Ứng dụng số hóa kiểm soát ngư trường
Với đường bờ biển dài hơn 200km, vùng biển rộng trên 63.000km², hơn 143 hòn đảo lớn nhỏ, tiếp giáp với vùng biển của các nước Campuchia, Thái Lan và Malaysia, vùng biển tỉnh An Giang được đánh giá có nhiều cơ hội, tiềm năng, lợi thế trong việc phát triển kinh tế biển, nhất là lĩnh vực thủy sản.
Thời gian qua, tỉnh An Giang đã triển khai quyết liệt và đồng bộ nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn có hiệu quả, tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Cán bộ trạm kiểm soát đồn Biên phòng Gành Dầu (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang), phát tờ rơi cho chủ tàu, tài công nội dung liên quan đến chống khai thác IUU - Ảnh: Tiến Vinh
Một trong những giải pháp nổi bật, là lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang đã thực hiện áp dụng ứng dụng số hóa vào quản lý, tuần tra, kiểm soát, nắm chắc tình hình trên biển nhằm kịp thời ngăn chặn tàu cá ngư dân đánh bắt vi phạm vùng biển nước ngoài…
Thượng tá Danh Kiều Tiên, Chính trị viên đồn Biên phòng Tây Yên (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) cho biết, Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang yêu cầu từ nay đến cuối năm, các đơn vị phải thông báo cho chủ tàu, thuyền trưởng liên hệ với Trạm kiểm soát Biên phòng tiến hành cập nhật các thông tin tàu cá trên cơ sở dữ liệu Vnfishbase, VMS và cập nhật thông tin cá nhân trên cơ sở dữ liệu dân cư VneID, cập nhật thay đổi hàng ngày trên cơ sở dữ liệu Vnfishbase, VMS, VneID…
Cán bộ, chiến sĩ đồn Biên phòng Tây Yên (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang), hướng dẫn ngư dân cập nhật thông tin tàu cá, thông tin cá nhân lên dữ liệu dân cư VneID - Ảnh: Tiến Vinh
Cùng với việc hỗ trợ ngư dân cập nhật thông tin theo căn cước công dân, đơn vị còn thông báo cho các chủ tàu còn đang hoạt động nhưng chưa thực hiện định danh tàu cá theo quy định. Đồng thời, gửi thư mời, liên lạc qua điện thoại, yêu cầu chủ phương tiện liên hệ với cơ quan chức năng thực hiện ngay các thủ tục đăng ký lại tàu cá…
Ngoài ra, Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang cũng yêu cầu các đơn vị tiến hành tuần tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ các phương tiện ngoài tỉnh ra vào địa bàn. Tuyệt đối không ký xuất bến cho bất kỳ phương tiện nào ra khơi mà còn thiếu các giấy tờ theo quy định.
“Chúng tôi luôn tuyên truyền rộng rãi đến ngư dân các quy định về an toàn hàng hải, nhất là trong tình hình thời tiết những tháng cuối năm. Kiểm soát chặt giấy tờ tùy thân, đối chiếu căn cước công dân với thực tế số ngư phủ đi trên tàu. Tuyên truyền, phân tích cho bà con hiểu về quyền lợi và nghĩa vụ khi được khai báo, cập nhật đầy đủ thông tin vào dữ liệu dân cư lên phần mềm VneID”, thượng tá Kiều Tiên nói.
Cán bộ, chiến sĩ đồn Biên phòng cửa khẩu cảng An Thới, tổ chức họp các tổ đoàn kết trên biển, tuyên truyền chống khai thác IUU và các hành vi cấm trong đánh bắt hải sản - Ảnh: Tiến Vinh
Trong khi đó, trung tá Nguyễn Thanh Son, Đồn trưởng đồn Biên phòng Gành Dầu (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) cho biết, đơn vị luôn kết hợp với các các lực lượng chức năng kiên quyết xử lý nghiêm những hành vi vi phạm quy định trong khai thác hải sản.
Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang đẩy mạnh tuyên truyền chống khai thác IUU, kiểm tra, giám sát chặt chẽ, kiên quyết không cho xuất bến đối với những phương tiện thiếu bất kỳ 1 loại giấy tờ, thiết bị theo quy định.
“Từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã tổ chức 12 buổi họp dân tập trung, 31 buổi tuyên truyền nhỏ lẽ tại các xóm chài, khu dân cư, bãi biển. Trực tiếp đi đến các phương tiện, vận động hàng ngàn chủ tàu, tài công ký cam kết không vi phạm pháp luật khi đánh bắt trên biển. Tại các bến, xóm dân cư, cán bộ Biên phòng sử dụng hệ thống loa cầm tay tổ chức tuyên truyền lưu động hơn 40 buổi và kết hợp phát trên 1.500 tờ rơi, tờ gấp, văn bản tuyên truyền cho chủ phương tiện và ngư dân về chống khai thác IUU”, trung tá Son thông tin.
Ngư dân cần tham gia các lớp bình dân học vụ số
Theo quy định của ngành Thủy sản, những giấy tờ bắt buộc mỗi ghe tàu trước lúc ra khơi phải có giấy phép khai thác do cơ quan chức năng cấp. Ghi rõ vùng biển được phép hoạt động, loại nghề khai thác và thời hạn hiệu lực.
Ngư dân cần tham gia các lớp bình dân học vụ số - Ảnh: Tiến Vinh
Nếu không có giấy phép hoặc khai thác sai vùng, ngư dân có thể bị xử phạt nặng. Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá phải được kiểm định định kỳ để đảm bảo an toàn kỹ thuật, đây là điều kiện bắt buộc để được cấp phép ra khơi.
Mỗi thuyền viên đi trên tàu cần có giấy tờ tùy thân, giấy chứng nhận sức khỏe và chứng chỉ hành nghề nếu có. Danh sách thuyền viên phải được đăng ký với cơ quan chức năng trước khi xuất bến.
Khi đang hoạt động trên biển, các chủ tàu, tài công phải tuân thủ khai thác trong vùng biển được cho phép khai thác (trong vùng biển của Việt Nam), tuyệt đối không vi phạm vùng biển các nước.
Cán bộ đồn Biên phòng Hòn Sơn (Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang), thay cờ tổ quốc trên tàu cá, chúc ngư dân vươn khơi đánh bắt đúng pháp luật - Ảnh: Tiến Vinh
Muốn xác định vùng biển các chủ tàu, tài công phải cài đặt vị trí, la bàn, tọa độ… Không khai thác trong khu vực cấm, khu bảo tồn biển, khu vực quân sự. Ghi rõ thời gian, tọa độ, sản lượng, loại hải sản khai thác, đây là bằng chứng quan trọng để chứng minh hoạt động hợp pháp.
Đặc biệt, các chủ tàu, tài công, ngư phủ cần tham gia các lớp bình dân học vụ số để ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong lúc ra khơi. Tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên, bắt buộc phải lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS). Đây là hệ thống liên lạc, giúp cơ quan chức năng theo dõi, hỗ trợ khi có sự cố. Liên hệ với các trạm Biên phòng, cơ quan chức năng cài App dự báo thời tiết, định vị GPS, bản đồ ngư trường, kết nối với sàn giao dịch hải sản, hợp tác xã, thương lái...
Theo báo cáo của tỉnh An Giang, riêng tỉnh An Giang, tổng số tàu cá đăng ký trong tỉnh là 10.025 chiếc, trong đó: 100% tàu đã thực hiện đánh dấu theo quy định; 100% tàu cập nhật đầy đủ thông tin vào cơ sở dữ liệu VN-Fishbase VMS; 100% tàu cá đăng ký được cập nhật các trường thông tin lên cơ sở dữ liệu dân cư (VneID); 100% tàu cá đang hoạt động khai thác thủy sản (3.603/3.620 tàu cá) từ 15m trở lên được lắp đặt thiết bị VMS; đã có 2.718/3.692 tài khoản eCDT đăng nhập và sử dụng (chiếm 74,0%).
Tô Văn - Tiến Vinh