Tại hội nghị toàn quốc để quán triệt chỉ thị của Bộ Chính trị, triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp, Phó Trưởng ban thường trực Ban Tổ chức Trung ương Hoàng Đăng Quang đã trình bày Hướng dẫn 36.
Hướng dẫn 36 định hướng về số lượng cấp phó các cơ quan của Quốc hội; trưởng đoàn, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa XVI và nhân sự lãnh đạo chủ chốt HĐND, UBND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử ĐBQH khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031. Ảnh: QUANG KHÁNH
Lãnh đạo chủ chốt làm trưởng đoàn ĐBQH đảm nhiệm không quá hai chức danh
Theo ông Hoàng Đăng Quang, các cơ quan của Quốc hội thực hiện sắp xếp trong nhiệm kỳ khóa XV được giữ nguyên số lượng cấp phó theo quy định. Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI thực hiện bố trí số lượng cấp phó theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Các lãnh đạo chủ chốt tỉnh, thành phố được cấp ủy đề xuất và được Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng ý giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, nếu trúng cử thì đảm nhiệm chức danh trưởng đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh, thành phố theo nguyên tắc mỗi cán bộ nhìn chung không giữ quá hai chức danh lãnh đạo (bí thư, phó bí thư, chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND, trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, chủ tịch Ủy ban MTTQ). Trường hợp khác do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Các Ủy viên Trung ương Đảng được phân công làm trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, thành phố thì không giữ quá ba chức danh lãnh đạo.
“Quy định này nhằm bảo đảm sự hài hòa trong cơ cấu phân công các lãnh đạo chủ chốt ở địa phương, vừa có cơ cấu tham gia Quốc hội nhưng vừa bảo đảm có nhân sự chủ trì giải quyết công việc ở địa phương trong thời gian diễn ra kỳ họp” - ông Hoàng Đăng Quang nói việc này cần có sự cân đối để có tỉ lệ hợp lý.
Các cán bộ đảm nhiệm chức danh phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, thành phố phải là cấp ủy viên cấp tỉnh, đã giữ chức vụ giám đốc sở hoặc tương đương trở lên, có quy hoạch một trong các chức danh sau: Ủy viên ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, phó chủ tịch HĐND, phó chủ tịch UBND tỉnh, thành phố hoặc tương đương trở lên.
Việc giới thiệu nhân sự ứng cử các chức danh lãnh đạo chủ chốt HĐND, UBND các cấp phải căn cứ vào phương án nhân sự do cấp ủy chuẩn bị đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải gắn với công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 – 2030. Trường hợp cần thiết, nếu phải thay đổi thì báo cáo cấp ủy có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Người được giới thiệu ứng cử làm trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa XVI, ứng cử giữ chức chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND tỉnh, thành phố nhiệm kỳ 2026 - 2031 theo đề án nhân sự cấp ủy nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII thông qua thì không phải báo cáo lại Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV. Trường hợp cần thiết phải bố trí lại trưởng đoàn đại biểu Quốc hội theo đề án tổng thể thì phải báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, quyết định.
Cấp ủy các cấp lãnh đạo việc bố trí nhân sự ứng cử chức danh lãnh đạo chủ chốt của HĐND, UBND về các đơn vị bầu cử, đảm bảo sự hài hòa, tương quan chung trong việc bố trí nhân sự ứng cử tại các đơn vị bầu cử ở địa phương.
Quang cảnh tại hội nghị. Ảnh: QUANG KHÁNH
Quy định về số lượng phó trưởng đoàn ĐBQH hoạt động chuyên trách
Số lượng phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại đoàn đại biểu Quốc hội khóa XVI, phó chủ tịch HĐND, phó trưởng ban của HĐND hoạt động chuyên trách cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2026 - 2031 thực hiện theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Trường hợp khi trưởng đoàn đại biểu Quốc hội có sự thay đổi công tác thì ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, bố trí nhân sự phù hợp. Trường hợp đặc biệt nếu tại địa phương không có nhân sự đáp ứng yêu cầu thì có thể xem xét, phân công một đại biểu Quốc hội ứng cử tại địa bàn là cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý kiêm nhiệm trưởng đoàn.
“Thực tiễn vừa qua, có địa phương do thay đổi nhân sự chủ chốt trong nhiệm kỳ nên không có nhân sự đáp ứng yêu cầu, phải báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư phân công đồng chí đại biểu ứng cử tại địa bàn công tác ở cơ quan Trung ương kiêm nhiệm” - ông Quang cho hay.
Ngoài ra, ông Quang cũng nhấn mạnh việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đối với nhân sự là đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các doanh nghiệp nhà nước, việc giới thiệu ứng cử phải thực hiện theo đúng các quy định của Đảng và pháp luật của nhà nước.
Đối với người ngoài Đảng, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan xem xét, báo cáo ban thường vụ cấp ủy có thẩm quyền (nơi nhân sự cư trú, làm việc hoặc ứng cử) kết luận về tiêu chuẩn chính trị và chịu trách nhiệm về kết luận của mình.
Đối với nhân sự, nhân sĩ, trí thức tiêu biểu công tác trong hệ thống chính trị thì phải có kết luận tiêu chuẩn chính trị của cấp có thẩm quyền.
Đối với kiều bào, doanh nghiệp không công tác trong hệ thống chính trị thì phải có kết luận hoặc nhận xét, đánh giá của cơ quan chức năng có thẩm quyền liên quan.
Ngoài ra, đối với mỗi chức danh lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, lãnh đạo, HĐND, UBND các cấp thì cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền chỉ giới thiệu một đại biểu ứng cử theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
Đảng viên tự ứng cử đại biểu chuyên trách phải là người có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và phải bảo đảm các quy định có liên quan của Đảng và phải được cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền quản lý đảng viên đồng ý.
Đối với đảng viên không giữ chức vụ, nếu tự ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách thì phải báo cáo và phải được chi bộ nơi đảng viên sinh hoạt đồng ý.
Đối với đảng viên đang giữ chức vụ hoặc đã nghỉ hưu, nếu tự ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách thì phải báo cáo và được cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ và cấp ủy cấp trên trực tiếp của chi bộ nơi đảng viên sinh hoạt đồng ý.
Về độ tuổi, ông Quang lưu ý thời điểm tính độ tuổi tham gia đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách khóa XVI, đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách nhiệm kỳ 2026 - 2031 là tháng 3-2026.
Đối với người lần đầu ứng cử phải đủ tuổi tham gia hai khóa Quốc hội hoặc HĐND trở lên, ít nhất trọn một khóa; nam sinh từ tháng 3-1969, nữ sinh từ tháng 9-1972 trở lại đây.
Đối với đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở Trung ương và địa phương tái cử; đại biểu HĐND chuyên trách tái cử (trừ các Ủy viên Trung ương Đảng) phải còn thời gian công tác ít nhất từ 36 tháng trở lên (nam sinh từ tháng 3-1967; nữ sinh từ tháng 5-1971 trở lại đây).
Với những người không còn đủ tuổi tái cử nhưng chưa đến tuổi nghỉ hưu, cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ chủ động làm tốt công tác tư tưởng, động viên nghỉ công tác, nghỉ hưu trước tuổi, hưởng chế độ, chính sách theo quy định. Đồng thời, xem xét, bố trí công tác phù hợp hoặc giữ nguyên một số chế độ, chờ đủ tuổi nghỉ hưu.
ĐỨC MINH
NGUYỄN THẢO