Ứng xử chuẩn mực trong nhà trường

2 giờ trướcBài gốc

Thầy và trò Trường THCS Quỳnh Lộc (Tân Mai, Nghệ An) trong lễ khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: NTCC.

Đánh giá đúng, không phân biệt đối xử

Dự thảo Thông tư thay thế Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT quy định về đạo đức nhà giáo với một số nội dung kế thừa, khắc phục một số tồn tại, không còn phù hợp và bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật hiện hành.

Theo đó, dự thảo quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục với nhiều điểm mới với các yêu cầu cụ thể về tính nêu gương của nhà giáo, chuẩn mực đạo đức, ngôn ngữ, hành vi, thái độ, cách ứng xử của nhà giáo đối với người học, đồng nghiệp, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, cha mẹ hoặc người giám hộ của người học và cộng đồng.

Trong đó, đối với người học, quy tắc ứng xử quy định, ngoài mẫu mực, bao dung, trách nhiệm, yêu thương, ngôn ngữ chuẩn mực, dễ hiểu, khen hoặc phê bình phù hợp với đối tượng và hoàn cảnh, giáo viên cần đánh giá đúng thực chất năng lực của người học; tạo động lực, phát huy phẩm chất và năng lực, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu của người học; tôn trọng, đối xử công bằng với người học.

Giáo viên không được phân biệt đối xử giữa những người học dưới mọi hình thức; không xúc phạm, gây tổn thương, trù dập, định kiến, bạo hành, xâm hại người học dưới mọi hình thức; không công khai các thông tin của người học trái quy định. Giáo viên cũng không được phép gian lận, cố ý làm sai lệch kết quả trong các hoạt động tuyển sinh, đánh giá người học.

Dự thảo quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận, nhất là trong bối cảnh năm học 2025-2026 đã bắt đầu được 1 tháng nhưng ngành giáo dục liên tục đối mặt với hàng loạt vụ việc như bạo lực học đường, lạm thu, ngộ độc thực phẩm… Gửi gắm con em đến trường, phụ huynh đều mong muốn con không chỉ được học chữ, rèn tính cách mà quan trọng hơn cả là học làm người. Để làm được điều đó, yếu tố tiên quyết là “phải xây dựng trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy, học ra học” như yêu cầu của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nêu từ năm 1981.

Thầy cô làm gương

Thực tế, nhiều trường học hiện nay đã ban hành bộ quy tắc ứng xử riêng áp dụng trong môi trường học đường. Tại Trường THPT Bắc Yên Thành (Nghệ An), ngoài các quy tắc ứng xử chung được quy định bởi pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân, của công chức, viên chức, nhà giáo, người lao động, người học… trường cũng nêu rõ quy tắc ứng xử của từng vị trí trong nhà trường. Trong đó, ứng xử của giáo viên được đề cập với 7 mục gồm ứng xử với cán bộ quản lý, đồng nghiệp và nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh, khách đến trường, với các vấn đề băn khoăn, vướng mắc, ứng xử khi phát ngôn về các vấn đề chuyên môn và trên môi trường mạng.

Tương tự, Trường THPT Quang Trung (Sa Thầy, Quảng Ngãi) cũng ban hành Quy định quy tắc ứng xử của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường từ năm 2024. Theo đó, quy định các chuẩn mực về đạo đức và ứng xử của cán bộ, nhà giáo khi thi hành nhiệm vụ, công vụ và trong quan hệ với đồng nghiệp, với học sinh, với phụ huynh học sinh và trong quan hệ xã hội, nêu rõ những điều không được làm trong quan hệ nhiệm vụ, công vụ và những điều phải làm trong quan hệ xã hội, trách nhiệm trong thi hành nhiệm vụ... Đây là căn cứ để nhà trường xử lý trách nhiệm khi cán bộ, viên chức vi phạm các chuẩn mực đạo đức và xử sự trong thi hành nhiệm vụ và trong các mối quan hệ công tác, đồng thời là căn cứ để đánh giá, xếp loại và giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật của cán bộ, viên chức.

Nhà giáo, thời nào cũng vậy, không chỉ là người truyền đạt tri thức mà còn là tấm gương về nhân cách, đạo đức, là nguồn cảm hứng để học sinh phát triển toàn diện. Nhà nghiên cứu giáo dục Nguyễn Quốc Vương nhìn nhận, trong thời đại này đang phát sinh nhiều mâu thuẫn giữa công dân và trường học về hệ thống quản lý, nghiệp vụ của giáo viên, về trách nhiệm giải trình của nhà trường… Làm sao để tạo cơ chế làm việc an toàn cho giáo viên, nhà trường, giáo viên cũng cần xây dựng tính chất dự phòng là vấn đề đang đặt ra hiện nay.

Theo ông Vương, người thầy phải rèn giũa mình về năng lực chuyên môn, nền tảng văn hóa và cả kỹ năng xã hội để xây dựng được quan hệ tốt đẹp, tin cậy. Trong các tình huống xảy ra, cần tránh những tác động về thân thể, giằng co với học sinh. Phải tăng khả năng nhận định, đọc tình huống, phán đoán để đảm bảo an toàn cho chính mình và học trò. Khi đã tạo dựng được uy tín, lòng kính trọng tự nguyện của học sinh, phụ huynh thì sẽ hạn chế được những sự việc đáng tiếc xảy ra.

Tại tọa đàm “Hành xử không chuẩn mực trong nhà trường: Do ai?” vừa tổ chức tại TPHCM, TS Giáo dục học Nguyễn Thị Thu Huyền, hiện đang là cố vấn các trường mầm non, phổ thông ngoài công lập cho biết, trong nhiều sự việc, giao tiếp chính là chìa khóa để hóa giải các mâu thuẫn. Việc tăng cường giao tiếp giữa giáo viên và học sinh, giữa giáo viên và phụ huynh, giữa nhà trường và gia đình để các bên hiểu nhau là rất cần thiết, có thể giải quyết vấn đề đến 90%.

Các quy tắc ứng xử mới hướng tới chuẩn hóa hành vi, ngôn ngữ, thái độ của nhà giáo trong quan hệ với người học, đồng nghiệp, cán bộ quản lý, cha mẹ học sinh và cộng đồng được nhìn nhận lại trong bối cảnh mới với nhiều thay đổi trong nhà trường, xã hội là hết sức cần thiết. Đây chính là nền tảng để xây dựng môi trường giáo dục văn minh, nhân văn, góp phần nâng cao chất lượng dạy - học, đồng thời chấn chỉnh những biểu hiện tiêu cực, phi giáo dục trong nhà trường.

Lâm An

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/ung-xu-chuan-muc-trong-nha-truong.html