Tỷ lệ bao phủ nợ xấu ngành ngân hàng giảm xuống dưới ngưỡng 100% đã duy trì từ 2023

16 giờ trướcBài gốc

Chất lượng sẽ cải thiện từ nửa cuối năm 2025

Chất lượng tài sản suy giảm trong quý I/2025 khi tỷ nợ xấu toàn ngành gia tăng trong khi tỷ lệ bao phủ nợ xấu sụt giảm. Theo đó, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành tiếp tục tăng, đạt mức 2,16% trong quý I/2025, tương đương mức tăng 0,23 điểm % so với quý trước.

Theo các chuyên gia Chứng khoán Yuanta Việt Nam, nguyên nhân chủ yếu đến từ việc hình thành nợ xấu mới, thay vì các khoản nợ tái cơ cấu theo Thông tư 02 hay ảnh hưởng từ thiên tai như bão Yagi. Cùng lúc, tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) giảm 11 điểm % về mức 80% – mức thấp hơn ngưỡng 100% vốn đã duy trì suốt từ năm 2023.

Điều này đặt ra áp lực trích lập dự phòng lớn hơn, nhất là khi các ngân hàng đang chuẩn bị áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS, với yêu cầu về dự phòng tổn thất tín dụng kỳ vọng (ECL). Những ngân hàng có chỉ số LLR thấp nhiều khả năng sẽ phải tăng trích lập, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.

(Nguồn: Yuanta Việt Nam)

Dù vậy, các chuyên gia Yuanta Việt Nam kỳ vọng chất lượng tài sản của ngành ngân hàng sẽ cải thiện từ nửa cuối năm 2025, nhờ sự phục hồi dần của thị trường bất động sản.

Trong quý I, tăng trưởng cho vay mua nhà tại một số ngân hàng lớn như ACB, MSB, Techcombank, Vietcombank và VPBank chỉ đạt khoảng 2% so với quý trước, phản ánh tâm lý thận trọng của thị trường.

Tuy nhiên, các chính sách thúc đẩy đầu tư công, tháo gỡ pháp lý và sáp nhập địa giới hành chính được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tích cực cho thị trường bất động sản, qua đó giúp giảm áp lực nợ xấu và trích lập dự phòng cho ngân hàng.

Bên cạnh đó, việc luật hóa Nghị quyết 42 cũng sẽ tạo hành lang pháp lý ổn định trong xử lý nợ xấu, đặc biệt hỗ trợ các ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao như VPBank, OCB, VIB, HDBank, SHB, Sacombank, TPBank, BIDV và VietinBank trong việc thu giữ, thanh lý tài sản đảm bảo và cải thiện lợi nhuận.

Lợi nhuận vẫn phụ thuộc vào tín dụng

Theo dữ liệu từ Yuanta Việt Nam, lợi nhuận sau thuế ngành ngân hàng trong quý I đạt khoảng 63.000 tỷ đồng, gần như đi ngang so với quý trước, nếu loại trừ khoản thoái vốn đột biến của SeABank tại Công ty Tài chính Bưu điện (PTF).

Dù thu nhập lãi ròng vẫn chiếm 78% tổng thu nhập hoạt động, các ngân hàng đang cố gắng đa dạng hóa nguồn thu.

"Mặc dù các ngân hàng đã nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu ngoài lãi, quá trình này vẫn còn nhiều hạn chế, một phần do những thách thức trong mảng kinh doanh bancassurance trong các năm qua", báo cáo nhận định.

(Nguồn: Yuanta Việt Nam)

Theo đó, thu nhập từ phí vẫn chỉ chiếm 9%, phản ánh mức độ phụ thuộc lớn vào hoạt động tín dụng. Một số nhà băng như VPBank, Techcombank, MB đang đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái tài chính – từ bảo hiểm, quản lý quỹ đến tài chính tiêu dùng – với mục tiêu trở thành tập đoàn tài chính trong trung hạn.

Theo nhóm phân tích, thực tế cho thấy cần phải có thời gian để mở rộng các mảng kinh doanh này, điều này có thể sẽ không thể bù đắp được sự phụ thuộc của các ngân hàng vào thu nhập lãi ròng trong ngắn hạn.

Song, theo quan điểm của Yuanta Việt Nam, những thay đổi về măt chính sách, cùng với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong hoạt động cho vay truyền thống sẽ thúc đẩy các ngân hàng hướng tới các mô hình kinh doanh mang lại đa dạng nguồn thu hơn trong tương lai.

(Nguồn: Yuanta Việt Nam)

Cắt cổ tức để củng cố vốn

Một điểm đáng chú ý là xu hướng cắt giảm cổ tức tiền mặt tại nhiều ngân hàng lớn. Cụ thể, MB dự kiến chi trả 300 đồng/cp trong năm 2025 (so với 500 đồng năm 2024), VPBank giảm từ 1.000 xuống 500 đồng/cp, Techcombank giảm từ 1.500 còn 1.000 đồng/cp.

Trong đó, MB lên kế hoạch mua lại 100 triệu cổ phiếu trong giai đoạn 2025- 2026. VPBank và Techcombank sẽ thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ và VPBank cũng có mục tiêu thành lập công ty quản lý quỹ, điều này sẽ làm giảm hệ số an toàn vốn của các ngân hàng.

"Đó có thể cũng là lí do các ngân hàng quyết định giảm chi trả cổ tức bằng tiền mặt để duy trì tỷ lệ an toàn vốn", báo cáo cho hay.

Việc áp dụng Basel III trong thời gian tới sẽ buộc các ngân hàng phải có hệ số CAR cao hơn, ở mức 10,5% (so với mức 8,0% đối với Basel II). Hiện, hệ số CAR toàn ngành khoảng 12%, cao hơn mức yêu cầu của Basel II; tuy nhiên, phần lớn là được đóng góp chủ yếu bởi các ngân hàng tư nhân có quy mô lớn như VPBank (14,7%) và Techcombank (15,3%).

Theo nhóm phân tích, các ngân hàng nhất là các ngân hàng có vốn nhà nước cần phải huy động thêm vốn để cải thiện hệ số CAR.