Sáng nay (25-6), với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL).
Một điểm đáng chú ý của dự luật là việc bổ sung quy định chuyển tiếp về hiệu lực VBQPPL sau sắp xếp, điều chỉnh địa giới hành chính. Theo đó, các văn bản của chính quyền cấp huyện sẽ tiếp tục có hiệu lực đến ngày 28-2-2027 để rà soát và quyết định áp dụng phù hợp.
Mở rộng thẩm quyền ban hành VBQPPL ở cấp địa phương
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho hay một trong những điểm mới của dự luật là mở rộng thầm quyền ban hành VBQPPL ở cấp địa phương.
Cụ thể, luật bổ sung thẩm quyền cho HĐND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong ban hành văn bản phân cấp. Đồng thời, mở rộng phạm vi ban hành VBQPPL cho HĐND, UBND cấp xã phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương vừa được Quốc hội thông qua ngày 16-6.
Theo đó, dự thảo Luật đã bỏ quy định về việc UBND cấp xã có thể ban hành VBQPPL phân cấp, thay vào đó, chỉ quy định thẩm quyền phân cấp thuộc về HĐND cấp tỉnh. Ngoài ra, bổ sung hình thức và thẩm quyền ban hành VBQPPL của Chủ tịch UBND cấp tỉnh và mở rộng phạm vi ban hành VBQPPL của HĐND, UBND cấp xã phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.
Về việc phản biện xã hội, ông Ninh cho hay dự thảo luật trước đây đã lược bỏ vai trò của các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết số 203/2025/QH15 về sửa đổi Hiến pháp năm 2013, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến và giữ nguyên quy định về quyền phản biện, đề xuất xây dựng chính sách, pháp luật của các tổ chức chính trị - xã hội.
Dự thảo luật cũng chỉnh lý tên gọi cho thống nhất, bảo đảm rõ ràng về vai trò và chức năng của các tổ chức này trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Văn bản quy phạm pháp luật do cấp huyện ban hành tiếp tục kéo dài hiệu lực
Cũng theo Bộ trưởng Tư pháp, một điểm mới quan trọng trong dự thảo là việc quy định chính thức về Cổng Pháp luật quốc gia, vốn đã được vận hành từ ngày 31-5-2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cổng này đóng vai trò là nền tảng trực tuyến chính thống để người dân, doanh nghiệp tiếp cận thông tin pháp luật, đồng thời có thể tham gia góp ý trong quá trình soạn thảo và ban hành VBQPPL.
Dự thảo Luật đã bổ sung quy định đăng tải các dự thảo VBQPPL trên Cổng Pháp luật quốc gia ở tất cả các bước, bao gồm soạn thảo, thẩm tra và cả các văn bản của Chủ tịch nước, TAND Tối cao, VKSND Tối cao và các văn bản liên tịch.
Đặc biệt, dự luật lần này nhấn mạnh đến vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ được bổ sung vào thành phần bắt buộc của hội đồng thẩm định để đánh giá các dự án luật về mức độ thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Kết quả biểu quyết của Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
Chính phủ cũng sẽ bổ sung các tiêu chí cụ thể để đánh giá việc ứng dụng khoa học và công nghệ trong quy trình xây dựng pháp luật, và quy định rõ trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ trong các nghị định hướng dẫn.
Một điểm đáng chú ý khác là việc bổ sung quy định chuyển tiếp về hiệu lực VBQPPL sau sắp xếp, điều chỉnh địa giới hành chính. Theo đó, các văn bản của chính quyền cấp huyện sẽ tiếp tục có hiệu lực đến ngày 28-2-2027 để rà soát và quyết định áp dụng phù hợp.
Ngoài ra, dự thảo cũng nêu rõ bốn trường hợp áp dụng hiệu lực không gian của VBQPPL đối với đơn vị hành chính bị chia tách, nhập hoặc điều chỉnh. Nguyên tắc là văn bản có hiệu lực với đơn vị hành chính nào thì tiếp tục có hiệu lực với phần địa giới tương ứng sau khi điều chỉnh.
NHÓM PHÓNG VIÊN