Vấn đề mang thai tuổi vị thành niên tại Việt Nam còn nhiều lo ngại

5 giờ trướcBài gốc

“Mang thai và sinh con khi chưa đủ trưởng thành không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập, cơ hội việc làm của các em, mà còn làm gia tăng bất bình đẳng xã hội, cản trở sự phát triển bền vững của đất nước”, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) nhấn mạnh tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Tránh thai thế giới 26/9/2025 tại Hà Nội.

Khoảng trống toàn cầu và những cảnh báo cho Việt Nam

Trên phạm vi toàn cầu, bức tranh kế hoạch hóa gia đình vẫn còn nhiều khoảng trống đáng lo ngại.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới, trong số 1,9 tỷ phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 15 đến 49 vào năm 2021, có 1,1 tỷ người có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình. Tuy nhiên, 164 triệu người trong số này chưa được đáp ứng nhu cầu tránh thai.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) phát biểu tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Tránh thai Thế giới 26/9/2025.

Nhờ sự mở rộng của các biện pháp tránh thai hiện đại, chỉ riêng năm 2024, tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, việc sử dụng các biện pháp này đã giúp ngăn ngừa hơn 143 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, 29 triệu ca phá thai không an toàn và 144.000 ca tử vong mẹ.

164 triệu người trong độ tuổi sinh sản từ 15 đến 49 chưa được đáp ứng nhu cầu tránh thai.

Những con số tích cực này phản ánh hiệu quả rõ rệt của kế hoạch hóa gia đình, song đồng thời cũng cho thấy quy mô lớn của những nguy cơ vẫn đang tồn tại.

Tại Việt Nam, chương trình dân số-kế hoạch hóa gia đình đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai duy trì ở mức cao so với khu vực và thế giới, góp phần giảm tỷ lệ tử vong mẹ, trẻ em cũng như cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Tuy vậy, những thách thức nổi lên ngày càng rõ rệt khi tuổi kết hôn lần đầu của giới trẻ có xu hướng tăng, tuổi quan hệ tình dục lần đầu lại giảm, kéo theo nhu cầu tránh thai ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên ngày càng lớn.

Việt Nam lựa chọn chủ đề “Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn” cho Ngày Tránh thai thế giới năm nay.

Năm 2021, tỷ lệ nhu cầu chưa được đáp ứng về tránh thai ở nhóm chưa kết hôn hoặc không chung sống lên tới 40,7%. Tình trạng tảo hôn và sinh con ở tuổi chưa thành niên vẫn còn phổ biến, đặc biệt tại các tỉnh trung du, miền núi phía bắc và khu vực Tây Nguyên.

Ở các nhóm dân tộc như Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng, tỷ lệ này cao vượt trội so với mặt bằng chung cả nước.

Những thực tế ấy là lời cảnh báo mạnh mẽ. Mang thai và sinh con khi chưa đủ trưởng thành để lại hậu quả lâu dài, không chỉ đe dọa sức khỏe thể chất và tinh thần của các em mà còn làm gián đoạn việc học tập, hạn chế cơ hội việc làm, đồng thời khoét sâu khoảng cách phát triển giữa các nhóm dân cư.

Ba hướng đi cho hành động kịp thời

Trước bối cảnh này, Việt Nam đã lựa chọn chủ đề “Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn” cho Ngày Tránh thai Thế giới năm nay.

Việt Nam lựa chọn chủ đề “Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn” cho Ngày Tránh thai Thế giới năm nay.

Thông điệp này hướng tới nâng cao nhận thức và trách nhiệm của giới trẻ trong việc chủ động bảo vệ bản thân, thực hiện quan hệ tình dục an toàn, phòng tránh những hệ lụy không mong muốn.

Cục trưởng Lê Thanh Dũng đã đưa ra ba hướng hành động quan trọng, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo đảm mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt là nhóm nghèo, cận nghèo, vị thành niên và thanh niên, được tiếp cận thuận tiện với dịch vụ kế hoạch hóa gia đình an toàn và hiệu quả.

Việt Nam hưởng ứng Ngày Tránh thai thế giới 26/9.

Đồng thời, truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cần được đẩy mạnh, phù hợp với điều kiện học tập, làm việc và sinh hoạt của giới trẻ.

Một trọng tâm khác là thí điểm các mô hình giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và mang thai ở tuổi vị thành niên tại những địa phương có tỷ lệ cao, đặc biệt ở miền núi và vùng sâu vùng xa.

“Chúng ta phải hành động quyết liệt hơn để mọi phụ nữ có nhu cầu tránh thai đều được tiếp cận dịch vụ thuận tiện, an toàn. Đặc biệt, giới trẻ cần được trang bị kiến thức và kỹ năng để chủ động bảo vệ sức khỏe, tương lai và hạnh phúc của chính mình”, ông Dũng nhấn mạnh.

Ngày Tránh thai thế giới là dịp để Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế nhìn nhận những thành tựu, đồng thời không né tránh những thách thức còn tồn tại. Từ đó, hành động đồng bộ và mạnh mẽ mới có thể bảo đảm một tương lai khỏe mạnh, bình đẳng và bền vững cho các thế hệ mai sau.

Nguyễn Trung Hiếu

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/van-de-mang-thai-tuoi-vi-thanh-nien-tai-viet-nam-con-nhieu-lo-ngai-post910818.html