VAFI: Vàng trong dân khoảng 2.000 tấn, chủ yếu nằm im ở 'gầm giường'

4 giờ trướcBài gốc

Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản gửi Thủ tướng và các bộ, ngành đề xuất áp dụng thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ đối với hoạt động kinh doanh vàng vật chất.

Chính sách thuế đang khuyến khích đầu cơ vàng

Theo VAFI, ở nhiều quốc gia trên thế giới, kinh doanh vàng vật chất và vàng tài khoản là lĩnh vực hạn chế đầu tư và bị đánh thuế cao hơn nhiều so với đầu tư chứng khoán.

Theo đó, ở mức độ bình thường, có nước coi vàng như một loại hàng hóa và đánh thuế bình đẳng mà không ưu đãi kinh doanh vàng như ở Việt Nam. Một số quốc gia coi vàng là hàng hóa đặc biệt, đánh thuế cao hơn so với các hàng hóa thông thường. Các hình thức đầu tư vàng ngắn hạn ở những nước này hầu như không khả thi vì mức thuế cao.

Nhìn chung, các nước đều có chính sách mạnh mẽ chống "vàng hóa" nền kinh tế nhằm ổn định tỷ giá, bảo vệ đồng nội tệ và khuyến khích dòng vốn nhàn rỗi đi vào hệ thống ngân hàng cũng như thị trường chứng khoán. Nhờ đó, cộng đồng doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế được hưởng lợi từ môi trường lãi suất cho vay thấp.

Theo VAFI, những quốc gia đánh thuế thấp đối với giao dịch vàng như Ấn Độ hay Thái Lan có tình trạng "vàng hóa" nhiều hơn; trong khi 7 quốc gia còn lại hầu như không xảy ra hiện tượng này, và người dân ít quan tâm chuyện đầu tư vàng, ngoại trừ mua vàng trang sức để làm đẹp chứ không đầu tư tích trữ.

Tại Việt Nam, theo VAFI, hiện được miễn thuế khi kinh doanh vàng miếng, còn thuế GTGT với hoạt động mua, bán, chế tác vàng, bạc, đá quý ở mức rất thấp: "Thuế GTGT với kinh doanh vàng nữ trang được xác định trên cơ sở lấy giá bán trừ đi giá mua rồi nhân thuế suất 10% (theo bảng giá niêm yết)."

Mới đây, Bộ Tài chính cũng đề nghị bổ sung thêm sắc thuế 0,1% khi bán vàng miếng, tức là người bán phải nộp 0,1% trên giá trị chuyển nhượng. Ví dụ, khi bán 1 cây vàng SJC giá 100 triệu đồng, người bán chỉ đóng thuế 100.000 đồng. Theo VAFI, mức thuế này quá thấp, không đủ tác dụng hạn chế dòng tiền khổng lồ đổ vào thị trường vàng.

VAFI ước tính vàng trong dân khoảng 2.000 tấn

VAFI đánh giá rằng, chính sách thuế hiện tại đã vô tình khuyến khích đầu cơ vàng, cho phép giới đầu cơ lướt sóng thoải mái với chi phí rất thấp. Thậm chí có tình trạng tạo cung cầu giả nhằm kích thích tâm lý đám đông và đẩy cầu vàng lên cao trong nhiều thời điểm, tạo cầu khổng lồ cho thị trường vàng.

Vàng trong dân khoảng hơn 2.000 tấn

Theo ước tính của VAFI, dự trữ vàng trong dân của Việt Nam vào khoảng hơn 2.000 tấn, tương đương 250 tỉ USD theo thời giá hiện nay.

“Đa phần 2.000 tấn này mua xong rồi được để dưới “gầm giường”, không trở lại hệ thống ngân hàng thương mại”, VAFI nêu.

Về phương diện vĩ mô, VAFI nhận định tích trữ vàng còn nguy hại hơn tích trữ ngoại tệ mạnh, vì khi người dân mua ngoại tệ, phần lớn lượng tiền đó vẫn quay trở lại hệ thống ngân hàng.

Theo đó, nếu trong những năm qua, Việt Nam áp dụng chính sách thuế GTGT đối với vàng như hàng hóa tiêu dùng thông thường, hệ thống ngân hàng có thể đã tăng thêm khoảng 100 tỉ USD vốn huy động, giúp thanh toán xuất nhập khẩu dễ dàng hơn, đồng nội tệ cũng mạnh hơn rất nhiều. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước có thêm công cụ để ổn định tỷ giá, hạ lãi suất huy động.

Theo VAFI, chính sách miễn thuế cho kinh doanh vàng (đặc biệt là vàng miếng) đã làm tăng mạnh tình trạng "vàng hóa" nền kinh tế.

“Theo chính sách thuế hiện hành, ngành kinh doanh vàng đang được hưởng ưu đãi nhiều nhất, hơn cả nhiều ngành nghề cần được khuyến khích đầu tư”, VAFI nêu.

Áp thuế GTGT 10% để hạn chế tiền chảy vào vàng

Do đó, VAFI cho rằng cần thay đổi chính sách thuế hiện hành để hạn chế dòng tiền đổ vào thị trường vàng.

Dựa trên thông lệ quốc tế và thực tiễn Việt Nam, VAFI đề nghị hoạt động kinh doanh vàng trang sức và vàng miếng phải chịu thuế GTGT 10%, theo phương pháp khấu trừ như các hàng hóa thông thường, đảm bảo bình đẳng về nghĩa vụ thuế.

Ông Nguyễn Hoàng Hải – Phó chủ tịch thường trực VAFI

VAFI cho rằng, nếu so sánh với kinh doanh bất động sản, sự tương đồng rất rõ: khi bán nhà đất, người mua phải chịu thuế GTGT 10%, còn người bán chịu thuế thu nhập cá nhân 2% trên giá bán. Vì vậy, việc bán vàng miếng, vàng trang sức (gọi chung là vàng vật chất) từ các cơ sở kinh doanh cũng nên áp thuế 10% trên hóa đơn bán hàng.

Hiệp hội tin rằng, nếu chính sách này được thực thi, sẽ mang lại nhiều lợi ích: Gần như triệt tiêu hoạt động đầu cơ, lướt sóng ngắn hạn, chấm dứt tình trạng thổi giá kiếm lời; giảm mạnh nhu cầu đầu tư vào vàng, khuyến khích dòng tiền trở lại hệ thống ngân hàng đồng thời bảo vệ đồng nội tệ, tăng dự trữ ngoại tệ và hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước ổn định tỷ giá.

VAFI cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách ổn định tỷ giá trong ngắn hạn, trung hạn. Theo đó, việc duy trì ổn định tỷ giá VND nhằm thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp của nước ngoài, đồng thời tạo niềm tin mạnh cho người dân là đồng nội tệ không thể mất giá.

Nền kinh tế thuận lợi của Việt Nam là một cường quốc xuất khẩu mạnh, du lịch phát triển và lượng kiều hối dồi dào thì hoàn toàn dễ dàng ổn định tỷ giá, thậm chí có thể tăng VND thêm 10% nều điều đó có lợi.

VAFI cũng đề nghị nên có chính sách tăng lãi suất tiền gửi tiết kiệm ở mức hợp lý. Sau khi có chính sách thuế vàng mới và thuế tài sản ở mức hợp lý thì NHNN hoàn toàn có thể duy trì chính sách lãi suất thấp, thấp hơn nhiều so với mặt bằng hiện nay mà vẫn đảm bảo ổn định tỷ giá.

Chính sách thuế về kinh doanh vàng của một số quốc gia tiêu biểu:

Ấn Độ: Khi mua vàng, người mua chịu 3% trên tổng giá trị mua cho các loại vàng vật chất: vàng trang sức, vàng thỏi, vàng xu. Khi bán vàng vật chất hoặc vàng tài khoản mà có lãi, người bán chịu thuế Capital Gain Tax (CGT) là 12,5% với khoản đầu tư trên 2 năm; còn dưới 2 năm thì mức thuế tính theo thu nhập từng cá nhân.

Thụy Sĩ: Vàng trang sức và các loại vàng tiêu dùng chịu 8% VAT.

Thái Lan: Đánh 7% VAT với các loại vàng có nguồn gốc nước ngoài.

Pháp: Cho phép người bán lựa chọn 2 phương pháp: Nếu không chứng minh được giá mua hoặc không có hóa đơn mua vào thì chịu 12% thuế trên tổng giá trị mua vào (flat rate tax). Chịu CGT 36,2% cho đầu tư ngắn hạn dưới 1 năm; đầu tư dài hạn thấp hơn tùy thời gian nắm giữ.

Mỹ: Áp dụng CGT cho vàng vật chất, vàng tài khoản hoặc chứng chỉ đầu tư quỹ ETF vàng. CGT 37% cho thời gian nắm giữ dưới 1 năm; 28% cho trên 1 năm.

Trung Quốc: Kinh doanh vàng vật chất chịu VAT 13%. Kinh doanh vàng tài khoản chịu CGT 20%.

Lam Thanh

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/vafi-vang-trong-dan-khoang-2-000-tan-chu-yeu-nam-im-o-gam-giuong-240469.html