Mô hình trồng cây mai, thu hái lá xuất khẩu tại thôn Thạch Lỗi, xã Vân Du bước đầu tận dụng được diện tích đất đai, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.
Khai thác tiềm năng, lợi thế sẵn có, xã Vân Du đang tập trung phát triển các ngành nghề, trong đó tập trung xây dựng vùng kinh tế nông nghiệp hiệu quả, bền vững, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.
Xác định phát triển nông nghiệp là nền tảng, xã đã xây dựng được những mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, góp phần tăng năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh, tăng thu nhập trên mỗi đơn vị diện tích canh tác. Trong số đó phải kể đến nông trại Chung Thủy- một mô hình trang trại chuyên canh các loại cây có múi lớn nhất xứ Thanh với diện tích 83ha. Đây là nông trại được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn GlobalGAP và đang canh tác theo hướng hữu cơ. Bắt đầu hình thành từ năm 2016, đến nay sau 9 năm gây dựng và phát triển, nông trại đã sở hữu 70ha cây ăn quả cho thu hoạch, trong đó có 8ha bưởi da xanh, 62ha cam. Sản phẩm được các thương lái ở nhiều tỉnh, thành đến tận nơi thu mua. Năm 2024, nông trại thu hoạch được trên 1.000 tấn quả các loại, doanh thu đạt 25 tỷ đồng. Hiện nông trại tạo việc làm cho 60 lao động với thu nhập từ 6 - 7 triệu đồng/người/tháng.
Tại thôn Thạch Lỗi, tận dụng lợi thế về đất đai, gần 2 năm trở lại đây mô hình trồng cây mai thu hái lá xuất khẩu với diện tích 20ha của HTX Tre Việt cũng bắt đầu tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Cây mai thuộc họ nhà tre, luồng, dễ trồng, phát triển tốt và nhanh cho thu hoạch. Lá mai được dùng để gói bánh và đang trở thành mặt hàng xuất khẩu sang nhiều nước. Ông Vũ Xuân Thắng, quản lý cơ sở sản xuất của HTX Tre Việt cho biết: "Với ưu điểm dễ trồng, dễ chăm sóc, vốn đầu tư thấp, vòng đời thu hoạch dài, giá trị xuất khẩu cao, cây mai đang mở ra một hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở xã Vân Du. Công việc thu hái, sơ chế nhẹ nhàng, phù hợp với nhiều lứa tuổi, nhất là những người lớn tuổi có thể tranh thủ thời gian rảnh rỗi có thêm thu nhập. Hiện tại, cơ sở sản xuất tạo việc làm cho hơn 10 lao động thường xuyên và khoảng 40 lao động thời vụ".
Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị trên đơn vị canh tác là hướng đi mà địa phương đang áp dụng hiệu quả. Giá trị sản phẩm thu được trên 1ha đất trồng trọt và nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã Vân Du đến năm 2025 ước đạt 145,5 triệu đồng. Giai đoạn 2020-2025 xã tích tụ, tập trung được 752,6ha đất nông nghiệp để phát triển các mô hình quy mô lớn, trong đó có 741,1 ha được quy hoạch sản xuất tập trung với các cây trồng chủ yếu như cam, bưởi, ổi, thanh long, mít, dứa, mắc ca...; diện tích sản xuất áp dụng công nghệ cao đạt 298,4ha. Các sản phẩm cây ăn quả được sản xuất theo quy trình an toàn, trong đó có 17 hộ và 6 doanh nghiệp tổ chức sản xuất cây có múi với tổng diện tích khoảng 329,2ha, trong đó có 94ha áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Toàn xã đã có 4 sản phẩm OCOP 3 sao, đứng thứ 10/76 xã khu vực miền núi của tỉnh.
Trong sản xuất nông nghiệp, diện tích gieo cấy lúa hàng năm duy trì ổn định gần 750ha; diện tích trồng mía nguyên liệu hằng năm đạt 526,2ha, góp phần ổn định thu nhập và đời sống cho người dân. Trong chăn nuôi, địa phương xác lập hình thức trang trại tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa. Trên địa bàn có 9 trang trại chăn nuôi tập trung đang hoạt động, giá trị sản xuất đạt khoảng 11,87 tỷ đồng/trang trại/năm. Bên cạnh đó, các ngành nghề sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn tăng trưởng khá, số lượng cơ sở sản xuất và lao động trong lĩnh vực công nghiệp có xu hướng tăng nhanh. Các ngành nghề phát triển đa dạng, kinh tế có bước tăng trưởng khá, người dân có việc làm, tăng thu nhập, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao. Thông tin từ UBND xã Vân Du cho biết, thu nhập bình quân đầu người năm 2025 của xã ước đạt 64,3 triệu đồng/người, tăng gấp 1,2 lần so với thời điểm năm 2020.
Trên cơ sở tiềm năng, lợi thế, sự kế thừa những nền tảng đã đạt được, xã Vân Du xác định nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt của địa phương từ nay đến năm 2030 là phấn đấu đạt chuẩn xã NTM nâng cao. Trong đó, một trong những nhiệm vụ trọng tâm được đặt ra là xây dựng vùng kinh tế nông nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi số gắn với phát triển các loại hình du lịch, nhất là du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái trong nông nghiệp. Địa phương đề ra giải pháp cụ thể để tiếp tục thực hiện hiệu quả việc tích tụ, tập trung đất đai phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao, phấn đấu đến năm 2030 diện tích đất nông nghiệp được tích tụ, tập trung đạt từ 350ha trở lên, trong đó có từ 150ha ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Ưu tiên phát triển các loại cây trồng lợi thế, có giá trị kinh tế cao gắn với xây dựng thương hiệu và chương trình OCOP.
Bài và ảnh: Việt Hương