Giảm phát thải xe máy ở các thành phố lớn cấp bách hơn
Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) vừa kiến nghị Bộ Tài nguyên Môi trường và Bộ GTVT lộ trình kiểm soát khí thải, triển khai Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Các thành phố lớn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh được đề xuất kiểm định khí thải xe máy đầu tiên.
Theo đó, những xe máy sản xuất trước năm 2010 sẽ áp dụng kiểm định khí thải mức 1 (CO:4,5% và HC: 1,500ppm); xe sản xuất sau năm 2010 kiểm định khí thải mức 2 (CO:4,5% và HC:1,200ppm) theo TCVN 6438:2018.
Các mức kiểm định trên được đưa ra bởi những xe máy sản xuất trước năm 2010 chưa bắt buộc tuân thủ theo Tiêu chuẩn kỹ thuật nên được đề xuất áp dụng tiêu chuẩn kiểm định khí thải mức 1 (thấp hơn mức 2), giúp người dân dễ dàng tuân thủ, nhất là người có thu nhập thấp.
Còn các xe sản xuất sau 2010 đến 30/6/2017 đã áp dụng theo TCKT Euro 2 và xe sản xuất sau 1/7/2017 áp dụng theo TCKT Euro 3. Các loại xe này được thử nghiệm tương đương đạt mức 2.
Bên cạnh đó theo VAMM, nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải đồng loạt trên toàn quốc thì sẽ có khoảng 0,7% số xe lưu hành cần thay thế. Việc này ảnh hưởng đến đời sống của người dân, đặc biệt là người nghèo do xe máy vẫn là phương tiện mưu sinh chính hàng ngày.
Do đó, VAMM đề xuất thực hiện trước tại các thành phố lớn, nơi bị ô nhiễm không khí, để người dân làm quen kiểm định khí thải, sau đó mới mở rộng ra toàn quốc.
Các thành phố lớn có mật độ các cơ sở bảo dưỡng xe máy lớn nên người dân dễ dàng đưa phương tiện đi kiểm định và các cơ sở cũng dễ dàng đầu tư trang thiết bị. Việc kiểm định xe máy để giảm phát thải ở các thành phố lớn đang ô nhiễm môi trường là vấn đề cấp bách hơn các tỉnh vùng sâu.
VAMM cũng cho biết Việt Nam hiện đáp ứng nhu cầu kiểm định, khi các doanh nghiệp thuộc VAMM trên toàn quốc có khoảng 1.768 trạm bảo dưỡng, năng lực kiểm định mỗi trạm là 19.600 xe mỗi năm, công suất kiểm định tối đa trên toàn quốc là 34,6 triệu xe một năm.
Ước tính đến năm 2027, Việt Nam có 45,3 triệu xe mô tô, xe gắn máy, trong đó xe sản xuất từ 5 năm trở lên cần kiểm định là 31,4 triệu.
VAMM và Cục Đăng kiểm đều đề xuất phương án cơ sở bảo hành bảo dưỡng xe máy có thể tham gia kiểm định khí thải.
Cơ sở bảo hành bảo dưỡng xe máy có thể thực hiện kiểm định
Theo đại diện Cục Đăng kiểm VN, khi thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành được Thủ tướng Chính phủ ban hành sẽ phát sinh nhu cầu rất lớn, có thể dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định khí thải do số lượng cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy không đáp ứng được nhu cầu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy theo quy định của Luật TTATGT đường bộ.
Cục Đăng kiểm VN đã chủ động các phương án giải quyết vấn đề trên. Trong đó, chuẩn bị cơ sở pháp lý, vật chất kỹ thuật, phát triển các cơ sở kiểm định khí thải bằng việc tham mưu xây dựng trình Bộ GTVT ban hành 3 thông tư liên quan đến nội dung này.
Mặt khác, thời gian tới, Bộ GTVT sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc xây dựng và hoàn thiện lộ trình áp dụng kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trên nguyên tắc đảm bảo phù hợp với thực tế, giảm thiểu đến mức thấp nhất gây xáo động, ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng phương tiện của người dân nhưng vẫn phải đảm bảo mục tiêu về môi trường.
Đồng thời, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội bổ sung giá dịch vụ kiểm định khí thải vào danh mục giá dịch vụ đăng kiểm để Bộ GTVT có căn cứ ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật và ban hành giá dịch vụ kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy theo quy định của pháp luật về giá.
Về cơ sở vật chất phục vụ kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, không đòi hỏi quá nhiều yêu cầu. Cục Đăng kiểm VN cho biết, ngoài việc phải trang bị thiết bị kiểm tra khí thải và máy tính có kết nối mạng thì diện tích tối thiểu quy định cho khu vự kiểm định khí thải là 15 m2/1 thiết bị và có thể dùng chung với hoạt động bảo dưỡng, sửa chữa xe.
Ngoài việc sử dụng các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới đang sẵn có để kết hợp thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (KHCN&MT) và Cục Đăng kiểm VN nghiên cứu rà soát kỹ từ kinh nghiệm một số nước trong khu vực, phối hợp cùng Hiệp hội các nhà sản xuất, nhập khẩu xe máy Việt Nam (VAMM) đề xuất sử dụng các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng xe mô tô, xe gắn máy của các đại lý bán xe thuộc Hiệp hội VAMM và các cơ sở xã hội hóa để tham gia thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.
Qua rà soát, tính đến thời điểm hiện tại trên cả nước sẽ có gần 3.000 cơ sở đảm bảo cho việc triển khai thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy và hạn chế đến mức thấp nhất không để xảy ra tình trạng ùn tắc có thể xảy ra tại các cơ sở kiểm định khí thải. Mặt khác còn tiết kiệm được chi phí đầu tư cơ sở vật chất cho việc kiểm định khí thải của xe mô tô, xe gắn máy, từ đó sẽ giúp cho giá dịch vụ kiểm định khí thải sẽ được thấp nhất có thể, giúp cho người dân không phải bị mất nhiều chi phí cho việc thực hiện kiểm định khí thải phương tiện của mình.
"Song song với việc tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, Cục Đăng kiểm VN cũng sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến để nâng cao ý thức, nhận thức và hiểu biết của người dân, hiệu quả, lợi ích mang lại trong việc tuân thủ quy định của pháp luật về môi trường, trách nhiệm chăm sóc, bảo dưỡng xe,…. Đồng thời, tổ chức tập huấn cho đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ, để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn nhân lực nhằm đảm bảo cho việc triển khai thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy", đại diện Cục Đăng kiểm VN nhấn mạnh.
Tuấn Minh