Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong một cuộc họp báo. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Theo tờ Financial Express của Ấn Độ ngày 12/9, trong bối cảnh xung đột Ukraine – Nga vẫn đang diễn ra căng thẳng, mối quan hệ ngoại giao phức tạp giữa các quốc gia lớn ngày càng trở nên rõ nét. Mới đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra một tuyên bố gây chú ý, công khai ủng hộ ý tưởng của Mỹ về việc áp thuế lên các quốc gia nhập khẩu dầu của Nga, trong đó có Ấn Độ. Động thái này diễn ra ngay cả khi New Delhi đang tích cực thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột.
Quan điểm của Tổng thống Ukraine và sức ép từ Mỹ
Trong cuộc phỏng vấn với ABC News, Tổng thống Zelensky khẳng định: "Tôi nghĩ ý tưởng áp thuế quan đối với quốc gia tiếp tục thực hiện các thỏa thuận với Nga là một ý tưởng đúng đắn". Tuyên bố này được đưa ra sau khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tham dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), nơi ông có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Điều này cho thấy sự bất đồng quan điểm giữa Kiev và New Delhi, bất chấp những nỗ lực ngoại giao của Ấn Độ.
Bình luận của ông Zelensky xuất hiện trong bối cảnh Washington đang xem xét các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Moskva. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã tuyên bố sẵn sàng mở rộng các lệnh trừng phạt. Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, Kevin Hassett, đã ám chỉ trực tiếp đến Ấn Độ, nói rằng: "Chúng tôi có trách nhiệm đảm bảo các lệnh trừng phạt được thực thi và những người đang giúp Nga trong cuộc chiến với Ukraine... ví dụ, những gì Ấn Độ đã làm bằng cách mua dầu của Nga... chúng tôi sẵn sàng đáp trả họ về mặt kinh tế". Những phát biểu này cho thấy áp lực kinh tế mà Mỹ có thể sẽ áp đặt lên các quốc gia tiếp tục duy trì giao thương năng lượng với Nga.
Trong khi phải đối mặt với áp lực từ Washington và lập trường cứng rắn của Kiev, Ấn Độ đang tìm cách cân bằng giữa nhu cầu đảm bảo an ninh năng lượng của mình và vai trò trung gian hòa giải. Thủ tướng Modi đã hai lần điện đàm với Tổng thống Zelensky, tái khẳng định lập trường của Ấn Độ về "một giải pháp sớm và hòa bình" là cần thiết. Bộ trưởng Ngoại giao S Jaishankar cũng nhấn mạnh mong muốn của Ấn Độ về "một nền hòa bình lâu dài" trong các cuộc thảo luận với người đồng cấp Ukraine Andrii Sybiha.
Tuy nhiên, có một thực tế đầy mâu thuẫn: Ấn Độ, quốc gia đang bị chỉ trích vì nhập khẩu dầu Nga, lại là nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất cho chính Ukraine. Theo công ty theo dõi thị trường dầu mỏ Ukraine NaftoRynok, vào tháng 7/2025, Ấn Độ chiếm 15,5% lượng dầu nhập khẩu của Ukraine, tăng đáng kể so với 1,9% của tháng 7/2024. Trung bình mỗi ngày, Ấn Độ xuất khẩu 2.700 tấn dầu diesel sang Ukraine. Dữ liệu này cho thấy, mặc dù Washington đã áp thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ để phản đối việc mua dầu của Nga, chính nguồn nhiên liệu này lại đang đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nền kinh tế thời chiến của Ukraine.
Thế khó của Ấn Độ
Tình hình hiện tại đặt Ấn Độ vào một thế khó. Một mặt, họ phải duy trì quan hệ với Nga để đảm bảo nguồn cung năng lượng với giá cả phải chăng, một yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế đang phát triển. Mặt khác, họ cần giữ vững vị thế ngoại giao và tránh đối đầu trực tiếp với các cường quốc phương Tây, đặc biệt là Mỹ. Việc Ấn Độ vừa nhập khẩu dầu thô của Nga vừa cung cấp dầu diesel cho Ukraine cho thấy một mạng lưới thương mại phức tạp và phụ thuộc lẫn nhau, nơi mà ranh giới giữa chính trị và kinh tế trở nên mờ nhạt.
Sự ủng hộ công khai của Tổng thống Zelensky đối với việc áp thuế lên Ấn Độ, cùng với những tín hiệu cứng rắn từ Mỹ, có thể làm phức tạp thêm các nỗ lực ngoại giao của New Delhi. Nó đặt ra câu hỏi về hiệu quả của việc trung gian hòa giải khi các lợi ích kinh tế và chính trị của các bên không đồng nhất.
Ngoài ra, việc Mỹ áp thuế lên các quốc gia nhập khẩu dầu Nga, dù gây tranh cãi, cho thấy quyết tâm của phương Tây trong việc gây sức ép kinh tế lên Moskva. Tuy nhiên, nó cũng có thể tạo ra những hệ lụy không mong muốn, làm suy yếu các nỗ lực ngoại giao và tạo ra những rạn nứt mới trong quan hệ quốc tế.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc