Vẫn còn huyện nghèo 'trắng xã nông thôn mới': Cần thay đổi tư duy quản lý

7 giờ trướcBài gốc

Cả nước còn 9 huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới.” (Ảnh minh họa: Nhật Anh/Vietnam+)

Theo Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, hiện nay, trên cả nước vẫn còn 4 tỉnh chưa có đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới; 9 huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới,” tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Để các huyện trên sớm đạt các tiêu chí về nông thôn mới, nhất là trong giai đoạn 2026 - 2030, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy yêu cầu cán bộ thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới cần thay đổi tư duy trong quản lý chương trình, từ việc chú trọng vào thủ tục sang quản lý theo mục tiêu và giao quyền chủ động cho địa phương thực hiện.

Còn 9 huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới”

Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương Ngô Trường Sơn cho biết dự kiến đến hết năm 2025, cả nước có khoảng 80-81% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó khoảng hơn 40% xã đạt nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu); khoảng 325 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; 29 huyện nông thôn mới nâng cao; 10-12 đơn vị cấp tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy kết quả đạt chuẩn xã nông thôn mới của một số vùng vẫn còn có sự chênh lệch lớn; trong đó 4 tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc, có tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới dưới 30%.

Đặc biệt, đến nay còn 4 tỉnh chưa có đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới và 9 huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới” như: Bảo Lâm, Nguyên Bình (tỉnh Cao Bằng); Pắc Nặm (tỉnh Bắc Kạn); Điện Biên Đông, Mường Chà (tỉnh Điện Biên); Sơn Tây (tỉnh Quảng Ngãi); Bắc Ái (tỉnh Ninh Thuận); Tuy Đức (tỉnh Đắk Nông); Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum).

Ngoài ra, theo Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, một số địa phương có dấu hiệu chững lại, chưa chú trọng nhiều đến công tác duy trì bền vững kết quả và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới sau đạt chuẩn, nhất là các tiêu chí môi trường, thu nhập, an ninh trật tự xã hội.

Số liệu tổng hợp kết quả đến tháng 3/2025 cũng cho thấy hiện nay, hạ tầng phục vụ sản xuất, kinh doanh nông nghiệp tại một số địa phương cũng chưa đáp ứng được các yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa; hệ thống thủy lợi phục vụ tưới cho sản xuất nông nghiệp hiệu quả chưa cao; hệ thống chợ bán buôn, chợ đầu mối còn chưa đầu tư hiện đại.

Bên cạnh đó, công tác chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình sản xuất trong nông nghiệp cũng còn chậm, hiệu quả sản xuất nông nghiệp chưa đồng đều; chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; làng nghề chưa phát triển mạnh, năng lực hoạt động của hợp tác xã còn một số hạn chế nhất định, chưa mạnh dạn mở rộng phát triển và thực hiện liên kết chuỗi giá trị.

(Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+)

Ngoài ra, chất lượng các công trình cơ sở hạ tầng sau khi đạt chuẩn ở một số địa phương đã có dấu hiệu xuống cấp do chưa được quan tâm, duy tu bảo dưỡng thường xuyên; chất lượng môi trường nông thôn tuy đã được cải thiện nhưng chưa rõ rệt, ô nhiễm do rác thải, nước thải, thuốc bảo vệ thực vật còn phổ biến; một số công trình xử lý nước thải, rác thải hoạt động kém hiệu quả; ýthức bảo vệ môi trường của người dân chưa cao, chưa hình thành thói quen phân loại rác tại nguồn...

Giao quyền chủ động cho địa phương

Theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, sau gần 20 năm triển khai, chương trình nông thôn mới đã đạt được những kết quả đáng kể, đặc biệt là việc người dân và doanh nghiệp tích cực tham gia. Việc xây dựng nông thôn mới và phát triển nông nghiệp bền vững cũng đã trở thành mục tiêu chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội.

Tuy nhiên, nhìn lại kết quả thực hiện giai đoạn 2021-2025, ông Duy cho rằng cần phải chú trọng hơn nữa vào các chỉ tiêu thực tế và chất lượng của chương trình. Việc so sánh tỷ lệ xã, huyện đạt chuẩn nông thôn mới với mục tiêu đề ra là cần thiết để đánh giá chính xác những tiến bộ.

Ông Duy cũng lưu ý, Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030 sẽ đối mặt với yêu cầu thiết kế lại các mô hình phù hợp với thực tế và mục tiêu phát triển bền vững trong nông nghiệp. Vì vậy, trong thời gian tới, cán bộ thực hiện chương trình cần thay đổi tư duy trong quản lý chương trình; chuyển từ việc chú trọng vào thủ tục sang quản lý theo mục tiêu và giao quyền chủ động cho địa phương.

Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương Ngô Trường Sơn, cũng cho rằng việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính tại các địa phương hiện nay có ảnh hưởng lớn tới Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, nên các địa phương cần có sự nhìn nhận, đánh giá một cách tổng quát, phân tích cụ thể từng khía cạnh để có giải pháp phù hợp.

Mặt khác, ông Sơn cũng cho rằng về khía cạnh chính sách, cần có sự điều chỉnh về mục tiêu của chương trình; các mục tiêu đối với cấp xã, cấp huyện cũng cần điều chỉnh cho phù hợp.

Về bộ tiêu chí quốc gia hiện nay đang quy định đối với 3 cấp (là tỉnh, huyện, xã), ông Sơn cho rằng tới đây cần sự điều chỉnh cho phù hợp với chính quyền 2 cấp (tỉnh, xã). Trong bối cảnh đó, việc phân bổ nguồn lực, phân công tổ chức thực hiện các nội dung và xem xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới cũng cần điều chỉnh lại.

Ngoài ra, trong thời gian tới, Chương trình Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới cần tập trung một số nhiệm vụ trọng tâm như cần thay đổi phương thức thực hiện chương trình theo hướng quản lý theo mục tiêu, phù hợp với mô hình tổ chức hành chính mới.

Cùng với đó, trong thời gian tới, vai trò điều phối của cấp tỉnh cũng cần được tăng cường, trong khi cấp xã phải được trao quyền chủ động nhiều hơn; việc phát triển kinh tế nông thôn cần phải gắn với chuỗi giá trị bền vững, ứng dụng công nghệ cao và thương mại điện tử; thích ứng với biến đổi khí hậu cũng cần trở thành một tiêu chí quan trọng trong phát triển nông thôn.

Một yếu tố quan trọng khác là các địa phương cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong tất cả các lĩnh vực, không chỉ trong sản xuất nông nghiệp, mà còn trong quản lý hành chính, cung cấp dịch vụ công và phát triển kinh tế số, nhất là chính quyền số cấp xã. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước cũng như tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các dịch vụ công một cách nhanh chóng, thuận tiện hơn./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/van-con-huyen-ngheo-trang-xa-nong-thon-moi-can-thay-doi-tu-duy-quan-ly-post1021348.vnp