Một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng tại Ukraine - Ảnh: Internet
"Nga chưa sẵn sàng ngừng bắn. Họ chưa sẵn sàng chấm dứt cuộc chiến này, và chúng tôi có thể thấy điều đó", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo hôm 18/3, vài giờ sau khi Tổng thống Donald Trump có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin.
"Họ thậm chí còn chưa sẵn sàng cho bước đầu tiên của lệnh ngừng bắn", ông Zelensky nói thêm.
Trước đó, Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Nga đã có cuộc điện đàm kéo dài 90 phút để thảo luận về thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình.
Thông cáo của Điện Kremlin cho biết, ông Putin ủng hộ ý tưởng của ông Trump về việc Nga và Ukraine cùng nhau ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng trong 30 ngày.
Nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh, điều kiện quan trọng để ngăn chặn leo thang hơn nữa và hướng tới một giải pháp chính trị - ngoại giao là phải chấm dứt hoàn toàn viện trợ quân sự nước ngoài và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine. Ngoài ra, ông Putin thông báo với ông Trump rằng, vào ngày 19/3, Nga và Ukraine sẽ tiến hành trao đổi 175 tù nhân từ mỗi bên.
Về phần mình, Nhà Trắng nêu trong thông cáo rằng "hai Tổng thống nhận định xung đột Nga - Ukraine cần kết thúc bằng một nền hòa bình lâu dài. Tiến trình hướng tới hòa bình sẽ bắt đầu với thỏa thuận ngừng tấn công cơ sở năng lượng và hạ tầng".
Nhà Trắng cho biết thêm rằng hai bên sẽ ngay lập tức tổ chức đàm phán ở Trung Đông về triển vọng ngừng bắn trên Biển Đen, cũng như một lệnh ngừng bắn toàn diện và thỏa thuận hòa bình lâu dài. Mỹ không nêu tên quốc gia, thời điểm cụ thể và liệu Ukraine có được mời tham gia hay không.
Nga đã tấn công các cơ sở năng lượng và lưới điện của Ukraine trong suốt chiến sự. Kiev cũng đáp trả bằng các cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu và kho nhiên liệu của Moscow. Nếu được thực hiện, thỏa thuận sẽ là bước xuống thang đáng kể cho cuộc chiến đã kéo dài hơn ba năm.
Tuy nhiên, thỏa thuận này chỉ đạt được một phần mục tiêu mà phái đoàn Mỹ và Ukraine đã đặt ra sau cuộc hội đàm ngày 11/3. Hai nước khi đó ra tuyên bố chung rằng Kiev sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn toàn diện, trên toàn chiến tuyến trong 30 ngày, sẽ có hiệu lực ngay khi Nga đồng ý và có thể gia hạn lâu hơn.
Về đề xuất ngừng bắn toàn diện, nhà lãnh đạo Nga nhắc lại lo ngại rằng Kiev sẽ hưởng lợi nhiều hơn vì quân đội Ukraine có thể tận dụng thời gian này để nhận vũ khí và tuyển thêm tân binh. Ông đặt câu hỏi về làm thế nào để kiểm soát hiệu quả lệnh ngừng bắn toàn diện nếu nó được thi hành, đồng thời yêu cầu "chấm dứt việc huy động quân cưỡng ép tại Ukraine và chấm dứt tái vũ trang cho quân đội nước này".
Ông Putin nhấn mạnh rằng "chấm dứt hoàn toàn viện trợ quân sự nước ngoài và dừng cung cấp thông tin tình báo cho Ukraine" là điều kiện quan trọng để ngăn chiến sự leo thang và giải quyết xung đột bằng biện pháp ngoại giao.
Bình An
Reuters/Guardian