Giảm thấp nhất từ trước đến nay
Lý giải nguyên nhân, ông Đỗ Ngọc Thọ - Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho biết, số người rút BHXH năm 2024 giảm thấp nhất từ trước đến nay. Đây được đánh giá là tín hiệu đáng mừng, nhất là khi Luật BHXH (sửa đổi) được thông qua và có hiệu lực trong tháng 7/2025 tới.
Số người làm hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần giảm mạnh trong năm 2024. Ảnh: L.H.
Theo ông Thọ, với nhiều quy định mới nổi trội, đặc biệt, Luật đã quy định rõ phương án hưởng BHXH một lần. Cụ thể, với những người tham gia BHXH trước ngày 1/7/2025 vẫn được rút BHXH một lần như trước đây. Do vậy, người lao động yên tâm về chính sách này là không bị giảm quyền lợi nên không còn tâm lý lo lắng không được rút BHXH một lần.
Bên cạnh đó, Luật mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đã mở rộng nhiều quyền lợi như giảm số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm; bổ sung chế độ trợ cấp hàng tháng nếu người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu mà không rút BHXH một lần.
Đồng thời, bổ sung vào chính sách BHXH tự nguyện chế độ trợ cấp thai sản, do ngân sách nhà nước cấp. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện đáp ứng đủ điều kiện theo quy định được hưởng trợ cấp thai sản với mức là 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh. Người lao động không phải đóng thêm so với quy định hiện hành. “Đây là những chính sách cơ bản đã hỗ trợ tâm lý cho người lao động để họ không rút BHXH một lần nữa” - ông Thọ nói.
Ngoài ra, tình hình kinh tế - xã hội năm 2024 có nhiều chuyển biến tích cực, thu nhập của người lao động tốt hơn, nên không nghĩ tới khoản tiền rút BHXH một lần. Công tác truyền thông cũng giúp nhiều người hiểu được bất lợi khi rút BHXH một lần và lợi ích lâu dài khi bảo lưu thời gian đóng BHXH để hưởng các chính sách an sinh sau này.
Đánh giá về vấn đề này, ông Phạm Trường Giang - Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cũng cho biết, nếu như trước đây người dân xếp hàng từ 4 giờ sáng để đợi rút BHXH một lần thì năm 2024 đã giảm đáng kể. “Đây là tín hiệu rất đáng mừng. Mặc dù ngày 1/7/2025, Luật BHXH sửa đổi mới chính thức có hiệu lực, nhưng từ khi Luật được Quốc hội thông qua, qua các phương tiện thông tin truyền thông, người lao động đã nắm được những chính sách mới khuyến khích họ ở lại hệ thống, do đó họ quyết định sẽ ở lại để có cơ hội hưởng lương hưu, thay vì nhận BHXH một lần. Điều này cho thấy Luật BHXH 2024 đã cơ bản đi vào cuộc sống và tạo sự yên tâm, gắn bó với hệ thống an sinh của người lao động” - ông Giang chia sẻ.
Đảm bảo tốt hơn quyền lợi người lao động
Dự báo số người hưởng BHXH từ ngày 1/7/2025 khi Luật mới có hiệu lực thi hành, ông Thọ cho rằng sẽ vẫn theo đà giảm dần. “Với quy định của Luật BHXH 2024 và theo lộ trình, hy vọng đến một thời điểm nào đó chúng ta chấm dứt được tình trạng nhận BHXH một lần, chỉ trừ các trường hợp đặc biệt, đặc thù như bệnh mạn tính, nguy hiểm đến tính mạng, đi nước ngoài định cư...” - ông Thọ kỳ vọng.
Thực tế, Luật BHXH năm 2024 đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần. Người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn do các chế độ đều tính theo thời gian đóng (ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp...).
Ngoài ra, người lao động được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn. Trong thời gian hưởng lương hưu được Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế. Họ cũng được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng sẽ được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Ngoài ra, người lao động còn có cơ hội được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng BHXH mà bị mất việc làm.
Thông tin những nội dung chính liên quan đến quyền lợi người lao động, ông Phạm Trường Giang cho biết, Luật BHXH 2024 đã bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng. Theo đó, Luật BHXH 2024 hạ độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống 75 tuổi, một số đối tượng xuống 70 tuổi; nâng mức hưởng lên 500.000 đồng/người/tháng từ ngày 1/7/2025. Quan trọng nhất là những người từ 75 tuổi trở lên không có lương hưu, ngoài được hưởng 500.000 đồng/tháng thì còn được ngân sách nhà nước mua thẻ bảo hiểm y tế để khám chữa bệnh.
"Dự báo sẽ có khoảng 1,2 triệu người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên được hưởng chính sách này ngay từ 1/7/2025 khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực" - ông Giang cho biết.
Lan Hương