiêm chủng VNVC Hà Tĩnh, mỗi ngày có hàng chục lượt phụ nữ tới tiêm các loại vắc-xin như: HPV, cúm mùa (A;B), sởi - quai bị - rubella… để chuẩn bị cho quá trình mang thai.
Mỗi ngày, có hàng chục lượt phụ nữ tới Trung tâm tiêm chủng VNVC để thực hiện các mũi tiêm, chuẩn bị cho quá trình mang thai.
Sau 2 tháng kể từ mũi tiêm HPV thứ nhất, chị Cù Thị Phương Thảo (phường Trần Phú, TP Hà Tĩnh) đã quay trở lại Trung tâm tiêm chủng VNVC để thực hiện mũi tiêm thứ 2. Chị Thảo chia sẻ: “Tôi đã tìm hiểu kỹ về tầm quan trọng của việc tiêm phòng trước khi mang thai. Trong đó, HPV là một trong những loại vi-rút nguy hiểm, có thể gây ra nhiều bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Vì vậy, tôi đã lên kế hoạch tiêm phòng HPV để chuẩn bị cho quá trình mang thai. Ngoài ra, tôi cũng tiêm thêm vắc-xin cúm mùa và sởi - quai bị - rubella theo lời khuyên của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé”.
Tại huyện Thạch Hà, đội ngũ cán bộ và cộng tác viên dân số đã tích cực tới từng hộ gia đình để tuyên truyền về tầm quan trọng của việc CSSK thai sản. Chị Phạm Thị Luyến (tổ dân phố 11, thị trấn Thạch Hà) chia sẻ: “Lần mang thai đầu tiên, tôi còn nhiều bỡ ngỡ nhưng nhờ các chị cán bộ và cộng tác viên dân số, tôi đã hiểu rõ tầm quan trọng của việc chăm sóc bản thân trước và trong thai kỳ. Tôi được hướng dẫn các chế độ dinh dưỡng, nhắc lịch khám thai định kỳ và những dấu hiệu cần lưu ý khi mang thai, nên cảm thấy rất an tâm”.
Công tác tuyên truyền về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe thai sản được ngành dân số huyện Thạch Hà hết sức chú trọng.
Chia sẻ về kinh nghiệm trong việc CSSK thai sản, bác sĩ CKI Thân Văn Đại - Phó Trưởng khoa Phụ sản (Bệnh viện Đa khoa TTH Hà Tĩnh) thông tin: “Để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh về thể chất của thai nhi, việc bổ sung vitamin và khoáng chất là vô cùng cần thiết cho phụ nữ mang thai, nhất là trong 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ”.
Bác sĩ Đại cũng lưu ý, bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng, việc lựa chọn thông tin chính thống và đáng tin cậy về chăm sóc thai kỳ là yếu tố then chốt để đảm bảo một thai kỳ ổn định.
“Hiện nay, có rất nhiều nguồn thông tin nhưng không phải nguồn nào cũng chính xác. Các thai phụ và gia đình cần chọn lọc kỹ lưỡng, ưu tiên những thông tin từ các chuyên gia y tế, các tổ chức uy tín hoặc các cơ sở y tế chính thống; tránh những thông tin không được kiểm chứng, thiếu tin cậy, những lời truyền miệng thiếu cơ sở khoa học… có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và bé” - bác sĩ Đại khuyến cáo.
Bên cạnh việc quan tâm chế độ dinh dưỡng, các thai phụ cần chọn lọc những nguồn thông tin chuẩn xác để quá trình mang thai được an toàn.
CSSK thai sản là một trong những yếu tố quan trọng nhất để nâng cao chất lượng dân số. Tại Hà Tĩnh, những nỗ lực không ngừng trong công tác CSSK thai sản đã mang lại kết quả đáng khích lệ với tỷ lệ thai phụ thực hiện các biện pháp CSSK ngày càng tăng.
Ông Phan Trường Sang - Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh cho biết: “Chỉ tính trong năm 2024, số bà mẹ mang thai là 11.699 người, trong đó có 78,2% người được sàng lọc trước sinh (kế hoạch giao là 52%). Từ đầu năm 2025 đến nay, ước tính đã có hơn 1.000 phụ nữ mang thai thực hiện sàng lọc trước sinh. Những kết quả này đã góp phần quan trọng vào việc giảm đáng kể số trẻ em sinh ra bị dị tật bẩm sinh, khẳng định hiệu quả của việc đầu tư vào CSSK thai sản”.
Việc siêu âm, sàng lọc trước sinh đã được các thai phụ quan tâm thực hiện.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh, để tiếp tục đẩy mạnh công tác CSSK thai sản, đơn vị đã tích cực phối hợp với các địa phương triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, tư vấn và hướng dẫn cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ về các biện pháp CSSK thai kỳ. Duy trì, triển khai đề án “Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh” trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó chú trọng các hoạt động: nói chuyện chuyên đề cho phụ nữ mang thai; tổ chức siêu âm, sàng lọc trước sinh qua các đợt chiến dịch CSSK sinh sản… Đồng thời, tăng cường phối hợp với các đơn vị sản xuất các tuyến bài tuyên truyền, phóng sự về tầm quan trọng của việc CSSK sinh sản và công tác dân số trong tình hình mới; tổ chức lớp tập huấn bồi dưỡng nâng cao năng lực truyền thông dân số cho đội ngũ cộng tác viên dân số… Nhằm tiếp tục góp phần bảo đảm sức khỏe bà mẹ, trẻ em, cải thiện và nâng cao chất lượng dân số, xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và phát triển.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo: Để đảm bảo sức khỏe trước và trong khi mang thai, thai phụ nên tuân thủ lịch khám thai định kỳ, thực hiện đầy đủ các xét nghiệm sàng lọc trước sinh và trao đổi thẳng thắn với bác sĩ về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào gặp phải. Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề sức khỏe trong thai kỳ sẽ giúp giảm thiểu tối đa các rủi ro, đảm bảo một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.
Anh Thùy - Thu Cúc