Ukraine và Mỹ ký thỏa thuận về khoáng sản

16 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng thứ nhất của Ukraine Yulia Svyrydenko ký thỏa thuận. Ảnh: Reuters

Theo báo The Kyiv Independent rạng sáng 1-5, Phó Thủ tướng thứ nhất của Ukraine, bà Yulia Svyrydenko đã đến Washington vào ngày 30-4 để ký thỏa thuận khung thay mặt cho Ukraine. Bà đã ký văn kiện cùng với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

"Tôi biết ơn tất cả những người đã làm việc để hoàn tất thỏa thuận và khiến nó trở nên có ý nghĩa hơn. Giờ đây, văn kiện này có thể đảm bảo thành công cho cả hai quốc gia - Ukraine và Mỹ", bà Svyrydenko cho biết. Về phía Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ra tuyên bố: "Nhờ những nỗ lực không mệt mỏi của Tổng thống Trump nhằm đảm bảo một nền hòa bình lâu dài, tôi rất vui mừng công bố Mỹ và Ukraine đã ký kết thỏa thuận đối tác kinh tế mang tính lịch sử, thiết lập Quỹ Đầu tư Tái thiết Mỹ - Ukraine". "Thỏa thuận gửi tín hiệu rõ ràng tới Nga rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump cam kết theo đuổi tiến trình hòa bình nhằm hướng tới một Ukraine tự do, có chủ quyền và thịnh vượng lâu dài", ông Bessent nói.

Trước đó, Thủ tướng Denys Shmyhal cho biết chính phủ Ukraine đã phê duyệt thỏa thuận này. "Nhờ thỏa thuận này, chúng ta sẽ có thể thu hút nguồn lực lớn cho công cuộc tái thiết, bắt đầu quá trình tăng trưởng kinh tế, và nhận được các công nghệ tiên tiến từ các đối tác cũng như nhà đầu tư chiến lược đến từ Mỹ", ông Shmyhal nói. "Quỹ Đầu tư Tái thiết" sẽ được Kiev và Washington đồng quản lý trong một quan hệ đối tác bình đẳng, với sự đóng góp từ cả hai phía.

Theo ông Shmyhal, viện trợ quân sự trong tương lai từ phía Mỹ có thể được tính là một phần đóng góp vào quỹ, nhưng các khoản viện trợ trước đó sẽ không được tính. "Thỏa thuận không bao gồm bất kỳ nghĩa vụ nợ nào", ông Shmyhal khẳng định. Ukraine sẽ giữ "quyền kiểm soát hoàn toàn đối với tài nguyên dưới lòng đất, cơ sở hạ tầng và tài nguyên thiên nhiên", Thủ tướng Ukraine cho biết. Việc thành lập quỹ cũng sẽ không cản trở tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.

Theo tờ Washington Post, cơ quan truyền thông vốn đã xem xét phiên bản mới nhất của thỏa thuận, văn kiện này không đưa ra bất kỳ đảm bảo an ninh cụ thể nào cho Ukraine. Thay vào đó, nó khẳng định "sự liên kết chiến lược dài hạn" giữa hai quốc gia và cam kết Mỹ "hỗ trợ an ninh, thịnh vượng, tái thiết và hội nhập của Ukraine vào các khuôn khổ kinh tế toàn cầu". Theo Washington Post, thỏa thuận cũng không đề cập đến Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) đang bị Nga kiểm soát. Trước đó, các quan chức Mỹ từng gợi ý việc kiểm soát nhà máy này có thể là một phần của một thỏa thuận hòa bình trong tương lai. Các chi tiết cụ thể của thỏa thuận cuối cùng vẫn chưa được công bố công khai.

Cũng trong ngày 30-4, ông Shmyhal cho biết thỏa thuận khung sau khi ký sẽ được trình lên Quốc hội Ukraine để phê chuẩn.

Ông Trump: Mỹ thu về hơn 350 tỷ USD

Tổng thống Donald Trump cho rằng Mỹ ký thỏa thuận khoáng sản với Ukraine để "được bảo vệ" và về lý thuyết với thỏa thuận khoáng sản, Washington nhận được nhiều hơn con số 350 tỷ USD. Báo The Kyiv Independent ngày 1-5 cho biết hôm 30-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với kênh NewsNation rằng: "Tôi muốn được bảo vệ" khi đề cập đến thỏa thuận khoáng sản vừa được Ukraine và Washington ký chỉ vài giờ trước đó. "Chúng tôi đã ký một thỏa thuận hôm nay, mà theo lý thuyết, chúng tôi nhận được nhiều hơn con số 350 tỷ USD, nhưng tôi muốn được bảo vệ… Tôi không muốn bị coi là ngớ ngẩn hay ngốc nghếch", ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ nhiều lần tuyên bố Nhà Trắng đã viện trợ cho Ukraine với các con số vượt xa những gì các quan chức và chuyên gia Ukraine xác nhận là đúng. Theo Viện Kinh tế Quốc tế Kiel - một tổ chức tư vấn chính sách kinh tế toàn cầu, Washington đã cung cấp cho Ukraine khoản viện trợ trị giá 114,6 tỷ EUR (130 tỷ USD). Khi được hỏi liệu thỏa thuận này có thể cản trở chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine hay không, ông Trump trả lời: "Có thể".

Những trở ngại trước đây

Mỹ và Ukraine đã theo đuổi thỏa thuận này kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1. So với các dự thảo trước, bản thỏa thuận cuối cùng được cho là ít thiên lệch hơn về phía Mỹ và có phạm vi hẹp hơn. Thỏa thuận được ký kết sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng, nhiều thời điểm tưởng chừng đổ vỡ và gây gián đoạn tạm thời đối với viện trợ của Washington dành cho Kiev. Tổng thống Zelensky từng được kỳ vọng sẽ ký thỏa thuận trong chuyến thăm Washington hồi tháng 2 - nhưng chuyến đi bị rút ngắn sau cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục và thỏa thuận đã không được ký kết.

Một trong những vướng mắc lớn nhất là vấn đề bảo đảm an ninh - liệu Mỹ có sẵn sàng đưa ra các cam kết an ninh trong khuôn khổ thỏa thuận hay không. Ban đầu, ông Trump từ chối và yêu cầu Ukraine ký thỏa thuận trước rồi mới bàn đến bảo đảm an ninh sau. Thời điểm đó, ông Zelensky từng mô tả dự thảo như một đề nghị "bán" đất nước. Tuy nhiên, giới chức Ukraine sau đó tin rằng sự hiện diện của các công ty Mỹ tại Ukraine sẽ khiến Mỹ quan tâm hơn đến an ninh của Kiev.

Ngay sau chuyến thăm Nhà Trắng thất bại, ông Trump đã ra lệnh đình chỉ viện trợ Mỹ cho Ukraine. Dù viện trợ đã được nối lại, sự việc này đã trở thành hồi chuông cảnh tỉnh đối với các đồng minh châu Âu của Ukraine, buộc họ cam kết tăng cường hỗ trợ. Trước đó, ông Trump từng mô tả thỏa thuận này là một hình thức để Ukraine "trả lại" cho các khoản viện trợ mà Mỹ đã cung cấp kể từ khi chiến sự nổ ra.

Phát biểu với Fox News ngày 30-4, ông Bessent cho biết thỏa thuận là "tín hiệu gửi tới người dân Mỹ rằng chúng ta có cơ hội tham gia và nhận được một phần từ các khoản tài trợ, vũ khí, và bồi hoàn đã cấp phát". Theo ông Shmyhal, Mỹ và Ukraine sẽ cùng thành lập một quỹ đầu tư chung tại Ukraine, với mức đóng góp và quyền quản lý chia đều cho hai bên. "Phía Mỹ cũng có thể tính các khoản viện trợ quân sự mới - tôi nhấn mạnh là mới - cho Ukraine như một phần đóng góp vào quỹ này", ông Shmyhal nói.

AN BÌNH

Nguồn CAĐN : https://cadn.com.vn/ukraine-va-my-ky-thoa-thuan-ve-khoang-san-post312478.html