Trong các cuộc xung đột hiện đại, khả năng chế áp mục tiêu cố thủ đã trở thành yêu cầu không thể thiếu đối với lực lượng bộ binh.
Thay vì chỉ dựa vào pháo binh hoặc hỏa lực yểm trợ từ xa, nhiều quân đội hướng đến các loại vũ khí cá nhân uy lực có thể tạo hiệu quả tức thì trên một khu vực nhỏ. Nga phát triển RPO-A Shmel nhằm đáp ứng đúng nhu cầu này.
Vũ khí nhiệt áp cỡ nhỏ RPO-A Shmel cho phép bộ binh mang vác và tác chiến trực diện.
Điểm đặc biệt của loại vũ khí này nằm ở cơ chế tạo ra hiệu ứng nhiệt áp: Hỗn hợp cháy được kích nổ trong không gian kín hoặc bán kín, tạo áp suất rất lớn, phá hủy mục tiêu mà nhiều loại đạn nổ truyền thống khó tiếp cận.
Điều này giúp RPO-A Shmel trở thành công cụ hữu hiệu khi đối phương ẩn nấp trong công sự, boongke hoặc tòa nhà đô thị.
Ưu điểm nổi bật của Shmel là tính đơn giản trong vận hành. Binh sĩ có thể triển khai nhanh, bắn rồi rút ngay, phù hợp với chiến thuật cơ động nhỏ lẻ. Thiết kế ống phóng dùng một lần giúp giảm yêu cầu bảo dưỡng và loại bỏ nguy cơ hỏng hóc trong tình huống chiến đấu.
Với tầm bắn hiệu quả trong khoảng vài trăm mét, Shmel vừa đủ để đối phó mục tiêu gần, nơi các loại pháo cỡ lớn khó tham gia.
Trong chiến thuật của Nga, RPO-A Shmel thường được giao cho các tổ bộ binh tấn công, đặc nhiệm hoặc lực lượng tác chiến trong đô thị.
Khả năng tạo áp lực nhiệt lớn khiến vũ khí này hữu ích trong việc chế áp những vị trí cố thủ mà vũ khí hạng nhẹ như súng chống tăng cầm tay không đạt hiệu quả cao.
Ngoài ra, RPO-A Shmel cũng có khả năng gây tác động tâm lý, buộc đối phương rời vị trí hoặc giảm ý chí kháng cự.
Tuy vậy, việc sử dụng vũ khí nhiệt áp cũng đi kèm thách thức. Các đơn vị trang bị RPO-A Shmel phải phối hợp chặt chẽ để đảm bảo an toàn, tránh sử dụng ở khu vực có dân thường hoặc công trình nhạy cảm.
Nga vì thế phát triển thêm các phiên bản cải tiến, trong đó có mẫu RPO-A Shmel-M, với trọng lượng nhẹ hơn và hệ thống ngắm tiên tiến hơn, nhằm tăng độ chính xác và giảm thiểu rủi ro ngoài ý muốn.
Mặc dù vậy, RPO-A Shmel vẫn giữ vai trò nền tảng trong lực lượng bộ binh Nga do độ tin cậy và tính phù hợp với nhiều môi trường tác chiến.
Về mặt chiến lược, RPO-A Shmel thể hiện tư duy quân sự của Nga trong việc ưu tiên vũ khí cá nhân có sức công phá cao, phù hợp với những chiến dịch quy mô nhỏ hoặc những đợt tấn công vào điểm mạnh của đối phương.
Nga không chỉ dựa vào pháo binh để giải quyết mục tiêu kiên cố, mà còn muốn mỗi tổ bộ binh có khả năng tự xử lý các tình huống cấp bách. Shmel đáp ứng điều đó bằng sự gọn nhẹ, linh hoạt và sức mạnh tập trung.
Sự hiện diện của RPO-A Shmel trong nhiều lực lượng thuộc Nga cũng cho thấy vũ khí nhiệt áp vẫn có vai trò riêng trong bối cảnh chiến tranh hiện đại, nơi địa hình hẹp, công trình kiên cố và tác chiến trong đô thị ngày càng phổ biến.
Khi máy bay không người lái, vũ khí chính xác cao và các hệ thống cảm biến ngày càng phát triển, việc giữ lại các vũ khí đơn giản nhưng hiệu quả như RPO-A Shmel cho phép Nga duy trì sự linh hoạt chiến thuật.
Nhìn chung, RPO-A Shmel không phải là loại vũ khí mang tính đột phá về công nghệ, nhưng lại là yếu tố quan trọng trong chiến thuật bộ binh của Nga suốt nhiều thập kỷ. Tính cơ động, dễ dùng và sức công phá theo cơ chế nhiệt áp giúp vũ khí này duy trì vị trí như một công cụ chiến thuật đáng tin cậy trong kho trang bị của lực lượng mặt đất Nga.
Việt Hùng
Theo Reuters, RIA Novosti, Military Today