Tỉnh Quảng ngãi có tổng diện tích quy hoạch lâm nghiệp hơn 1,06 triệu héc ta; trong đó, diện tích đất có rừng hơn 893 nghìn héc ta. Diện tích rừng của tỉnh lớn, chủ yếu nằm ở vùng có địa hình đồi, núi cao, xa xôi, hiểm trở, đi lại khó khăn. Trong khi đó, nhân lực bảo vệ rừng và các trang thiết bị phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng mỏng nên khó khăn trong công tác quản lý, bảo vệ.
Trước những khó khăn đó, ngành lâm nghiệp tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số vào quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, xem đây là giải pháp cốt lõi, giúp các cơ quan, đơn vị và lực lượng bảo vệ rừng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Thời gian qua, các đơn vị đã chủ động đầu tư, mua sắm trang thiết bị, ứng dụng các phần mềm như Mapinfo, Qgis, Smart, máy định vị GPS, thiết bị flycam, phần mềm Fms và vận hành Trung tâm Giám sát và Điều hành cháy rừng để theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, quản lý hoạt động gây nuôi động vật hoang dã, tuần tra bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng.
Các công nghệ, thiết bị đã giúp đơn vị quản lý chặt chẽ diện tích rừng, phát hiện hàng trăm điểm biến động rừng, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm Luật Lâm nghiệp, góp phần giảm số vụ phá rừng và cháy rừng qua từng năm, tăng độ che phủ rừng toàn tỉnh.
Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Kon Rẫy sử dụng thiết bị flycam và ứng dụng Locus Map để quản lý, bảo vệ rừng.
Đơn cử như, Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Kon Rẫy đã sử dụng các thiết bị, gồm máy bay không người lái (flycam), bẫy ảnh kỹ thuật số, ứng dụng tuần tra rừng trên điện thoại thông minh (Locus Map) và sử dụng hệ thống cảnh báo cháy rừng, cảnh báo mất rừng, vào công tác bảo vệ rừng hiệu quả.
Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Kon Rẫy Lê Viết Bẩy cho hay, đơn vị đang quản lý, bảo vệ hơn 29,4 nghìn héc ta rừng và đất lâm nghiệp. Việc áp dụng các thiết bị công nghệ đã giúp đơn vị tiết kiệm về mặt thời gian và nhân lực khi thực hiện tuần tra, giám sát rừng; hỗ trợ phát hiện sớm các điểm nguy cơ xảy ra cháy rừng, mất rừng và nắm bắt thông tin, hình ảnh về các động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.
Tương tự, tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Thượng Thạch Nham, để bảo vệ tốt hơn 32,5 nghìn héc ta rừng và đất lâm nghiệp được giao quản lý, thời gian qua, đơn vị đã chú trọng tổ chức tập huấn chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động.
Theo Trưởng ban Quản lý Rừng phòng hộ Thượng Thạch Nham Phan Quốc Vũ, hiện nay, toàn bộ cán bộ, viên chức và người lao động của đơn vị đều sử dụng thành thạo phần mềm quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra (Smart), phần mềm nghiệp vụ (Mapinfo), công nghệ ảnh viễn thám (Qgis, Google Earth), website cảnh báo cháy, điểm cháy, hệ thống quản lý văn bản và điều hành điện tử (iOffice)... Việc sử dụng công nghệ số đã mang lại lợi ích thiết thực, nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành và tiết kiệm thời gian, nhân lực cho công tác quản lý, bảo vệ rừng tại đơn vị.
Bên cạnh tác động tích cực, góp phần thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, các phần mềm, thiết bị công nghệ đã trở thành “trợ thủ đắc lực” giúp các chủ rừng trên địa bàn tỉnh triển khai tốt công tác tuyên truyền chính sách, phát luật về lâm nghiệp đến người dân và giám sát, nghiên cứu, bảo tồn thiên nhiên.
Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Chư Mom Ray Đào Xuân Thủy chia sẻ, từ năm 2020 đến nay, chúng tôi đã chú trọng triển khai tuyên truyền bảo vệ rừng đến người dân thông qua website của đơn vị, trên mạng xã hội và các phương tiện thông tin đại chúng; sử dụng các công cụ, thiết bị như Smart, Gis, WebGis, Flycam, bẫy ảnh kỹ thuật số cảnh báo cháy rừng, mất rừng. Các công cụ, thiết bị công nghệ đã giúp Ban Quản lý nâng cao chất lượng tuyên truyền, bảo vệ hiệu quả hơn 60,6 nghìn héc ta rừng. Đồng thời theo dõi chính xác, hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ của từng cá nhân và cập nhập, hoàn chỉnh bản đồ số về các loài động, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm cần được bảo vệ.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Nguyễn Văn Nam, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại các cơ quan, đơn vị lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đã mang lại nhiều hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ số đã hỗ trợ tích cực trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, tham mưu, giúp cấp thẩm quyền thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng rừng, góp phần thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số.
Trong thời gian tới, các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh đào tạo, tập huấn về công nghệ số và chuyển giao cho người dân đang tham gia nhận khoán bảo vệ rừng sử dụng để nâng cao hiệu quả hơn nữa trong công tác tuần tra, quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn.
Bài, ảnh: ĐỨC THÀNH