Ukraine thay đổi chiến thuật sử dụng hệ thống tên lửa HIMARS

7 giờ trướcBài gốc

Hệ thống tên lửa phóng loạt HIMARS của Mỹ khai hỏa. Ảnh: AFP/TTXVN

Thay đổi chiến thuật

Theo trang Bulgarianmilitary.com, sự thay đổi này, được xác nhận bởi một chuyên gia quân sự Ukraine, đánh dấu một sự điều chỉnh đáng kể trong cách Kiev tiến hành các hoạt động quân sự của mình trong bối cảnh mối quan hệ với các đồng minh phương Tây đang phát triển.

Ông Sergei Beskrestnov, một chuyên gia người Ukraine về công nghệ vô tuyến và là nhà bình luận quân sự nổi tiếng, đã trình bày chi tiết về sự thay đổi này trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên kênh YouTube Kyiv-24, làm sáng tỏ những thách thức hoạt động và sự thích nghi mà quân đội Ukraine hiện đang phải đối mặt.

Quyết định của Washington về việc không chia sẻ tọa độ mục tiêu và thông tin tình báo khác đã gây ra phản ứng trên khắp bộ máy quốc phòng của Ukraine, vốn đã quen với việc dựa vào dữ liệu do Mỹ cung cấp để tối đa hóa hiệu quả của các loại vũ khí tiên tiến như hệ thống HIMARS.

Ông Beskrestnov thừa nhận rằng việc thiếu sự hỗ trợ này đã gây ra hậu quả cho các lực lượng Ukraine, nhấn mạnh mức độ mà tình báo Mỹ đã được tích hợp vào kế hoạch chiến thuật của họ. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng Ukraine vẫn duy trì khả năng vận hành các hệ thống này một cách độc lập, dựa trên sự kết hợp giữa thông tin tình báo trong nước và đóng góp từ các đối tác quốc tế khác.

Nguyên nhân của sự thay đổi chính sách này của Mỹ vẫn chưa rõ ràng, mặc dù nó dường như gắn liền với các cân nhắc chiến lược rộng lớn hơn. Các nhà phân tích cho rằng quyết định của Washington có thể xuất phát từ mong muốn điều chỉnh lại sự can dự của mình vào cuộc xung đột, có thể để tránh leo thang hoặc chuyển hướng nguồn lực sang nơi khác.

Động thái này đã không được các quan chức Mỹ công khai chi tiết, khiến cho có nhiều suy đoán về việc liệu nó phản ánh việc đánh giá lại các giao thức chia sẻ thông tin tình báo hay phản ứng với các diễn biến cụ thể trên thực địa. Tuy nhiên, điều rõ ràng là việc ngừng luồng dữ liệu này đã buộc Ukraine phải dựa nhiều hơn vào nguồn lực của chính mình và của các đồng minh không phải Mỹ, thử nghiệm khả năng phục hồi của cơ sở hạ tầng quân sự của nước này.

Ukraine tìm kiếm nguồn thông tin thay thế

Trong lịch sử, Mỹ cung cấp cho Ukraine không chỉ tọa độ mục tiêu mà còn cả hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao thông qua các công ty tư nhân như Maxar Technologies, một công ty hàng không vũ trụ của Mỹ.

Ông Beskrestnov lưu ý rằng việc tiếp cận hình ảnh của Maxar cũng bị hạn chế, làm phức tạp thêm khả năng duy trì cùng mức độ nhận thức tình huống mà Ukraine từng có. Sự mất mát hình ảnh trực tiếp, độ trung thực cao này đã buộc phải đánh giá lại cách các lực lượng Ukraine thu thập và xử lý thông tin tình báo chiến trường, đẩy họ đến các nguồn ít tập trung hơn và phân mảnh hơn.

Khi không có sự hỗ trợ của Mỹ, Ukraine đã chuyển sang các nguồn lực của chính mình và của các đối tác châu Âu để lấp đầy khoảng trống. Ông Beskrestnov nhấn mạnh vai trò của thiết bị bay không người lái (UAV) trinh sát Ukraine, đã trở thành một công cụ quan trọng để thu thập dữ liệu phục vụ cho việc nhắm mục tiêu. Những UAV này, do lực lượng vũ trang Ukraine vận hành, mang lại một mức độ tự chủ nhất định trong việc thu thập thông tin tình báo, mặc dù tầm hoạt động và độ phân giải của chúng bị hạn chế so với các hệ thống dựa trên vệ tinh mà Mỹ cung cấp trước đây.

Chuyên gia này cũng chỉ ra những nỗ lực của Ukraine trong việc tận dụng thông tin từ các đồng minh như Vương quốc Anh và Đức, cả hai nước đều duy trì vệ tinh trinh sát của riêng mình có khả năng cung cấp hình ảnh có giá trị.

Hạn chế

Một câu hỏi quan trọng trong động lực đang phát triển này là mức độ mà Ukraine sở hữu khả năng vệ tinh của riêng mình. Không giống như các cường quốc lớn như Mỹ, Nga hoặc Trung Quốc, Ukraine không vận hành một chòm sao vệ tinh trinh sát cấp quân sự mạnh mẽ. Chương trình vũ trụ của Ukraine, mặc dù đáng chú ý trong thời kỳ hậu Xô Viết vì những đóng góp cho thiết kế tên lửa và phóng vệ tinh, nhưng vẫn chưa tạo ra một mạng lưới vệ tinh hình ảnh tiên tiến được thiết kế để sử dụng trên chiến trường theo thời gian thực.

Việc ông Beskrestnov đề cập đến "vệ tinh của chúng tôi" dường như phản ánh một cách giải thích rộng hơn, có thể bao gồm các vệ tinh thương mại hoặc lưỡng dụng được phóng với sự hợp tác của các quốc gia khác hơn là một đội quân vệ tinh quân sự chuyên dụng của Ukraine. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng Ukraine trong lịch sử đã dựa vào quan hệ đối tác để tiếp cận vệ tinh hơn là duy trì một hệ thống độc lập.

Một quan hệ đối tác như vậy liên quan đến Phần Lan, nơi vận hành một nhóm vệ tinh nhỏ nhưng tinh vi thông qua các công ty như ICEYE. Ông Beskrestnov xác nhận rằng Ukraine tiếp tục nhận được hình ảnh từ nhóm vệ tinh Phần Lan này, mặc dù ông đã nhanh chóng làm rõ những hạn chế của nó.

Không giống như các nguồn cấp dữ liệu liền mạch, theo thời gian thực từng có thể truy cập thông qua các kênh của Mỹ, được ông Beskrestnov mô tả là giống như những gì Lầu Năm Góc được hưởng, dữ liệu của Phần Lan đến với sự chậm trễ và thiếu tính tức thời cần thiết cho việc nhắm mục tiêu linh hoạt. Tuy nhiên, sự sắp xếp này nhấn mạnh khả năng của Ukraine trong việc khai thác mạng lưới các đồng minh châu Âu sẵn sàng chia sẻ tài nguyên, ngay cả khi những đóng góp đó không đủ so với sự hỗ trợ toàn diện mà Washington đã cung cấp trước đây.

Thách thức và tác động

Một hệ thống tên lửa HIMARS. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Việc chuyển đổi sang các nguồn thông tin thay thế này không hề suôn sẻ. Ông Beskrestnov thừa nhận rằng việc mất thông tin tình báo của Mỹ đã gây ra sự kém hiệu quả trong các hoạt động của Ukraine, đặc biệt là đối với các hệ thống như HIMARS, vốn phụ thuộc vào tọa độ chính xác, cập nhật từng phút để tấn công hiệu quả các mục tiêu có giá trị cao.

HIMARS, một nền tảng do Mỹ cung cấp được biết đến với tính di động và độ chính xác, được thiết kế để tích hợp với các mạng lưới tình báo tiên tiến, khiến việc thiếu dữ liệu như vậy trở thành một trở ngại đáng chú ý. Các lực lượng Ukraine đã phải điều chỉnh bằng cách đối chiếu cảnh quay từ UAV, trinh sát trên mặt đất và hình ảnh vệ tinh có độ trễ, một quá trình đòi hỏi sự phối hợp nhiều hơn và có nguy cơ làm giảm tốc độ hoạt động của họ.

Ngoài những thách thức kỹ thuật, sự thay đổi này còn có ý nghĩa đối với chiến lược quân sự rộng lớn hơn của Ukraine. Việc phụ thuộc vào các đối tác châu Âu đã đưa ra các biến số mới, bao gồm cả tính nhất quán và khả năng tương thích của dữ liệu được cung cấp. Ví dụ, Vương quốc Anh vận hành các vệ tinh theo chương trình Skynet của mình, chương trình này được thiết kế chủ yếu để liên lạc an toàn nhưng có thể thích ứng để trinh sát.

Trong khi đó, các vệ tinh SAR-Lupe của Đức chuyên về radar khẩu độ tổng hợp, cung cấp hình ảnh trong mọi thời tiết có thể bổ sung cho nhu cầu của Ukraine. Tuy nhiên, việc hài hòa các thông tin đầu vào này với các hệ thống hiện có của Ukraine đòi hỏi thời gian và chuyên môn, cả hai đều bị kéo dài trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.

Việc rời xa thông tin tình báo từ Mỹ cũng làm dấy lên câu hỏi về độ bền vững của các liên minh phương Tây của Ukraine. Trong khi Mỹ vẫn là nhà cung cấp phần cứng quân sự chủ chốt, trong số đó có HIMARS, quyết định không chia sẻ dữ liệu có thể báo hiệu một cách tiếp cận thận trọng hơn đối với sự tham gia trực tiếp của Mỹ vào xung đột.

Việc điều chỉnh lại này có thể phản ánh áp lực ngoại giao, cân nhắc chính trị trong nước hoặc xoay trục chiến lược sang các ưu tiên toàn cầu khác. Đối với Ukraine, thách thức nằm ở việc duy trì động lực hoạt động mà không làm xa lánh người ủng hộ mạnh mẽ nhất của mình, đồng thời vun đắp mối quan hệ sâu sắc hơn với các quốc gia châu Âu có khả năng bù đắp sự thiếu hụt.

Hiện tại, các lực lượng Ukraine dường như quyết tâm thích nghi. Những bình luận của ông Beskrestnov cho thấy một triển vọng thực dụng: việc mất sự hỗ trợ của Mỹ là một trở ngại, nhưng không phải là không thể vượt qua. Việc sử dụng UAV, đặc biệt, nêu bật sự tự lực ngày càng tăng của Ukraine, một xu hướng đã định hình phần lớn sự phát triển quân sự của nước này trong những năm gần đây.

Những UAV này, thường được sản xuất hoặc sửa đổi trong nước, đã chứng tỏ tính linh hoạt trong các vai trò trinh sát và tấn công, mang lại giải pháp tạm thời khi Ukraine tìm kiếm các giải pháp lâu dài hơn. Liệu phương pháp này có thể bù đắp hoàn toàn cho việc thiếu thông tin tình báo của Mỹ hay không vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ, một câu hỏi có thể sẽ định hình chiến dịch của Kiev trong những tháng tới.

Việt Dũng/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/quan-su/ukraine-thay-doi-chien-thuat-su-dung-he-thong-ten-lua-himars-20250308214247719.htm