UAV tàng hình của Trung Quốc có thực sự nguy hiểm?

2 giờ trướcBài gốc

Theo Army Recognition, phiên bản trình diễn tại lễ duyệt binh khác biệt so với các mẫu trước bởi các khớp gấp cánh rõ ràng, điều thường thấy ở các thiết kế dành cho hoạt động trên boong tàu để giảm diện tích khi cất giữ.

GJ-11 đã xuất hiện trên khâu trình diễn ở vị trí dẫn đầu đội hình không người lái, và trước đó từng được liên kết với cả tàu tấn công đổ bộ Type 076 Tứ Xuyên và tàu sân bay Phúc Kiến trong một loạt tín hiệu cho thấy Trung Quốc đang cân nhắc đưa hệ thống này vào phục vụ hải quân.

Các nhà bình luận Trung Quốc mô tả GJ-11 có khả năng thực hiện các đòn tấn công tàng hình, bao phủ khu vực rộng lớn và phối hợp tác chiến tự động. Điều này làm dấy lên những bàn luận rằng Trung Quốc có thể đang chuẩn bị triển khai UAV chiến đấu tàng hình trên tàu đầu tiên trên thế giới - Ảnh: Bộ Quốc phòng Trung Quốc

Chương trình Sharp Sword

GJ-11 thuộc dự án Sharp Sword, khởi động từ năm 2009 do Công ty Máy bay Thẩm Dương (Shenyang) đảm nhiệm, sau đó chuyển giao cho Hongdu thuộc Tập đoàn Công nghiệp hàng không Trung Quốc (AVIC).

Máy bay GJ-11 được thử nghiệm lần đầu vào tháng 11.2013 và lần đầu giới thiệu công khai vào năm 2019, khi phiên bản sau đã khắc phục nhiều điểm yếu bản mẫu ban đầu, nổi bật nhất là ống xả lộ ra bằng việc che chắn và làm dẹt họng xả nhằm giảm phản xạ radar và dấu nhiệt.

Tại buổi ra mắt năm 2019, loại ký hiệu “GJ” được giới thiệu để xếp máy bay vào loạt tấn công, kèm mô tả về vai trò ở tầm sâu và khả năng đàn áp phòng không. Cho đến nay không quốc gia nào khác công khai vận hành UAV tấn công tương tự quy mô của Trung Quốc.

Thiết kế tàng hình và đặc trưng kỹ thuật

Thiết kế chung của GJ-11 là dạng cánh bay (flying wing) không đuôi, thân hòa trộn với bề mặt điều khiển ở mép sau để giảm diện tích phản xạ radar. Một số đặc trưng nhằm tăng tính sống sót là họng hút đặt trên lưng theo hình chữ S để che lưỡi quạt động cơ khỏi radar, cùng ống xả che chắn giảm dấu hồng ngoại. Lớp sơn xám nhạt trên thân tương tự phủ trên các chiến đấu cơ tàng hình của Trung Quốc.

Thông số công khai về kích thước còn khác nhau giữa các nguồn. Một số ghi chiều dài UAV này khoảng 10m, sải cánh 14m. Số khác ghi chiều dài 12,2m và sải cánh 14,4m, trọng lượng cất cánh ước chừng 10 tấn. Những chênh lệch này phản ánh khó khăn khi đo đạc hệ thống mới nhưng đều xác định GJ-11 ở ngưỡng trung trọng lượng, tàng hình và thiên về tấn công.

Cận cảnh UAV GJ-11 của Trung Quốc - Ảnh: GJ-11

Theo dữ liệu công khai, GJ-11 bay cận âm với tốc độ tối đa được ước tính khoảng 1.111 km/giờ, thời lượng bay 6 giờ và bán kính tác chiến hơn 1.500km. Những con số này cho phép UAV vươn tới phần lớn khu vực biển chiến lược khi xuất phát từ các căn cứ trên lục địa, và mở rộng tầm hoạt động hơn nữa nếu phóng từ tàu.

Hệ thống mang vũ khí nội bộ gồm 2 khoang trong thân chứa tổng cộng khoảng 2.000kg, đủ sức mang bom dẫn đường chính xác, tên lửa tấn công radar, hoặc tên lửa hành trình; trong các cấu hình khác, khoang có thể hoán đổi để đặt cảm biến, phục vụ nhiệm vụ trinh sát và do thám mà không thay đổi hình dạng ngoài.

Truyền thông trong nước và các bình luận từ chuyên gia của Trung Quốc mô tả GJ-11 có mức tự động hóa cao: có thể cất cánh, bay nhiệm vụ và về căn cứ một cách tự chủ, với hỗ trợ trí tuệ nhân tạo cho điều hướng, nhận diện mục tiêu và sử dụng vũ khí.

Vai trò trong hải quân

Năm 2022, GJ-11 xuất hiện bay kèm chiến đấu cơ J-20, củng cố khái niệm “loyal wingman” - đồng đội không người lái hộ tống chiến đấu cơ có người lái để mở rộng tầm quan sát, làm nhiệm vụ tấn công đầu tiên chống hệ thống phòng không, mang thêm vũ khí hoặc dụ dỗ hỏa lực địch.

Khi hoạt động theo nhóm, các GJ-11 có thể phối hợp phân vai, với một chiếc làm nút điều khiển và các máy bay khác thực thi tấn công hoặc trung chuyển thông tin, mở ra cách thức mới cho các chiến dịch phối hợp người máy của lực lượng không quân Trung Quốc.

GJ-11 xuất hiện cùng chiến đấu cơ J-20 - Video: CCTV

Dấu hiệu cho vai trò hải quân không chỉ dừng ở lễ duyệt binh. AVIC từng công bố ý tưởng về GJ-11 gấp cánh và cất cánh từ tàu đổ bộ vào năm 2021. Ảnh vệ tinh và hình ảnh mô hình sau đó cũng cho thấy mô phỏng kích thước thật của GJ-11 xuất hiện ở cơ sở thử nghiệm đối đầu tàu sân bay ở Vũ Hán và một điểm thử khác rất gần nơi đóng tàu đổ bộ Tứ Xuyên.

Các chuyên gia nhận định cơ sở này nhằm thử nghiệm quy trình xử lý UAV trên boong tàu. Cùng với kế hoạch trang bị hệ thống phóng điện từ (EMCAT) cho cả tàu Tứ Xuyên lẫn Phúc Kiến, các điều kiện vật lý để hoạt động máy bay cánh cố định trên biển dần được thiết lập, cho thấy Trung Quốc đang chuẩn bị năng lực triển khai UAV tàng hình từ hải đội.

So sánh với các chương trình UAV quốc tế

So sánh quốc tế cho thấy nếu GJ-11 được đưa vào trang bị trên tàu, Trung Quốc có thể vượt lên dẫn đầu một bước đáng kể. Hải quân Mỹ từng phát triển UAV X-47B và hoàn tất chương trình trình diễn lần lượt vào năm 2015, chứng minh khả năng triển khai nhưng sau đó chấm dứt. UAV MQ-25 Stingray của Mỹ, sắp đi vào hoạt động, được thiết kế chủ yếu làm nhiệm vụ tiếp dầu chứ không phải tấn công.

Máy bay không người lái chiến đấu X-47B Mỹ lần đầu tiên được phóng từ tàu sân bay USS George H. W. Bush trên Đại Tây Dương, ngoài khơi bờ biển bang Virginia - Ảnh: Reuters

Nga có Okhotnik-B ở đất liền. Còn châu Âu có các chương trình nEUROn và Taranis nhưng hiện chỉ dừng ở giai đoạn nguyên mẫu trình diễn. Trong khi đó, ngành công nghiệp Trung Quốc đã công bố video mô tả GJ-11 thực hiện tác chiến điện tử và triển khai tấn công bầy đàn vào mục tiêu hải quân. Các cảnh quay cho thấy những phương thức vận dụng khác nhau, từ trinh sát, đàn áp đến tấn công hợp sức.

GJ-11 đang được chuẩn bị để giữ một vai trò mới trong hải quân, một UAV chiến đấu tàng hình có khả năng triển khai từ tàu, thứ mà chưa nước nào hoàn thiện ở quy mô tương đương. Việc biến ý tưởng thành khả năng tác chiến thực tế sẽ còn đòi hỏi nhiều thử nghiệm, tích hợp với hệ thống phóng, bắt hạ và vận hành trên biển, nhưng những chỉ dấu gần đây cho thấy Trung Quốc đang đầu tư mạnh cho hướng phát triển này.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/uav-tang-hinh-cua-trung-quoc-co-thuc-su-nguy-hiem-238105.html