Tỷ lệ trẻ em hút thuốc lá điện tử ngày càng gia tăng, nguy hại khôn lường

10 giờ trướcBài gốc

Bị ngộ độc vì tái sử dụng

Mới đây, các bác sĩ Khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư đã tiếp nhận một bệnh nhi nam, 15 tuổi, nhập viện trong tình trạng chóng mặt, buồn nôn, loạng choạng, bủn rủn tay chân… nguyên nhân được xác định là do sử dụng TLĐT.

Theo chia sẻ của gia đình, trẻ từng sử dụng TLĐT trong khoảng một năm và đã ngưng khoảng ba tháng gần đây. Tuy nhiên, do bị bạn bè rủ rê, trẻ đã tái sử dụng và ngay sau đó xuất hiện các triệu chứng bất thường như nôn, nói nhảm, kích thích.

Gia đình nhanh chóng đưa trẻ đến BV địa phương để sơ cứu, sau đó chuyển lên cấp cứu tại BV Nhi T.Ư. Tại đây, trẻ được chẩn đoán theo dõi ngộ độc chất gây nghiện/trẻ dùng TLĐT. Bệnh nhi được truyền dịch, điều trị tích cực theo phác đồ. Sau 2 ngày điều trị, tình trạng sức khỏe trẻ đã ổn định và được xuất viện.

Bác sĩ khám cho một bệnh nhi bị ngộ độc thuốc lá điện tử tại khoa Cấp cứu và Chống độc, BV Nhi T.Ư. Ảnh: BVCC

Các bác sĩ BV Nhi T.Ư cảnh báo, TLĐT chứa một hàm lượng nicotine nhất định. Đây là một chất gây nghiện mạnh, dễ khiến trẻ lo âu, bồn chồn, mất kiểm soát hành vi. Đặc biệt, nicotine ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ đang phát triển, làm suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và học tập của trẻ.

Đáng lo ngại, nồng độ nicotine trong sản phẩm không rõ ràng, dễ dẫn đến sử dụng quá liều và ngộ độc cấp tính. Thực trạng hiện nay một số trẻ khi dùng TLĐT còn pha thêm các hoạt chất chứa các chất ma túy hoặc chất kích thích. TLĐT cũng như thuốc lá truyền thống đều gây ảnh hưởng tới cả trẻ em, phụ nữ và những người hút thuốc lá thụ động.

Đề cập đến vấn đề này, TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai cho hay, phần lớn người dân quan niệm TLĐT rất đơn giản, không có nicotine gây nghiện. Điều này hoàn toàn sai lầm. TLĐT thực chất là các thiết bị điện để nung nóng các hỗn hợp nguyên liệu chứa nhiều hóa chất nhân tạo bên trong, bốc hơi lên để người dùng giải trí. Trong TLĐT có 3 nhóm nguy cơ gây hại cho sức khỏe là nicotine, hương liệu nhân tạo và ma túy. Các hóa chất này gây nên các bệnh còn phức tạp hơn nhiều so với thuốc lá thông thường và hầu hết là các căn bệnh mới.

“Nhiều hóa chất trong hơi TLĐT được chứng minh gây hại cho sức khỏe, gây ra các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho, hen, nhồi máu cơ tim, tổn thương mạch máu, giảm miễn dịch, gây tổn thương AND là các phân tử di truyền, tăng nguy cơ đái đường, bệnh tim mạch…

Đặc biệt, hiện nay, TLĐT là môi trường thuận lợi để ma túy, cần sa thế hệ mới trà trộn vào; có hàng trăm hóa chất cần sa, ma túy thế hệ mới trà trộn vào, rất khó phát hiện… Từ các phân tích trên cho thấy, TLĐT có độc tính và ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần thuốc lá truyền thống do được cộng hưởng từ 3 yếu tố là nicotine, các hóa chất phụ gia và ma túy” - TS Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo.

Phòng, chống tác hại của thuốc lá với trẻ vị thành niên

Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 173/2024/QH15 cấm TLĐT, thuốc lá nung nóng từ ngày 1/1/2025. Lệnh cấm sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu TLĐT đã có thế nhưng trên thực tế, TLĐT vẫn được mua bán và có mặt khắp nơi - chỉ là trong một “hình hài” khác, vẫn len lỏi trong môi trường học đường. Đến thời điểm hiện tại, các quy định xác định TLĐT, chế tài kiểm tra, xử phạt cụ thể vẫn chưa được ban hành.

Với thiết kế ngụy trang tinh vi dưới dạng bút, USB, thỏi son... TLĐT dễ dàng qua mắt phụ huynh và giáo viên, khiến học sinh sử dụng mà không bị phát hiện. Đáng báo động hơn, nhiều trường hợp còn pha trộn chất ma túy dạng lỏng không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ gây nghiện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là não bộ đang phát triển của trẻ vị thành niên.

Thuốc lá điện tử có độc tính, ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần thuốc lá truyền thống. Ảnh: Ngọc Tú

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên toàn cầu có gần 37 triệu trẻ em từ 13-15 tuổi đang sử dụng các sản phẩm thuốc lá, trong đó tỉ lệ sử dụng TLĐT ở thanh thiếu niên vượt qua cả người lớn ở nhiều quốc gia.

Tại Việt Nam, thống kê của Bộ Y tế cho thấy, tỉ lệ học sinh 13-15 tuổi sử dụng TLĐT đã tăng hơn gấp đôi, từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023, cho thấy xu hướng đáng lo ngại trong giới trẻ. Tình trạng sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới trong giới trẻ cũng đang có xu hướng gia tăng. Bộ Y tế đã ghi nhận nhiều học sinh nhập viện do ngộ độc, loạn thần liên quan đến việc sử dụng TLĐT, đặc biệt là các sản phẩm bị tẩm chất gây nghiện.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT Trần Văn Lam cho biết, tình trạng sử dụng thuốc lá trong trường học và tình trạng học sinh, sinh viên hút thuốc lá thông thường có giảm. Tuy nhiên những năm gần đây, việc sử dụng thuốc lá mới (TLĐT, thuốc lá nung nóng, shisha…) ngày càng phổ biến trong giới trẻ.

Để xây dựng "Trường học không thuốc lá", Bộ GD&ĐT tiếp tục tăng cường chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thực hiện nghiêm các quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá trong các cơ sở giáo dục; thực hiện nghị quyết của Quốc hội về cấm mua bán, sử dụng TLĐT. Ngoài ra, Bộ GD&ĐT đẩy mạnh công tác giáo dục, truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá, TLĐT.

Để phòng ngừa tình trạng trẻ em sử dụng TLĐT, theo các chuyên gia y tế cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và bản thân các em. Đối với nhà trường nên tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe, hướng dẫn trẻ kỹ năng từ chối và tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp học sinh giảm căng thẳng. Học sinh cần biết nói “không” trước lời rủ rê, đồng thời chia sẻ với thầy cô, cha mẹ khi gặp tình huống khó xử. Gia đình cũng cần quan tâm, lắng nghe và theo sát con, phối hợp cùng nhà trường để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời và hiệu quả.

TS Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam đang đứng trước những quyết định quan trọng để bảo vệ người dân khỏi những tác hại của việc sử dụng thuốc lá. Ngành công nghiệp thuốc lá đang sử dụng những chiến thuật thao túng, che giấu sự nguy hiểm của các sản phẩm thuốc lá và nhắm vào giới trẻ thông qua các sản phẩm với bao bì và hương vị hấp dẫn.

Bằng chứng từ khắp thế giới cho thấy cách tốt nhất để giảm hút thuốc, giúp người dân nói “không” với thuốc lá - là tăng giá bằng cách tăng thuế. Tăng thuế thuốc lá giống như một loại vaccine. Khi người trẻ bắt đầu không hút thuốc, chúng ta đang bảo vệ họ cả đời khỏi nguy cơ bệnh tật. Việc tăng thuế không phải là lựa chọn mà là hành động cần thiết.

Mức tăng thuế càng cao thì tác động tích cực tới sức khỏe càng lớn, càng tạo ra nhiều doanh thu thuế để tái đầu tư vào các ưu tiên của Chính phủ để thúc đẩy phát triển bền vững. Cụ thể, WHO khuyến nghị là ngoài mức thuế tỷ lệ hiện tại 75% giá xuất xưởng, cần áp thuế tuyệt đối theo lộ trình để đạt mức 15.000 đồng một bao thuốc vào năm 2030.

TS Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam

Thanh Bình

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/ty-le-tre-em-hut-thuoc-la-dien-tu-ngay-cang-gia-tang-nguy-hai-khon-luong.727867.html