Vắc-xin phòng bệnh: Đừng để dịch bùng mới tiêm

15 giờ trướcBài gốc

Người lớn tuổi dễ mắc bệnh khi tiếp xúc với nguồn lây nên vắc-xin là một trong những giải pháp hữu hiệu để phòng bệnh. Trong ảnh: Người dân được tư vấn trước khi tiêm vắc-xin tại một cơ sở tiêm chủng trên địa bàn TP. Phổ Yên.

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi không đề cập đến việc tiêm vắc-xin nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng (dành cho trẻ em), mà chủ yếu đề cập đến các loại vắc-xin dành cho người lớn.

Theo đại diện nhiều cơ sở tiêm chủng: Những năm trở lại đây, hầu như năm nào trên địa bàn tỉnh cũng xảy ra tình trạng khan hiếm đối với 1-2 loại vắc-xin khi xuất hiện các ca bệnh có khả năng lây nhiễm diện rộng. Đơn cử như năm 2024, vắc-xin có chứa thành phần bạch hầu bị "cháy hàng"; từ sau Tết Nguyên đán 2025 đến nay, vắc-xin cúm cũng trong tình trạng tương tự.

Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều cơ sở tiêm chủng trên địa bàn bắt đầu thông báo hết vắc-xin cúm từ giữa tháng 2 và đến nay vẫn chưa có. Một số khác thì chỉ còn 1-2 loại, trong tổng số 4 loại vắc-xin của 4 nước, gồm: Việt Nam, Hà Lan, Hàn Quốc và Pháp. Rất ít cơ sở còn đủ các loại vắc-xin để đáp ứng nhu cầu người dân.

Sở dĩ có hiện tượng này là vì từ sau Tết Nguyên đán, số lượng người mắc cúm A tăng mạnh, do đây là loại bệnh dễ lây lan khi tiếp xúc gần, đặc biệt là những người trong cùng gia đình, hoặc trong cùng môi trường làm việc, học tập... Nhiều gia đình đã đưa cả nhà đi tiêm phòng, khiến số lượng tăng vọt, tăng gấp 5-7 lần, thậm chí hàng chục lần so với bình thường; nhiều cơ sở tiêm chủng rơi vào tình trạng hết vắc-xin, mặc dù số lượng mà họ chuẩn bị đến hết tháng 4 hoặc tháng 5.

Bác sĩ Hoàng Anh, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, khuyến cáo: Bất kể vắc-xin nào thì người dân cũng nên chủ động đi tiêm khi cơ thể đang khỏe mạnh, không nên đợi đến khi dịch bệnh bùng phát mới tiêm phòng. Đối với vắc-xin phòng cúm, với đặc điểm của thời tiết miền Bắc, người dân nên đi tiêm vào khoảng tháng 10-11 hằng năm, đến tháng 12 và tháng 1 - khi dịch bệnh có điều kiện thuận lợi để gia tăng, chúng ta đã có sẵn miễn dịch trong cơ thể để phòng, chống bệnh. Vắc-xin cúm sau khi tiêm cần khoảng 2 tuần để có được miễn dịch trong cơ thể, đạt được ngưỡng phòng bệnh.

Ngày càng có nhiều người trưởng thành chủ động đi tiêm vắc-xin để phòng bệnh.

Quả thật, bất cứ loại vắc-xin nào sau khi tiêm cũng cần có thời gian để hệ miễn dịch sản xuất ra kháng thể. Khi được tiêm/uống vắc-xin, hệ miễn dịch sẽ được huấn luyện để nhận biết và tiêu diệt các mầm bệnh ngay từ khi chúng xâm nhập vào cơ thể, ngăn chặn bệnh phát triển và tránh các biến chứng nghiêm trọng. Đối với trường hợp đã tiêm vắc-xin nhưng vẫn mắc bệnh, tình trạng bệnh thường nhẹ hơn, không gây ra biến chứng nặng nề và thường tự khỏi nhanh.

Chị Lưu Thị Giang, tổ 1, phường Phan Đình Phùng (TP. Thái Nguyên): Trong đợt dịch cúm A bùng phát vừa qua, 4/5 thành viên trong gia đình tôi bị mắc. Duy nhất chồng tôi là không bị, do trước đó đã đi tiêm phòng. Rút kinh nghiệm từ năm sau, tôi sẽ tiêm trước khi mùa đông tới.

Còn chị Trần Thanh Quỳnh, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ) thì chia sẻ: Cũng nhờ có việc đi tiêm cúm, mà tôi mới biết có rất nhiều vắc-xin cần thiết khác. Trong đó, tôi quan tâm nhiều đến vắc-xin phòng bệnh ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục do HPV cho phụ nữ trước tuổi 45. Tôi vừa bước sang tuổi 44 được 1 tháng nên tôi đã tiêm luôn, nếu không sẽ không còn cơ hội để tiêm.

Không chỉ có vắc-xin cúm, mà với tất cả các loại vắc-xin, từ lâu đã giữ một vai trò rất quan trọng trong dự phòng và bảo vệ sức khỏe con người, từ đó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), một đồng đầu tư vào tiêm chủng sẽ giúp tiết kiệm 16 đồng chi phí điều trị. Chính vì thế, đầu tư cho tiêm chủng được cho là sự đầu tư thông minh.

Theo các nghiên cứu khoa học, khoảng 85-95% người được tiêm vaccine sẽ phát triển miễn dịch chủ động đặc hiệu, giúp cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm như cúm, sởi, bạch hầu, ho gà và nhiều bệnh nguy hiểm khác. Điều này không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn đóng góp vào việc bảo vệ cộng đồng, giảm thiểu sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm trong xã hội.

Để giúp người dân hiểu hơn về vai trò của vắc-xin, rất cần sự vào cuộc nhiều hơn nữa của cơ quan chức năng trong việc thông tin, tuyên truyền. Qua đó, giúp mỗi người dân chủ động hơn trong việc tiêm phòng cho bản thân và gia đình.

Hiện nay, trên thị trường có trên 10 loại vắc-xin dành cho người lớn, để phòng khoảng 20 loại bệnh khác nhau, gồm: Bạch hầu - ho gà - uốn ván; viêm phổi và các bệnh do phế cầu; cúm mùa; bệnh lây qua đường tình dục và ung thư cổ tử cung do HPV; viêm não Nhật Bản; sởi - quai bị - rubella; thủy đậu; viêm màng não do não mô cầu khuẩn; viêm gan AB; viêm gan B; sốt xuất huyết...

Hạ Liên

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/y-te/202503/vac-xin-phong-benh-dung-de-dich-bung-moi-tiem-d0c20b0/