Ứng dựng trí tuệ nhân tạo trong phổ biến pháp luật, hướng tới 'văn hóa pháp lý số'

3 giờ trướcBài gốc

Toàn cảnh hội thảo

Xây dựng hệ sinh thái pháp luật số

Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL TP Phạm Thị Thanh Hương chủ trì hội thảo. Tham dự hội thảo có Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hoàng Trọng Bằng, Phó Tổng biên tập báo Kinh tế và Đô thị Nguyễn Xuân Khánh, Phó Giám đốc Viện Giáo dục và Đào tạo số VTC Ngô Văn Đức, đại diện Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý cùng đại các sở, ban, ngành TP và UBND các phường, xã trên địa bàn TP.

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL Thành phố Phạm Thị Thanh Hương nêu rõ, để triển khai thực hiện Đề án của Thủ tướng Chính phủ, Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp PBGDPL TP đã xây dựng dự thảo Kế hoạch thực hiện Đề án và xin ý kiến của các cơ quan có liên quan.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL TP Phạm Thị Thanh Hương chủ trì hội thảo. Ảnh: Khánh Huy

Đồng thời tổ chức 2 hội thảo với mong muốn các đại biểu tham dự tập trung tham luận, thảo luận về thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; giải pháp thực hiện chuyển đổi số; đề xuất ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác PBGDPL… để Sở Tư pháp tiếp tục hoàn thiện dự thảo.

Giới thiệu dự thảo Kế hoạch thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030” trên địa bàn TP Hà Nội và một số nhiệm vụ triển khai trong công tác PBGDPL, Trưởng phòng PBGDPL, Sở Tư pháp Hà Nội Vũ Thị Thanh Tú nêu một số nhiệm vụ và giải pháp thực hiện Đề án.

Cụ thể, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về chuyển đổi số trong công tác PBGDPL; hoàn thiện chính sách, thể chế về chuyển đổi số trong công tác PBGDPL; chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về PBGDPL; chuyển đổi số trong hoạt động PBGDPL phục vụ người dân, doanh nghiệp…

Các ý kiến tại hội thảo cho rằng, bên cạnh điểm sáng, nhận thức về chuyển đổi số trong công tác phổ biến pháp luật ở Hà Nội còn hạn chế, chưa thống nhất, nên việc triển khai còn tùy nghi, kết quả không đồng đều giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương. Không ít nội dung tuyên truyền còn khô cứng, chủ yếu là văn bản pháp luật đưa lên mạng, thiếu sự tương tác và chưa thân thiện với người dùng.

Trưởng phòng PBGDPL, Sở Tư pháp Hà Nội Vũ Thị Thanh Tú nêu một số nhiệm vụ và giải pháp thực hiện Đề án. Ảnh: Khánh Huy

Đề cập cụ thể hơn, Phó Giám đốc Viện Giáo dục và Đào tạo số VTC Ngô Văn Đức chỉ rõ các điểm nghẽn như: cổng thông tin điện tử của các phường hiện nay hoạt động thiếu khả năng kết nối, liên thông và chia sẻ dữ liệu; không có một cơ sở dữ liệu pháp luật dùng chung được chuẩn hóa, dẫn đến tình trạng trùng lặp thông tin, khó khăn trong quản lý và không thể tạo ra một bức tranh dữ liệu toàn cảnh. Ngoài ra, việc thu thập dữ liệu về hành vi, nhu cầu người dùng gần như bị bỏ ngỏ, khiến công tác tuyên truyền vẫn mang tính "phỏng đoán" thay vì dựa trên nhu cầu. Đội ngũ cán bộ hạn chế kỹ năng số, đào tạo chưa gắn thực tiễn. Ứng dụng AI gần như bỏ ngỏ, chưa có chatbot pháp lý, chưa khai thác dữ liệu.

“Hà Nội cần một khung chiến lược toàn diện, lấy trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu làm động lực trung tâm. PBGDPL hiện đại không chỉ là đưa văn bản lên mạng, mà là trao quyền tiếp cận pháp luật chủ động, thông minh và cá nhân hóa cho công dân”, ông Ngô Văn Đức nhấn mạnh.

Ông Ngô Văn Đức đề xuất, chuyển đổi số không chỉ là số hóa tài liệu, mà là thay đổi toàn diện cách tiếp cận. Người dân có thể tra cứu pháp luật nhanh chóng, dễ hiểu, thậm chí được tư vấn trực tuyến qua công nghệ AI. Các giải pháp trụ cột có thể bắt đầu từ việc xây dựng hệ sinh thái pháp luật số hợp nhất. Tái cấu trúc Cổng thông tin PBGDPL của Hà Nội thành nền tảng tương tác hai chiều. Tích hợp chatbot pháp lý AI để giải đáp 24/7.

Phó Giám đốc Viện Giáo dục và Đào tạo số VTC Ngô Văn Đức trình bày tham luận chuyển đổi số trong công tác PBGDPL. Ảnh: Khánh Huy

Báo Kinh tế và Đô thị đi đầu trong truyền thông chính sách trên nền tảng số

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một công cụ quan trọng trong ngành báo chí trên toàn cầu, từ việc tự động hóa nội dung đến phân tích dữ liệu và cá nhân hóa trải nghiệm người đọc. Là cơ quan ngôn luận của UBND TP Hà Nội, báo Kinh tế và Đô thị đã triển khai tòa soạn hội tụ, đi đầu trong truyền thông chính sách trên nền tảng số, ứng dụng công nghệ hiện đại. Báo thực hiện hiệu quả việc áp dụng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác PBGDPL. AI đã hỗ trợ biên tập, kiểm tra lỗi chính tả, phân tích nội dung, thậm chí viết bản tin cơ bản…

Phó Tổng biên tập báo Kinh tế và Đô thị Nguyễn Xuân Khánh cho biết, báo Kinh tế và Đô thị hiện có 9 ấn phẩm báo in, báo điện tử và các chuyển trang. Trong đó, báo xây dựng nội dung ấn phẩm in và điện tử Pháp luật và Xã hội là kênh tuyên truyền chủ lực của Hội đồng Phối hợp PBGDPL TP; là ấn phẩm và chuyên trang duy nhất tuyên truyền sâu, rộng về hoạt động hòa giải ở cơ sở; tuyên truyền hiệu quả Luật Hòa giải ở cở, vinh danh các gương sáng hòa giải viên và những công việc thầm lặng của họ góp phần xây dựng văn minh xóm, thôn, khu phố…

Ấn phẩm Pháp luật và Xã hội được Hội đồng Phối hợp PBGDPL TP Hà Nội lựa chọn là tờ báo phát miễn phí đến Tổ trưởng Tổ hòa giải ở cơ sở, kênh tuyên truyền pháp luật hữu hiệu, được ngành Tư pháp Hà Nội và hòa giải viên cơ sở đánh giá cao.

Đặc biệt, với việc tuyên truyền xây dựng Luật Thủ đô 2024, với sự chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, báo đã xây dựng kế hoạch theo từng thời điểm, bám sát chỉ đạo của UBND TP Hà Nội để tuyên truyền với nhiều hình thức, đặc biệt đi vào các tuyến bài chuyên sâu (emagazine), podcast, talkshow, hội thảo, tọa đàm… Năm 2024, đầu năm 2025, ấn phẩm và chuyên trang điện tử Pháp luật và Xã hội đã đăng tải gần 400 tin, bài, video, podcast về Luật Thủ đô (sửa đổi).

Phó Tổng biên tập báo Kinh tế và Đô thị Nguyễn Xuân Khánh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Khánh Huy

Nhân ngày Luật Thủ đô 2024 có hiệu lực (1/1/2025), báo đã xây dựng kế hoạch cao điểm tuyên truyền Luật trong Quý I/2025 và tổ chức chuỗi các sự kiện đưa Luật Thủ đô 2024 vào cuộc sống (chuỗi sự kiện tại phố sách Hà Nội gồm: Talk show “Luật Thủ đô 2024: Hiện thực khát vọng vươn mình của Thủ đô”; trưng bày ảnh với chủ đề “Hà Nội vươn mình bứt phá”; giới thiệu phóng sự về Luật Thủ đô 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành; giới thiệu phóng sự về Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Ông Nguyễn Xuân Khánh khẳng định, thời gian qua, báo Kinh tế và Đô thị đã tích cực đón nhận và ứng dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với quyết tâm đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; trong đó,

bao gồm việc xây dựng và ứng dụng AI, đổi mới hệ thống và cơ chế, tích hợp nguồn lực nhằm gia tăng năng suất, hiệu quả của hoạt động báo chí. Đặc biệt, ngày 17/10/2024, báo Kinh tế và Đô thị chính thức ra mắt tòa soạn hội tụ và hệ sinh thái số. Đây không chỉ là một bước đột phá về mặt công nghệ, mà còn nhằm nâng cao chất lượng nội dung qua đó mang lại sự trải nghiệm tốt hơn cho độc giả.

Cùng với đó, ngày 20/12/2023, báo Kinh tế và Đô thị được UBND TP Hà Nội giao triển khai thí điểm mô hình chuyển đổi số điển hình, cụ thể là chuyển đổi số trong việc quản lý, điều hành tại cơ quan, ứng dụng các giải pháp công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, chatbot, thực tế ảo… Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, báo khẩn trương hoàn thiện Đề án chuyển đổi số báo Kinh tế và Đô thị giai đoạn 2023 – 2025 và định hướng đến năm 2030. Báo Kinh tế và Đô thị là một trong 28 cơ quan báo chí được Bộ Thông tin và Truyền thông tặng Giấy chứng nhận đạt mức xuất sắc về trưởng thành chuyển đổi số báo chí năm 2024.

Báo còn phối hợp với Cổng thuvienphapluat mở chuyên mục tra cứu các văn bản pháp luật mới trên Chuyên trang điện tử Phapluatxaxhoi.kinhtedothi.vn, đáp ứng yêu cầu tra cứu văn bản mới của đông đảo độc giả.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Xuân Khánh đã đưa ra một số giải pháp để việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tuyên truyền, PBGDPL tại báo Kinh tế và Đô thị đạt hiệu quả cao: Thứ nhất, việc phát triển và ứng dụng AI vào công tác tuyên truyền đòi hỏi đội nhà báo, biên tập viên phải hợp tác với nhau, cùng nhau đổi mới, cùng nhau khám phá các lý thuyết, phương pháp và công cụ mới để tối ưu hóa việc khám phá ứng dụng AI, phát huy tác dụng và khơi dậy sức sống, nâng cao giá trị của hoạt động báo chí - truyền thông trong kỷ nguyên mới.

Bên cạnh việc nghiên cứu và phát triển công nghệ, cần khai thác đầy đủ các chức năng cụ thể của các nền tảng mới và thiết bị đầu cuối mới trong việc phục vụ công tác thông tin và dư luận xã hội; tận dụng hiệu ứng dẫn dắt của AI để cải thiện khả năng truyền bá, định hướng, mức độ ảnh hưởng và sự tin cậy của thông tin báo chí đối với dư luận xã hội.

Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức Hội thảo "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị tòa soạn thông minh". Ảnh: Phạm Hùng

Thứ hai, để việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo hiệu quả hơn nữa, cần xây dựng và hoàn thiện chính sách, quy định pháp luật để tạo ra một hệ sinh thái báo chí - truyền thông chuẩn hóa trong kỷ nguyên AI. Trong bối cảnh công nghệ mới phát triển nhanh chóng, cần phải hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, pháp luật, coi trọng quản lý báo chí dựa trên AI, tạo ra môi trường, hệ sinh thái thuận lợi cho đổi mới và phát triển hoạt động báo chí trong bối cảnh công nghệ mới phát triển bùng nổ. Đưa nhận thức về đạo đức và trách nhiệm vào dòng chảy công nghệ: AI không chỉ thúc đẩy sự phát triển của báo chí - truyền thông mà còn đặt ra thách thức đối với đạo đức báo chí.

AI phải phản ánh trách nhiệm chính đáng của con người đối với xã hội. Trong lĩnh vực báo chí, các nhà báo không chỉ phải đủ can đảm để thực hiện đổi mới công nghệ mà còn phải tránh phụ thuộc vào công nghệ. Phải thúc đẩy, phát huy sức mạnh đổi mới của AI trong việc truyền tải, lan tỏa thông tin, tuyên truyền pháp luật mà còn phải tiến hành nghiên cứu đạo đức và phản ánh trách nhiệm của người làm báo trong quá trình khai thác, ứng dụng các công nghệ mới vào tác nghiệp.

Ở cấp độ vĩ mô, cơ quan báo chí cần nắm bắt được mối quan hệ giữa môi trường bên ngoài và động lực bên trong; cần có định hướng về cách “mở đường” cho sự hội nhập của báo chí truyền thống dưới sự hỗ trợ của AI, đồng thời cần có sự chuẩn bị cho việc xây dựng các phương tiện truyền thông chính thống mới; phát huy đầy đủ lợi thế về vị thế, nguồn lực của phương tiện truyền thông chính thống, đồng thời nâng cao năng lực của biên tập viên, phóng viên trong việc sử dụng, ứng dụng các công cụ, nhất là các phương tiện, công nghệ mới để tác nghiệp nhằm mở ra một trang mới cho ngành báo chí - truyền thông. Ở cấp độ vi mô, hoạt động báo chí phải thích ứng với thời đại và theo kịp xu hướng, thúc đẩy ứng dụng sâu rộng công nghệ mới, nâng cao hiệu quả phổ biến, lan tỏa thông tin cũng như nâng cao chất lượng nội dung thông tin thông qua trí tuệ nhân tạo.

Cuối cùng, để nâng cao hơn nữa hiệu quả tuyên truyền, PBGDPL từ áp dụng công nghệ số, cần sự đầu tư hơn nữa về nguồn lực tài chính để báo có thêm điều kiện thực hiện các tác phẩm báo chí hiện đại, chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của độc giả trong việc tiếp nhận các kiến thức pháp luật từ các bài viết đăng trên báo.

Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội Hoàng Trọng Bằng đóng góp ý kiến tại hội thảo. Ảnh: Khánh Huy

Ứng dụng các giải pháp công nghệ mới đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp

TP Hà Nội, với mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, lấy người dân làm trung tâm phục vụ, đã và đang tích cực triển khai nhiều giải pháp đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ công, trong đó có ứng dụng AI vào công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn thủ tục hành chính (TTHC).

Phát biểu tham luận tại hội thảo, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội Hoàng Trọng Bằng cho rằng, việc phổ biến, tuyên truyền TTHC có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của công dân và nâng cao hiệu quả thực hiện cải cách hành chính. Tuy nhiên, trong thực tiễn triển khai, công tác phổ biến vẫn còn một số tồn tại: thiếu tính cá nhân hóa; thiếu tính tương tác; khó tiếp cận với người yếu thế; thông tin dàn trải, khó tìm kiếm.

Bà Nguyễn Thị Thanh Trang – chuyên viên Phòng chính sách – Cục PBGDPL và Trợ giúp pháp lý đưa ra một số giải pháp trọng tâm. Ảnh: Khánh Huy

Chính những hạn chế này đang đặt ra yêu cầu đổi mới hình thức và công cụ phổ biến TTHC, trong đó ứng dụng trí tuệ nhân tạo được xác định là một giải pháp trọng tâm, khả thi và có tính bền vững.

Thực hiện chỉ đạo của TP, Trung tâm đã từng bước triển khai ứng dụng AI trong hoạt động phục vụ hành chính công: tích hợp chatbot trên ihanoi và phần mềm một cửa điện tử phục vụ việc giải quyết TTHC: xây dựng video hướng dẫn thủ tục với giọng đọc AI; chuẩn hóa dữ liệu TTHC để phục vụ AI học máy; chuẩn bị nền tảng cho trợ lý ảo toàn diện trong tương lai.

Ông Hoàng Trọng Bằng cũng đề xuất xây dựng nền tảng trợ lý ảo thống nhất toàn quốc; chuẩn hóa dữ liệu TTHC đọc hiểu được bởi AI; đầu tư nguồn lực công nghệ và nhân lực AI; khuyến khích hợp tác công – tư với doanh nghiệp công nghệ; có cơ chế sandbox thử nghiệm chính sách AI trong hành chính công.

Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ góp ý cho hội thảo. Ảnh: Khánh Huy

“Trí tuệ nhân tạo không còn là công nghệ của tương lai, mà là công cụ của hiện tại. Việc ứng dụng AI trong công tác phổ biến TTHC sẽ không chỉ giúp nâng cao chất lượng phục vụ người dân, mà còn góp phần xây dựng nền hành chính công minh bạch, thân thiện, hiệu quả và hiện đại.

Trung tâm Phục vụ Hành chính công TP Hà Nội cam kết sẽ tiếp tục là đầu mối tiên phong, chủ động ứng dụng các giải pháp công nghệ mới để đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp trong hành trình tiếp cận dịch vụ công thuận lợi, thông minh và nhân văn” – ông Hoàng Trọng Bằng nhấn mạnh.

Đóng góp ý kiến cho hội thảo, bà Nguyễn Thị Thanh Trang – chuyên viên Phòng chính sách – Cục PBGDPL và Trợ giúp pháp lý cho biết: “Qua nghiên cứu kế hoạch dự thảo của Sở Tư pháp, nhận thấy Sở đã bám sát nội dung của Bộ Tư pháp và có những giải pháp về công tác PBGDPL trên địa bàn TP. Tôi tin tưởng rằng Hà Nội sẽ là một trong những đơn vị đi đầu trong chuyển đổi số PBGDPL”.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Trang, để theo kịp thực tiễn, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của người dân, doanh nghiệp trên môi trường số, đổi mới toàn diện, căn bản công tác quản lý, phương thức tổ chức thực hiện hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao hiệu lực hiệu quả, tối ưu chi phí, trong thời gian tới Hà Nội cần tập trung vào 1 số nhiệm vụ giải pháp trọng tâm: Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành về chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật; xác định trách nhiệm chỉ đạo, triển khai thực hiện chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật thuộc về người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, địa phương;

Đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo phát biểu tham luận. Ảnh: Khánh Huy

Nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, thể chế để thúc đẩy việc chuyển đổi số trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật; xây dựng, vận hành có hiệu quả các cơ sở dữ liệu, phần mềm, ứng dụng phục vụ công tác quản lý nhà nước về phổ biến giáo dục pháp luật, cung cấp thông tin pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân, doanh nghiệp;

Tập trung đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực về chuyển đổi số cho nguồn nhân lực tham gia, thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật để có hiệu quả phục vụ công tác này; phát huy, nhân rộng các mô hình phổ biến giáo dục pháp luật trên môi trường mạng trên mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến, mạng viễn thông, sóng phát thanh truyền hình, mạng lưới thông tin cơ sở, tập huấn trực tiếp về pháp luật…

Ngoài ra, hội thảo cũng đã nhận được nhiều tham luận, ý kiến đóng góp của các đại biểu tham dự. Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương cho biết: “Chúng tôi trân trọng tiếp thu các ý kiến, đóng góp, đề xuất, kiến nghị, giải pháp của các chuyên gia, UBND phường, xã, các đơn vị, sở ngành để Sở Tư pháp tổng hợp, báo cáo UBND TP chỉ đạo, tiếp tục hoàn thiện dự thảo…”.

Bạch Dương

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ung-dung-tri-tue-nhan-tao-trong-pho-bien-phap-luat-huong-toi-van-hoa-phap-ly-so-431201.html