Để ứng phó căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và bảo vệ lợi ích nội khối, EU tích cực mở rộng mạng lưới đối tác với châu Á, Mỹ Latinh và các nền kinh tế mới nổi, hướng tới một trật tự thương mại cân bằng hơn (trong ảnh: Cờ Liên minh châu Âu tại Brussels, Bỉ). Ảnh: THX/TTXVN
Theo mạng tin châu Âu Euractiv.com, trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang và trật tự kinh tế thế giới đang thay đổi, Liên minh châu Âu (EU) đang đẩy mạnh chiến lược thương mại của mình bằng cách tìm kiếm các đối tác mới, đặc biệt là ở châu Á. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh EU chỉ trích Mỹ và Trung Quốc vì từ chối tuân thủ các quy tắc thương mại quốc tế.
Phát biểu tại một sự kiện do Bruegel, tổ chức tư vấn chính sách của EU có trụ sở tại Brussels, tổ chức ngày 3/9, bà Maria Martin-Prat, Phó Tổng Vụ trưởng phụ trách An ninh thương mại và kinh tế của Tổng vụ Thương mại, Ủy ban châu Âu, nêu rõ: "Tình hình hiện tại, nơi mà 'kẻ mạnh là kẻ mạnh' là cách tiếp cận quan hệ thương mại, là một cách tiếp cận rất bất ổn, gây tổn hại cho chúng ta và chúng ta nên cố gắng tránh điều đó. Vì vậy, có những lý do cấp bách đã phát triển trong tháng qua khiến chúng ta thấy rõ rằng mối quan hệ với châu Á đặc biệt quan trọng”.
Bà Maria Martin-Prat cũng nhắc lại kế hoạch của Ủy ban châu Âu nhằm hoàn tất các thỏa thuận thương mại với Ấn Độ và Indonesia vào cuối năm 2025, lưu ý rằng Brussels đang "tham gia rất tích cực" vào việc thúc đẩy quan hệ với một số quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Philippines, Malaysia và Thái Lan.
Những tuyên bố trên được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Brussels và Washington nhất trí về một thỏa thuận khung khiến hầu hết các nhà xuất khẩu EU sang Mỹ phải đối mặt với mức thuế tối thiểu 15% - cao hơn gấp ba lần so với mức thuế trung bình 4,8% trước khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức vào tháng 1 năm nay.
Những động thái này cũng diễn ra trong bối cảnh Brussels đang ngày càng nỗ lực "giảm thiểu rủi ro" cho nền kinh tế EU khỏi Trung Quốc. Có những lo ngại về việc Bắc Kinh kiểm soát nguồn cung khoáng sản thiết yếu toàn cầu và mối quan hệ ngày càng sâu sắc với Nga, quốc gia đang có cuộc chiến với Ukraine và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt bất chấp các nỗ lực ngừng bắn do Mỹ dẫn đầu.
Lặp lại phát biểu của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại hội nghị thượng đỉnh EU - Trung Quốc vào tháng 6 vừa qua, bà Martin-Prat cho biết mối quan hệ của châu Âu với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện đang ở "điểm uốn", cho rằng Bắc Kinh "không sẵn lòng" trong việc giải quyết những lo ngại về hệ thống do Brussels đưa ra" "một cách rất nhất quán và rõ ràng".
Những vấn đề như vậy bao gồm chưa tạo ra "chơi bình đẳng" và không cung cấp "quyền tiếp cận thị trường thực sự" cho các công ty EU, cũng như tác động từ nền kinh tế xuất khẩu của Trung Quốc đối với nền tảng công nghiệp đang gặp khó khăn của châu Âu.
Theo Ủy ban châu Âu, thâm hụt thương mại hàng hóa của EU với Trung Quốc đã tăng lên 305 tỷ euro vào năm 2024, so với mức 297 tỷ euro vào năm 2023. Thặng dư thương mại toàn cầu của Trung Quốc cũng tăng lên mức kỷ lục 843 tỷ euro vào năm 2024.
Bình luận của bà Martin-Prat cũng trùng hợp với thời điểm Ủy ban châu Âu, cơ quan giám sát chính sách thương mại của EU, công bố văn bản chính thức về các thỏa thuận thương mại với Mexico và khối Mercosur gồm các nước Mỹ Latinh, trong đó có Brazil và Argentina.
EU đặt cược vào Mỹ Latinh như một đồng minh thương mại, làm cho Mercosur hấp dẫn với Pháp. Để thuyết phục Paris, Ủy ban châu Âu sẽ đưa ra đề xuất pháp lý nhằm kích hoạt các biện pháp bảo vệ trong trường hợp hàng nông sản nhập khẩu từ Mercosur gây hại cho thị trường EU.
Các thỏa thuận trên, vẫn phải được các nước EU và Nghị viện châu Âu chấp thuận, được nhiều nhà lãnh đạo EU coi là rất quan trọng để đa dạng hóa các mối liên kết thương mại của khối này khỏi Trung Quốc và làm giảm tác động của thuế quan của chính quyền Trump. Ủy viên Thương mại của EU Maroš Šefčovič từng tuyên bố rằng: "Vào thời điểm trật tự thế giới cũ trong thương mại toàn cầu đang bị lung lay, việc phát triển mạng lưới (hiệp định thương mại tự do) này đang quan trọng hơn bao giờ hết".
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc