Ukraine 'thấp thỏm' khi Trump - Putin gặp nhau tại Alaska

3 giờ trướcBài gốc

Cuối tháng 2, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục. Cuộc gặp kết thúc sớm hơn dự kiến, và phía Kiev cho biết kết quả chưa đạt mục tiêu mong muốn.

Trong 5 tháng tiếp theo, với sự tư vấn từ các đồng minh châu Âu, nhà lãnh đạo Ukraine đã điều chỉnh đối sách với chính quyền Tổng thống Trump. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể khiến xung đột tại Ukraine leo thang.

Sự mâu thuẫn thông tin về hội nghị thượng đỉnh

Giọng điệu của Tổng thống Donald Trump thời gian gần đây có dấu hiệu thay đổi. Trong vài tuần qua, Nhà Trắng phản đối các cuộc không kích của Nga tại Ukraine và đặt thời hạn đến ngày 8/8 để Tổng thống Nga chấm dứt xung đột, kèm cảnh báo Moscow có thể đối mặt với các biện pháp trừng phạt mới và nghiêm khắc hơn.

Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine đã diễn ra hơn 3 năm. Ảnh: CNN

Tuy nhiên, bước ngoặt xảy ra khi đặc phái viên của Tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff tới Moscow vào tuần trước. Trong cuộc gặp kéo dài ba giờ tại Điện Kremlin vừa qua, ông Putin không đưa ra nhượng bộ lớn nào, nhưng đổi lại Nga cũng không gánh chịu các biện pháp trừng phạt.

Mặt khác, hai bên còn nhất trí về một cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Donald Trump tại Alaska để bàn về một thỏa thuận hòa bình cho Ukraine. Theo giới quan sát, đây là kiểu “thương lượng quyền lực lớn” mà ông Putin luôn kỳ vọng, có thể sẽ là chuyến công du Mỹ đầu tiên kể từ năm 2007.

Ban đầu, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump, sau đó là cuộc họp ba bên với sự tham dự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Tuy nhiên, thông tin này nhanh chóng bị Điện Kremlin bác bỏ, cho rằng “vẫn còn xa mới có thể tạo ra điều kiện” cho một cuộc gặp như vậy và khẳng định Nga chưa từng đồng ý.

Một nguồn tin Nhà Trắng nói với New York Post rằng nếu ông Putin không gặp ông Zelensky, cuộc gặp với ông Trump sẽ không diễn ra. Chỉ vài giờ sau, ông Trump phủ nhận thông tin này và khẳng định vẫn sẵn sàng gặp ông Putin.

Phản ứng của các bên

Một số quan chức Mỹ gợi ý, hội nghị thượng đỉnh tại Alaska có khả năng mời Tổng thống Zelensky tham dự, và Thủ tướng Đức Friedrich Merz cũng bày tỏ hy vọng này. Tuy nhiên, điều đó hiện khó xảy ra.

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump khá “cởi mở” với ý tưởng hội nghị ba bên, nhưng “tập trung vào việc chuẩn bị cuộc gặp song phương theo đề nghị của Tổng thống Putin.”

Mội số quan chức Kiev hiện đặc biệt lo ngại về đề xuất của Nga. Theo thông tin rò rỉ từ phương Tây, kế hoạch này yêu cầu Ukraine đơn phương rút khỏi các khu vực Donetsk và Luhansk mà họ đang kiểm soát (có thể gồm Kramatorsk) để đổi lấy việc Nga “đóng băng” đường ranh ở những nơi khác. Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine sẽ không nhượng lãnh thổ cho kẻ chiếm đóng.

Dù vậy, một bộ phận quan chức Ukraine cho rằng sau hơn ba năm xung đột, tình hình nghiêm trọng đến mức Kiev có thể chấp nhận một thỏa thuận chỉ để có khoảng ngừng bắn.

Mặt khác, Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn giữ nguyên các yêu cầu kể từ khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine ngày 24/2/2022: củng cố các vùng lãnh thổ đã kiểm soát, ngăn Ukraine gia nhập NATO, cấm quân đội phương Tây hiện diện và kéo Ukraine trở lại quỹ đạo Moscow.

Khả năng Ukraine chấp nhận “chuyện đã rồi”

Tại các cuộc đàm phán ở Istanbul hồi tháng 6, Nga đưa ra hai phương án ngừng bắn 30 ngày: Theo đó, Ukraine rút quân khỏi bốn vùng Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson, những khu vực Nga đã sáp nhập vào tháng 9/2022 nhưng chưa kiểm soát hoàn toàn.

Một “gói thỏa thuận” khác, yêu cầu Ukraine ngừng huy động quân, chấm dứt nhận vũ khí phương Tây, cấm lực lượng nước thứ ba hiện diện, chấm dứt thiết quân luật và tổ chức bầu cử, sau đó ký hiệp ước hòa bình toàn diện.

Ông Zelensky đồng ý với đề xuất ngừng bắn của ông Trump nhưng kiên quyết giữ mục tiêu gia nhập NATO và bác bỏ việc công nhận Nga sáp nhập bất kỳ khu vực lãnh thổ nào. Các lãnh đạo châu Âu cũng khẳng định hòa bình cho Ukraine không thể đạt được nếu thiếu đại diện từ Kiev.

Dù đã nỗ lực vận động đồng minh và tìm kiếm kế hoạch thay thế, Kiev vẫn lo ngại rằng nếu hai nhà lãnh đạo Putin - Trump đạt được thỏa thuận trực tiếp, châu Âu và Ukraine sẽ phải chấp nhận “chuyện đã rồi”. Đây chính là kịch bản mà giới lãnh đạo Ukraine đang gấp rút tìm cách ngăn chặn trước hội nghị thượng đỉnh dự kiến diễn ra vào ngày 15/8 tại Alaska.

Liên Hà

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/ukraine-thap-thom-khi-trump-putin-gap-nhau-tai-alaska.802794.html