Ukraine trước 'cơn bão tài chính': 330 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng có cứu được?

4 giờ trướcBài gốc

Ukraine cần tới 50 tỷ USD mỗi năm để duy trì phòng thủ. Với việc Mỹ rút lui, gánh nặng dồn lên châu Âu, khiến tài sản Nga bị phong tỏa trở thành “phao cứu sinh” (trong ảnh: Nhân viên cứu hộ làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ tấn công bằng tên lửa của Nga vào Kiev, Ukraine ngày 20/12/2024). Ảnh: AA/TTXVN

Bình luận trên trang tin tức về các thị trường mới nổi Bne IntelliNews, Timothy Ash, chiến lược gia cấp cao tại BlueBay Asset Management và chuyên gia hàng đầu về Ukraine, vừa đưa ra một lời cảnh báo đáng lo ngại: một "cơn bão tài chính" đang âm ỉ ở phương Tây, nơi sự do dự và thiếu hành động có thể đẩy Ukraine vào một thảm họa kinh tế. Theo một ghi chú của ông Ash gửi tới Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu (CEPA) vào tuần trước, cuộc khủng hoảng này sẽ không bùng phát từ tiền tuyến, mà từ sự rút lui hỗ trợ của Mỹ và sự thiếu quyết đoán của EU, đe dọa làm sụp đổ khả năng phòng thủ của Kiev.

Cụ thể, Ukraine đang đối mặt với nguy cơ cạn kiệt tài chính trong năm nay, khi chính phủ thiếu hụt từ 8 đến 19 tỷ USD để trang trải khoản thâm hụt ngân sách. Bộ Tài chính Ukraine đã cảnh báo trong hơn một năm về sự cần thiết của việc hỗ trợ tài chính từ các đối tác. Nước này đang thâm hụt khoảng 50 tỷ USD mỗi năm, và nhu cầu tài chính chưa được tài trợ cho năm 2026 được dự kiến là 37,5 tỷ USD. Ngay cả Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng thừa nhận rằng ước tính ban đầu về tổng nhu cầu tài chính của Ukraine là 150 tỷ USD cho 4 năm là "quá lạc quan". IMF hiện dự kiến Kiev sẽ cần thêm 10-20 tỷ USD vào năm tới, trong khi Bộ Tài chính Ukraine cho rằng con số này lên tới 37 tỷ USD.

Gánh nặng cho châu Âu trong bối cảnh nội bộ khó khăn

Vấn đề tài chính của Ukraine trở nên phức tạp hơn khi việc huy động tiền từ các đồng minh và đối tác trở nên gần như bất khả thi. Sự thay đổi chính sách ở Mỹ đã khiến mọi hỗ trợ từ Washington về cơ bản bị đình trệ. Trong khi đó, châu Âu cũng không đủ khả năng để gánh vác toàn bộ gánh nặng này. Hầu hết các quốc gia EU đang đối mặt với suy thoái hoặc khủng hoảng kinh tế, với nợ công gia tăng và áp lực dân túy ngày càng lớn đòi hỏi chi tiêu trong nước. Chính phủ Pháp đã sụp đổ dưới sức nặng của khoản thâm hụt ngân sách 5,7% GDP, trong khi Anh và Pháp đều đang tiến gần đến cuộc khủng hoảng nợ của riêng mình. Trong bối cảnh đó, việc cung cấp thêm hàng chục tỷ USD từ ngân sách của EU không còn là lựa chọn khả thi.

Những khó khăn tài chính của phương Tây diễn ra trong bối cảnh một giả định quan trọng đã bị phá vỡ. IMF từng kỳ vọng rằng chiến sự sẽ lắng xuống trong năm nay, kéo theo nhu cầu tài chính của Ukraine giảm đáng kể. Tuy nhiên, theo chuyên gia Ash, đây là một "giả định táo bạo, và sai lầm". Các cuộc đàm phán hòa bình đã đi vào ngõ cụt. Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas dự kiến cuộc chiến sẽ kéo dài ít nhất 2 năm nữa. Với việc Nga đã tăng cường sản xuất quân sự và nền kinh tế đủ vững để duy trì cuộc chiến trong vài năm tới, nhu cầu tài chính của Ukraine sẽ ở mức cao trong một thời gian dài.

Chuyên gia Ash lập luận rằng EU đã phớt lờ một giải pháp rõ ràng trong hơn 3 năm qua. "Mọi con đường đều dẫn đến 330 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) bị đóng băng", ông nói. Số tiền khổng lồ này có thể tài trợ đầy đủ cho nhu cầu quốc phòng của Ukraine trong một cuộc chiến dài hơi và buộc Nga phải quay lại bàn đàm phán. Mặc dù ý tưởng này được nhiều nhà lãnh đạo châu Âu ủng hộ, như Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, nhưng nó vẫn bị gạt bỏ do những lo ngại về tính pháp lý và tác động tiềm tàng đến niềm tin vào đồng euro và hệ thống ngân hàng châu Âu.

Chuyên gia Ash cảnh báo rằng việc để Ukraine phá sản và thất bại là một "bóng ma đáng sợ" cho toàn bộ lục địa châu Âu. Nếu kịch bản này xảy ra, châu Âu sẽ phải đối mặt với một làn sóng hàng triệu người Ukraine di cư, gây thêm căng thẳng cho cấu trúc xã hội và kinh tế. Hậu quả còn tồi tệ hơn khi châu Âu sẽ phải tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, thâm hụt ngân sách và nợ công sẽ tăng vọt, và tăng trưởng kinh tế thực tế sẽ chậm lại. Trong khi đó, những bên phản đối việc tịch thu tài sản của CBR, đặc biệt là Bỉ, Euroclear và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), không có một "kế hoạch cụ thể nào" để bảo vệ châu Âu khỏi những hậu quả này.

Tóm lại, Ukraine đang đứng trước một ngã rẽ nguy hiểm về tài chính. Với việc phương Tây không thể hoặc không sẵn lòng cung cấp nguồn lực cần thiết, một cuộc khủng hoảng đã ở rất gần. Trong bối cảnh đó, việc sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga có thể là một giải pháp tài chính duy nhất còn lại, nhưng cũng gây ra những tranh cãi vì việc tịch thu có thể gây tổn hại đến lòng tin quốc tế vào đồng euro và nguy cơ đáp trả từ Moskva.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/ukraine-truoc-con-bao-tai-chinh-330-ty-usd-tai-san-nga-bi-dong-bang-co-cuu-duoc-20250923164742481.htm