Tỷ phú Elon Musk “thắng đậm” nhờ ủng hộ ông Trump
Hồ sơ liên bang cho thấy tỷ phú Musk đã đóng góp ít nhất 119 triệu USD cho chiến dịch của ông Trump và thường xuyên xuất hiện cùng cựu Tổng thống trong các sự kiện vận động ở giai đoạn cuối trên đường đua bầu cử.
Reuters dẫn sáu nguồn tin thân cận với các công ty của ông Musk cho biết, việc tham gia vào chính trường nhằm “làm lợi” cho các hoạt động kinh doanh của chính ông. Các hoạt động kinh doanh của vị tỷ phú này, từ xe điện Tesla đến tên lửa SpaceX hay chip não Neuralink, phụ thuộc rất nhiều vào quy định và chính sách trợ cấp của Nhà Trắng.
"Ông Elon Musk cho rằng các quy định này là rào cản cho hoạt động kinh doanh và sự đổi mới của mình. Ông ấy hy vọng chính quyền Tổng thống Trump 2.0 sẽ xóa bỏ càng nhiều quy định càng tốt, để ông ấy có thể làm bất cứ điều gì mình muốn, nhanh như ông ấy muốn", một cựu quan chức cấp cao của SpaceX cho biết với điều kiện giấu tên cho biết.
Tỉ phú Elon Musk xuất hiện trên sân khấu vận động tranh cử của ông Trump ở Butler, Pennsylvania vào đầu tháng 10. Ảnh: Getty
Ông Musk lần đầu lên tiếng ủng hộ cựu Tổng thống Trump vào ngày 13/7 - ngày mà ứng cử viên này vừa thoát chết trong vụ ám sát đầu tiên ở Pennsylvania. Các khoản quyên góp của ông Musk được cho là đã giúp mở rộng các nỗ lực vận động bỏ phiếu của đảng Cộng hòa sau khi Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế Tổng thống Joe Biden tham gia vào đường đua tranh cử và giành được nhiều sự ủng hộ tại thời điểm đó. Ông Musk đã dành đêm bầu cử với ông Trump tại câu lạc bộ Mar-a-Lago của cựu Tổng thống ở Florida và ông Trump đã hứa cho ông Musk một vị trí trong chính quyền mới.
Chiến dịch tranh cử của ông Trump gọi ông chủ Tesla là "bộ óc kinh doanh có 1-0-2" trong một tuyên bố gửi tới Reuters, đồng thời nói thêm rằng "chính quyền mới hy vọng sẽ được có sự giúp sức của những ý tưởng tuyệt vời và hiệu quả của ông Musk”.
Tỷ phú Elon Musk từng xây dựng hình ảnh cá nhân xoay quanh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu bằng cách sản xuất ô tô điện nhằm là giảm ô nhiễm môi trường và chế tạo tên lửa có thể giúp con người di cư đến sao Hỏa. Quyết định “sát cánh” cùng ứng viên Cộng hòa trong những phút cuối có thể đưa đế chế công nghiệp của tỷ phú Musk ở Thung lũng Sillicon vào một vị thế mà những người tiền nhiệm chưa thể làm được. Các nhà quan sát nhân định, ông chủ Tesla có tham vọng đưa ngành công nghiệp Mỹ vượt xa thời hoàng kim của ngành công nghiệp Mỹ hối cuối thế kỷ XIX và tiếp nối những gì mà các ông trùm công nghiệp JP Morgan và John D. Rockefeller còn bỏ qua, thông qua mối quan hệ khăng khít với chính quyền tiếp theo.
Có thể nói ông Musk đã “thắng đậm” khi đặt cược vào ứng viên Cộng hòa trong cuộc đua Tổng thống Mỹ năm nay. Sự trở lại của ông Trump khiến những người ủng hộ phấn khích trước một tương lai rộng mở dành cho nền công nghiệp Mỹ, bao gồm Shervin Pishevar, một nhà đầu tư mạo hiểm đã đầu tư vào SpaceX và ủng hộ sự chuyển dịch của Thung lũng Silicon dưới chính quyền Tổng thống Trump 2.0. Ông cho biết việc cắt giảm quy định sẽ đẩy nhanh nỗ lực của SpaceX để đến được sao Hỏa.
Kỳ vọng tạo ra cơ hội phát triển cho Tesla và Neuralink
Theo Reuters, ông Musk dường như không được coi trọng dưới thời kỳ Tổng thống Joe Biden nắm quyền. Cụ thể, Tesla không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh về xe điện vào tháng 8/ 2021 tại Nhà Trắng, nơi chỉ có các nhà sản xuất ô tô Detroit xuất hiện. Tuy nhiên, năng suất của các nhà sản xuất này chỉ chiếm một phần nhỏ so với số lượng xe điện mà Tesla ra mắt hàng năm.
Tuy nhiên, một khi ông Trump lên nắm quyền, câu chuyện sẽ khác. Vận may của Tesla có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào cách ông Trump xử lý nhiều loại trợ cấp, chính sách và chương trình quản lý khác nhau dành cho xe điện và xe tự hành. Đối với Tesla, mục tiêu của ông Musk là yêu cầu Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) - cơ quan quản lý an toàn liên bang, tinh gọn các quy chuẩn kiểm duyệt về tính an toàn của các hệ thống hỗ trợ người lái hiện tại của Tesla, được gọi là "Autopilot" và "Full Self Driving".
Một nguồn tin thân cận cũng cho biết Musk cũng có thể thúc đẩy việc quản lý có lợi cho xe tự hành và xe taxi robot mà Tesla đang lên kế hoạch sản xuất. Tháng trước, ông Musk đã dự kiến sẽ tung ra thị trường California và Texas dòng xe Tesla không người lái ở vào năm tới và bắt đầu sản xuất một chiếc "Cybercab" hoàn toàn tự động không có vô lăng hoặc bàn đạp vào năm 2026. Tuy nhiên, Tesla sẽ cần được NHTSA miễn trừ để sản xuất một chiếc xe như vậy.
Hiện mỗi bang ở Mỹ đều có điều luật riêng để quản lý cách triển khai xe tự hành và Mỹ vẫn chưa tiến tới thống nhất một quy định liên bang nào. Ông Musk từng nhiều lần phàn nàn về điều này trong cuộc họp báo công khai thu nhập của Tesla vào tháng trước, đồng thời ủng hộ một quy trình quản lý liên bang.
Ông Elon Musk ở một sự kiện ra mắt xe điện Tesla. Ảnh: X
Ông Brian Mulberry, giám đốc Chăm sóc khách hàng tại Zacks Investment Management và cũng là một nhà đầu tư của Tesla, cho biết một bộ quy định thống nhất, hợp lý về xe tự lái có thể tạo cơ hội cho dòng xe này chứng minh tính an toan về công nghệ, từ đó mở rộng thị trường thu mua.
Bất chấp những lời phàn nàn của ông Musk về những rào cản chính sách hiện nay, SpaceX hiện đang dẫn đầu thế giới về số vụ phóng tên lửa do và Tesla bán gần 2 triệu xe điện mỗi năm, một phần nhờ vào nguồn tài trợ của chính phủ. Vào ngày bỏ phiếu 5/11, cổ phiếu Tesla đã tăng hơn 8% - đạt mức cao nhất 52 tuần - trong phiên giao dịch qua đêm trên nền tảng Robinhood.
Tại công ty sản xuất chip não Neuralink, ông Musk cho rằng quy trình phê duyệt ngặt nghèo của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã làm quá trình cấy ghép chip não lên người. Ông Musk hy vọng sẽ sử dụng ảnh hưởng ngày càng tăng của mình trong chính quyền Trump để cắt giảm một số phê duyệt liên quan đến an toàn trong quy trình đó, một nguồn tin thân cận với công ty cho biết.
Vị tỷ phú Mỹ này từ lâu đã tỏ ra không hài lòng về tốc độ kiểm duyệt của FDA. Một số nhân viên của Neuralink đang lo ngại viễn cảnh ông Musk, sau khi trở thành một phần của chính quyền Trump, có thể cho sa thải các viên chức FDA mà ông cho là “làm việc kém hiệu quả”.
Mang lại lợi thế cho SpaceX trong ngành hàng không vũ trụ
Theo 6 nguồn tin của Reuters, một số cơ quan liên bang đã phải vật lộn để thu thập đủ các chữ ký để tiến hành truy tố các công ty của Musk với cáo buộc vi phạm chính sách về an toàn lao động. Phần lớn nguyên nhân đến từ thực tế rằng ông Musk là “trùm cuối” trong các ngành công nghiệp được quản lý chặt chẽ và thường bị chính trị hóa ở Mỹ như ô tô điện và tên lửa.
NASA và các cơ quan hàng không vũ trụ khác của Mỹ đều có mối quan hệ mật thiết với SpaceX do ông Musk điều hành. Cơ quan này vẫn cần công nghệ của SpaceX để thực hiện nhiệm vụ giải cứu các phi hành gia Starliner của Boeing vẫn đang bị mắc kẹt trong không gian.
"NASA cần SpaceX nhiều hơn SpaceX cần NASA", một viên chức Mỹ giấu tên có liên hệ với cơ quan hàng không này cho biết.
Theo thống kê, tính tới nay, NASA đã đầu tư hơn 15 tỷ USD vào SpaceX. SpaceX cũng đang phát triển riêng một mạng lưới gồm hàng trăm vệ tinh do thám với một cơ quan tình báo Mỹ, Reuters đưa tin.
Một cuộc điều tra của Reuters năm ngoái đã ghi nhận ít nhất 600 trường hợp công nhân bị thương tại các cơ sở của SpaceX trên toàn quốc và phát hiện ra rằng công ty tên lửa của Musk đã bỏ qua các quy định về an toàn tiêu chuẩn. Tỷ lệ bị thương khi làm việc của công nhân tại các cơ sở của SpaceX cũng tiếp tục vượt quá mức trung bình của ngành vào năm ngoái, theo đánh giá dữ liệu an toàn của Reuters.
Tuy nhiên, ông Musk vẫn chỉ trích chính phủ vì đã thắt chặt các quy tắc kiểm duyệt an toàn ngay cả khi tốc độ phát triển sản phẩm của các công ty con của ông vẫn nhanh hơn nhiều đối thủ cạnh tranh. Trong một cuộc phỏng vấn trước cuộc bầu cử, ông mô tả quá trình kiểm duyệt của liên bang là “quá khắc nghiệt” và mong muốn loại bỏ các quy định trên.
Chính phủ Mỹ không chịu trách nhiệm cho sự an toàn của những người tham gia các chuyến bay vũ trụ tư nhân do lệnh cấm tạm thời của Quốc hối đối với hoạt động giám sát của cơ quan này, nhằm khuyến khích sự đổi mới trong ngành công nghiệp vũ trụ. Song, chính quyền Tổng thống Trump 2.0, với sự ảnh hưởng của Musk, dự kiến sẽ thúc đẩy các quy định mềm mỏng hơn về mặt này, theo 4 nguồn tin thân cận của SpaceX cho biết.
Tuy nhiên, một cựu quan chức của SpaceX đã cảnh báo rằng việc nới lỏng quy trình quản lý đối với một lĩnh vực nguy hiểm như chế tạo tên lửa "có thể gây bất lợi cho nước Mỹ và khiến ngành công nghiệp này thụt lùi trong một thập kỷ".
Diệp Thảo/VOV.VN (biên dịch) Theo Reuters