Ukraine: Nóng rực chiến trường, bận rộn ngoại giao

4 giờ trướcBài gốc

Sau hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, cuộc chiến Nga-Ukraine tiếp tục là tâm điểm của ngoại giao thế giới tuần này với nhiều lịch gặp quan trọng khác.

Theo kế hoạch, Tổng thống Trump sẽ tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng vào ngày 18-8 (giờ Mỹ), để hướng tới thượng đỉnh ba bên Mỹ-Nga-Ukraine sớm nhất vào ngày 22-8.

Nóng cả chiến trường và ngoại giao

Một ngày trước khi khởi hành đến Mỹ, Tổng thống Zelensky đã tới thủ đô Brussels (Bỉ) để tham dự cuộc gặp song phương với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, nhằm tranh thủ sự ủng hộ của các đồng minh, theo tờ Kyiv Independent.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới thủ đô Brussels (Bỉ) ngày 17-8. Ảnh: AFP

“Tôi đã có cuộc gặp quan trọng với bà von der Leyen tại Brussels. Đây là sự ủng hộ quan trọng dành cho Ukraine trong bối cảnh chuẩn bị cuộc gặp với Tổng thống Trump. Hôm nay, chúng tôi đã cùng nhau, qua nhiều hình thức, xác định những vấn đề sẽ được đưa ra thảo luận tại Washington” - ông Zelensky viết trên mạng xã hội X sau cuộc gặp.

Đáp lại, Chủ tịch Ủy ban châu Âu ủng hộ việc thiết lập “các bảo đảm an ninh tương tự Điều 5” của NATO cho Ukraine, nói rằng Ukraine phải trở thành “một con nhím thép, không thể bị nuốt chửng bởi bất kỳ thế lực nào”.

Bà von der Leyen khẳng định châu Âu sẽ duy trì và mở rộng các lệnh trừng phạt đối với Nga, với gói trừng phạt thứ 19 dự kiến được công bố vào đầu tháng 9, đồng thời tăng cường năng lực phòng thủ và ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine.

“Chừng nào các cuộc tấn công còn tiếp diễn ở Ukraine, châu Âu sẽ duy trì sức ép ngoại giao và kinh tế đối với Nga” - bà nói von der Leyen trong cuộc họp báo chung với ông Zelensky.

Hai nhà lãnh đạo sau đó có cuộc họp với “liên minh thiện chí” gồm 30 quốc gia ủng hộ Ukraine.

“Tôi biết ơn tất cả các thành viên của Liên minh thiện chí vì cuộc trao đổi hôm nay tại Brussels - ngay trước thềm cuộc gặp ở Washington, D.C. với Tổng thống Trump. Tất cả đều đồng ý rằng biên giới không được thay đổi bằng vũ lực. Mọi người đều nhất trí rằng những vấn đề then chốt phải được giải quyết với sự tham gia của Ukraine trong khuôn khổ ba bên Ukraine-Mỹ-Nga” - ông Zelensky nói sau cuộc họp.

Sau cuộc họp, nhiều lãnh đạo châu Âu xác nhận sẽ cùng Tổng thống Zelensky đến Nhà Trắng, bao gồm: Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb và Tổng thư ký NATO Mark Rutte.

Trước thông tin các nước châu Âu sẽ cùng ông Zelensky đến Washington, Đặc phái viên của Tổng thống Nga về kinh tế - ông Kirill Dmitriev ngày 17-8 nói rằng các đồng minh của Ukraine ở châu Âu đang “hoảng loạn” sau hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin, theo đài RT.

Những diễn biến trên chiến trường cũng nóng không kém những gì diễn ra trên mặt trận ngoại giao.

Những ngày gần đây, lực lượng Nga đã phá vỡ một đoạn phòng ngự tại vùng Donbass ở miền Đông Ukraine. Quân Nga tiến sâu khoảng 16 km, đe dọa đánh vòng sang hai bên sườn các vị trí của Ukraine, theo tờ The New York Times. Trước tình trạng thiếu hụt nhân lực của Ukraine, giới quan sát dự đoán Nga có thể tập trung lực lượng và khí tài để chuẩn bị cho những đợt tấn công mới.

Ở các khu vực khác, giới chức địa phương Ukraine báo cáo về các cuộc tấn công của Nga bằng tên lửa nhắm vào các tỉnh Kharkiv, Sumy và Odessa trong đêm 17, rạng sáng 18-8.

Ukraine cáo buộc Nga tăng cường các cuộc tấn công để tìm kiếm lợi thế trên bàn đàm phán.

“Dựa trên tình hình chính trị và ngoại giao xung quanh Ukraine, chúng tôi dự đoán rằng trong những ngày tới, quân đội Nga có thể sẽ cố gắng gia tăng áp lực và tấn công vào các vị trí của Ukraine nhằm tạo ra bối cảnh chính trị thuận lợi hơn cho các cuộc đàm phán với các bên liên quan. Chúng tôi đang ghi nhận hoạt động di chuyển và chuẩn bị của quân đội Nga” - Tổng thống Zelensky viết trên Telegram hôm 16-8.

Binh sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới số 33 của Ukraine trên chiến trường. Ảnh: X

Sau cuộc họp của “liên minh thiện chí”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer ra tuyên bố chung, cam kết sẵn sàng triển khai “lực lượng đảm bảo” tới Ukraine sau khi giao tranh chấm dứt.

Những vấn đề trọng tâm trên bàn đàm phán

Tối 17-8 (giờ Mỹ), ngay trước thềm cuộc gặp quan trọng tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã hé lộ thông điệp ông sẽ gửi tới các vị khách đến từ châu Âu, theo đài CNN.

“Tổng thống Zelensky có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức, nếu ông ấy muốn. Hãy nhớ xung đột bắt đầu thế nào. Không thể lấy lại bán đảo Crimea và không được để Ukraine gia nhập NATO. Có những điều sẽ không bao giờ thay đổi!!!” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Trước đó cùng ngày, Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đã chỉ ra những vấn đề chính trong các cuộc thảo luận sắp tới, bao gồm việc trao đổi lãnh thổ giữa Nga và Ukraine - điều mà ông Witkoff mô tả là “vấn đề cốt lõi”.

“Vấn đề cốt lõi, tức là một hình thức trao đổi lãnh thổ nào đó, mà cuối cùng nằm trong quyền quyết định của Ukraine, thì không thể bàn trong cuộc họp này. Chúng tôi dự định sẽ thảo luận trong cuộc gặp vào ngày 18-8. Hy vọng chúng tôi có được sự rõ ràng về vấn đề này, và hy vọng điều đó sẽ dẫn đến một thỏa thuận hòa bình rất, rất sớm” - ông Witkoff nói.

Cũng theo ông Witkoff, ông Trump có thể đưa ra đảm bảo an ninh cho Ukraine tương tự như Điều 5 của NATO, và Nga tỏ ý sẵn sàng với ý tưởng này. “Chúng tôi đã giành được nhượng bộ sau đây: rằng Mỹ có thể đưa ra sự bảo vệ tương tự Điều 5. Và đây là lần đầu tiên chúng tôi nghe thấy phía Nga đồng ý về điều đó” - theo đặc phái viên Mỹ.

Theo nhiều nguồn tin, các quan chức châu Âu đến Washington vì muốn bảo đảm rằng ông Trump không ngả quá gần về phía Nga, đồng thời để giúp ông Zelensky bớt áp lực phải chấp nhận một thỏa thuận bất lợi cho Ukraine. Họ cũng mong muốn duy trì vai trò then chốt của Mỹ trong an ninh châu Âu, vốn đã được củng cố từ khi NATO thành lập năm 1949.

“Người châu Âu rất lo sợ cảnh tượng ở Phòng Bầu dục lặp lại, vì vậy họ muốn ủng hộ ông Zelensky hết mức có thể” - tướng Pháp đã nghỉ hưu Dominique Trinquand, cựu trưởng phái bộ quân sự của Pháp tại Liên Hợp Quốc, nói, đề cập cuộc gặp căng thẳng giữa ông Trump và ông Zelensky tại Phòng Bầu dục vào tháng 2.

Một nhà ngoại giao cấp cao châu Âu mô tả với tờ The New York Times bầu không khí hoang mang trong các đồng minh châu Âu. Ông cho biết chưa từng thấy một cuộc họp nào được thu xếp nhanh chóng như cuộc gặp ngày 18-8, kể từ ngay trước Chiến tranh Iraq.

Ông Neil Melvin, Giám đốc an ninh quốc tế tại Viện Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI), cho rằng các nhà lãnh đạo châu Âu đang cố gắng “định hình chương trình nghị sự đang biến chuyển nhanh chóng này”.

Vị chuyên gia cảnh báo rằng số lượng đông đảo các lãnh đạo châu Âu tham dự đồng nghĩa nhóm này cần “thận trọng” để tránh đưa ra những thông điệp không đồng nhất. “Rủi ro là họ có thể bị xem là đang quá áp đảo và liên kết lại để gây sức ép với ông Trump. Ông Trump sẽ không muốn bị dồn vào chân tường” - ông Melvin nêu quan điểm.

Ngoại trưởng Mỹ: Khả năng ngừng bắn tạm thời Nga-Ukraine “không bị loại trừ”

Ngày 17-8, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói rằng một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời giữa Ukraine và Nga “không bị loại trừ”, dù các lãnh đạo Mỹ, Ukraine và Nga đều nhất trí rằng kết quả tốt nhất là một thỏa thuận hòa bình chấm dứt chiến tranh vĩnh viễn, theo đài CNBC.

“Đã có sự đồng thuận rằng cách tốt nhất để kết thúc xung đột này là một thỏa thuận hòa bình toàn diện. Ai lại phản đối nếu ngày mai chúng tôi thông báo rằng ‘Chúng tôi đã có một thỏa thuận hòa bình toàn diện’? Tôi cho rằng đó là con đường tốt nhất để chấm dứt chiến tranh” - ông Rubio nói.

“Tuy nhiên, liệu có cần một lệnh ngừng bắn trên chặng đường đi đến đó hay không, thì chúng tôi đã kêu gọi điều này. Đáng tiếc là cho đến nay, phía Nga vẫn chưa đồng ý” - ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

Bình luận của ông Rubio được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Trump nói rằng ông đồng ý với Tổng thống Putin rằng nên tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình mà không cần đến lệnh ngừng bắn ngay lập tức - điều trái ngược với lập trường của Ukraine và các đồng minh châu Âu.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/ukraine-nong-ruc-chien-truong-ban-ron-ngoai-giao-post866146.html