Ung thư tuyến giáp chiếm 30% trong số các bệnh ung thư ở nữ
Mới đây, Trung tâm Kiểm tra sức khỏe Chợ Rẫy Việt Nhật đã tiếp nhận nữ bệnh nhân N.T.T.T (24 tuổi, ngụ TP.HCM) đến khám sức khỏe định kỳ, hoàn toàn không có triệu chứng và tiền căn bệnh lý.
Qua siêu âm tầm soát, bác sĩ phát hiện hai thương tổn nghi ngờ ung thư ở cả hai thùy tuyến giáp (phân độ TIRADS 5) kèm nhiều hạch cổ hai bên (dạng hạch viêm không điển hình).
Ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh ung thư ở nữ giới - Ảnh: minh họa
Bệnh nhân nhanh chóng được hội chẩn, sinh thiết và chỉ định phẫu thuật cắt trọn tuyến giáp. Do phát hiện sớm khi chưa có di căn hạch, người bệnh không cần điều trị uống phóng xạ, tiên lượng hồi phục tốt và tránh được nhiều biến chứng nguy hiểm. Sau phẫu thuật 1 tuần, bệnh nhân đã có thể trở lại làm việc bình thường.
Theo số liệu GLOBOCAN năm 2020, toàn cầu ghi nhận hơn 586.000 ca ung thư tuyến giáp mới, trong đó phụ nữ chiếm tới gần 3/4. Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 5.400 ca mới, nữ giới mắc nhiều gấp 2 - 3 lần nam giới, đặc biệt tập trung ở nhóm tuổi 30 - 50.
Các chuyên gia y tế đánh giá ung thư tuyến giáp là một trong những loại ung thư nội tiết phổ biến, với tỷ lệ mắc ngày càng gia tăng tại Việt Nam, đặc biệt ở nữ giới. Bệnh thường tiến triển âm thầm, hầu như không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn sớm, khiến người bệnh dễ dàng chủ quan và bỏ lỡ “thời điểm vàng” để điều trị.
Qua thống kê tại Trung tâm Kiểm tra sức khỏe Chợ Rẫy Việt Nhật, ung thư tuyến giáp là loại ung thư có tỷ lệ mắc cao nhất ở nữ giới đến khám, chiếm hơn 30% so với các ung thư khác, vượt trên các bệnh lý ung thư thường gặp khác như ung thư vú, ung thư phổi, ung thư đại tràng và dạ dày.
Nguyên nhân khiến phụ nữ mắc tỷ lệ cao
Phân tích của các chuyên gia y tế cho thấy, ung thư tuyến giáp là bệnh lý điển hình cho sự chênh lệch giới tính. Trong khi nhiều loại ung thư khác phân bố gần như đồng đều, thì riêng ung thư tuyến giáp nữ giới lại chiếm ưu thế tuyệt đối. Điều này không chỉ do thói quen đi khám sớm hơn, mà còn liên quan chặt chẽ tới yếu tố sinh học, nội tiết và miễn dịch của phụ nữ.
Theo ThS-BS Nguyễn Hữu Huy phụ trách hóa trị Khoa Ung bướu, Bệnh viện Xuyên Á, nếu như trước đây ung thư vú đứng đầu trong các ung thư ở nữ giới thì nay ung thư tuyến giáp đã vượt qua. Điều này do việc tầm soát ung thư vú ngày nay tốt hơn, giúp phụ nữ phát hiện những tổn thương ở vú từ giai đoạn rất sớm, nhiều tổn thương mới chớm đã phát hiện, không đợi đến ung thư mới phát hiện.
Trong khi đó, ung thư tuyến giáp liên quan đến lối sống, môi trường như: chế độ ăn uống, khám sức khỏe thường xuyên, thói quen sinh hoạt…
Trong thời gian gần đây, do sự phát triển mạnh của các kỹ thuật cận lâm sàng như: siêu âm, chụp X-quang, CT, MRI… giúp phát hiện các khối u tuyến giáp, kể cả giai đoạn sớm.
Tuy nhiên, việc chụp X-quang, CT… khiến người chụp dễ bị nhiễm phóng xạ. Đây là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp. “Ung thư tuyến giáp rất nhạy với những tia phóng xạ, như i ốt phóng xạ”, bác sĩ Huy giải thích.
Nói về nguyên nhân nữ giới mắc ung thư tuyến giáp cao hơn so với nam giới gấp nhiều lần, ThS-BS Nguyễn Hữu Huy cho biết tế bào tuyến giáp rất nhạy cảm với estrogen - hormone sinh dục nữ giới. Estrogen làm tăng sự biểu hiện của các thụ thể (receptor) trên bề mặt tế bào tuyến giáp, từ đó kích thích sự tăng sinh tế bào, khiến tuyến giáp dễ hình thành nhân; tăng nguy cơ đột biến gien trong quá trình phân chia, tạo điều kiện cho tế bào ác tính xuất hiện; thúc đẩy quá trình di căn do estrogen cũng ảnh hưởng đến các mạch máu nuôi khối u.
Phụ nữ còn trải qua nhiều biến động về nội tiết tố như: kinh nguyệt, mang thai, mãn kinh… Chính những rối loạn nội tiết tố này khiến tế bào tuyến giáp dễ bị rối loạn, làm tăng nguy cơ ung thư.
Chẳng hạn khi phụ nữ mang thai, tuyến giáp phải tăng cường sản xuất hormone để đáp ứng cho cả mẹ và thai nhi. Đồng thời, hormone hCG (human chorionic gonadotropin) tăng cao trong thai kỳ cũng kích thích tuyến giáp. Điều này dẫn đến tuyến giáp phì đại, hoặc xuất hiện nhân mới; một số nhân có nguy cơ trở thành ác tính. “Đây chính là nguyên nhân khiến cho phụ nữ mắc ung thư tuyến giáp cao gấp 2 - 3 lần so với nam giới”, bác sĩ Huy nói.
Ngoài ra, chế độ ăn thừa hay thiếu i ốt đều làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp. Trong khi đó, phụ nữ thường chú ý đến chế độ ăn kiêng, càng ăn kiêng càng dẫn đến tình trạng thiếu i ốt, tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp. Hơn nữa, phụ nữ rất dễ mắc các bệnh về tuyến giáp như bướu giáp lành tính, viêm giáp… so với nam giới.
Đó là chưa kể phụ nữ có xu hướng đi khám phụ khoa, nội tiết, siêu âm nhiều hơn, giúp phát hiện sớm các bệnh về giáp.
Như vậy, có thể thấy ung thư tuyến giáp là căn bệnh “ưa chuộng” phụ nữ, không chỉ vì họ đi khám nhiều hơn, mà còn do bản chất sinh học và nội tiết tố khiến tuyến giáp của nữ giới nhạy cảm hơn trước nguy cơ ác tính. Estrogen, thai kỳ, bệnh tự miễn và lối sống đều góp phần làm bệnh trở nên phổ biến ở nữ giới gấp 3 - 4 lần nam giới.
Hồ Quang