Nông dân tổ dân phố 34, phường Mộc Châu, tưới rửa sương muối cho cây rau ngay từ sáng sớm.
Những ngày đầu tháng 12, nhiệt độ ban đêm và sáng sớm tại các cánh đồng phường Mộc Sơn giảm sâu, thường xuyên dưới 13°C. Sương muối phủ trắng trên các luống rau và dâu tây. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất của nông dân không chỉ đến từ giá rét, còn từ sự chênh lệch nhiệt độ mạnh trong ngày, bởi khung giờ 9 - 12 giờ trưa là khoảng thời gian nắng gắt, nhiệt độ tăng đột ngột khiến sương muối trên lá hoạt động như thấu kính, đốt cháy mô lá, gây táp, héo rũ và tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển. Vì vậy, từ sáng sớm, dọc các tuyến đường nội đồng vào khu sản xuất tập trung, dễ dàng bắt gặp nông dân tất bật kéo ống nước tưới rửa sương cho cây.
Vừa điều chỉnh hệ thống tưới phun, ông Nguyễn Đắc Mười, tổ dân phố 34, phường Mộc Sơn, cho biết: Gia đình có hơn 1 ha trồng rau màu, dâu tây. Năm nay, thời tiết biến động thất thường, sáng lạnh buốt, trưa nắng gắt. Nếu không dậy sớm rửa trôi lớp sương muối bám trên lá, nắng lên là gây cháy lá, cây còi cọc, dễ thối nhũn. Ngoài việc tưới rửa sương, gia đình còn che phủ gốc bằng rơm rạ, màng phủ nông nghiệp để giữ ấm đất, hạn chế cỏ dại; tăng kali, lân và giảm đạm để cây cứng hơn, chịu rét tốt hơn. Nhờ chủ động các biện pháp bảo vệ, vườn rau của gia đình sinh trưởng tốt, hứa hẹn vụ thu hoạch thắng lợi vào dịp Tết Nguyên đán.
Nông dân tổ dân phố Na Áng chăm sóc rau vụ đông 2025.
Tinh thần chủ động của ông Mười, cũng là tinh thần chung của hàng trăm hộ dân trồng rau màu tại phường Mộc Sơn. Bà con thường xuyên thăm đồng, theo dõi sát sao dự báo thời tiết, có phương án che chắn, bón phân cân đối, quyết tâm không để thời tiết làm hư hại thành quả lao động.
Bên cạnh những biện pháp canh tác truyền thống, điểm sáng trong bức tranh sản xuất nông nghiệp tại Mộc Sơn chính là sự chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Những khu nhà lưới, nhà màng hiện đại mọc lên ngày càng nhiều, trở thành "lá chắn" vững chắc bảo vệ cây trồng trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên.
Có hơn 10 năm kinh nghiệm sản xuất, với gần 40 thành viên, HTX Rau an toàn Tự Nhiên, ở tổ dân phố Tự Nhiên, đang trồng 32 loại rau, củ, quả các loại trên 25 ha. HTX đã áp dụng kỹ thuật trồng các loại rau quanh năm, nên việc tiêu thụ thuận lợi, giá trị kinh tế cao; đạt 500 triệu đồng/ha.
Nhiều hộ dân ở phường Mộc Sơn đầu tư làm hệ thống nhà màng, nhà lưới phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Dẫn chúng tôi tham quan khu nhà lưới của HTX, bà Nguyễn Thị Luyến, Giám đốc HTX Rau an toàn Tự Nhiên, chia sẻ: Các thành viên của HTX đầu tư làm 12 ha nhà màng, nhà lưới và hệ thống tưới phun sương, nhỏ giọt trên 100% diện tích sản xuất rau của HTX. Việc đầu tư nhà lưới tuy chi phí ban đầu cao, nhưng mang lại hiệu quả lâu dài. Cây trồng được bảo vệ khỏi sương muối, mưa đá và các loại côn trùng gây hại, năng suất tăng 20-30% so với canh tác truyền thống. Quan trọng nhất là sản xuất được quanh năm, không bị gián đoạn bởi thời tiết cực đoan.
Hiện nay, phường Mộc Sơn có hơn 300 ha rau màu các loại, hơn 100 ha cây dâu tây tập trung chủ yếu ở các tổ dân phố Tự Nhiên, Na Áng, Pa Phách... Trước những diễn biến phức tạp của thời tiết, UBND phường đã cử cán bộ khuyến nông bám sát địa bàn, hướng dẫn các tổ dân phố và nông dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật phòng chống rét cho cây trồng, vật nuôi.
Bà Trần Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND phường Mộc Sơn, cho biết: Phường xác định việc ứng dụng công nghệ cao là giải pháp then chốt để thích ứng với biến đổi khí hậu. Vì vậy, phường đang tích cực phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục, kết nối các nguồn vốn vay ưu đãi để khuyến khích các hộ dân, HTX mở rộng diện tích nhà lưới, nhà màng. Mục tiêu xây dựng Mộc Sơn trở thành vùng chuyên canh rau an toàn chất lượng cao, bền vững. Đến nay, toàn phường có hơn 500 ha trồng rau màu, dâu tây, trong đó, diện tích ứng dụng công nghệ cao chiếm khoảng 20%, góp phần nâng cao chất lượng, sản lượng.
Nông dân phường Mộc Sơn chăm sóc rau màu.
Chủ động ứng phó với thời tiết, cộng với sự cần cù của nông dân, sự nhạy bén trong ứng dụng công nghệ của các HTX và chỉ đạo quyết liệt của chính quyền địa phương, những cánh đồng tại Mộc Sơn vẫn đang phủ một màu xanh đầy sức sống, đảm bảo nông dân có vụ rau đông bội thu.
Huy Thành