Đại biểu Hoàng Ngọc Định (đoàn Hà Giang), phát biểu tại hội trường Quốc hội ngày 17/6. Ảnh: QH
Nhập lại để tiến xa hơn
Thảo luận tại Quốc hội sáng 17/6, nhiều đại biểu đánh giá cao các kết quả nổi bật về phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, những tháng đầu năm 2025. Những kết quả này càng ấn tượng hơn khi cả nước cùng lúc thực hiện cuộc cách mạng lớn về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.
“Chia ra để phát triển đã hoàn thành sứ mệnh, bây giờ lúc cần nhập lại để tiến xa hơn. Đây không chỉ là một bước đi về tổ chức mà là một quyết sách chiến lược nhằm mở ra không gian phát triển mới, quy mô hơn, hiệu quả hơn” - đại biểu Hoàng Ngọc Định (đoàn Hà Giang) nhận xét.
Tuy vậy, quá trình này cũng đang đặt ra nhiều thách thức. Chia sẻ những trăn trở từ thực tiễn địa phương, đại biểu Hoàng Ngọc Định cho biết “người dân vùng cao lo ngại khoảng cách địa lý xa xôi, giao thông cách trở, ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc, tiếp cận dịch vụ công. Khi có cháy rừng, thiên tai, hay vấn đề về an ninh trật tự, ai sẽ ứng cứu, ai sẽ chịu trách nhiệm?” - đại biểu nêu câu hỏi.
Để cuộc cải cách đi vào thực chất, đại biểu đoàn Hà Giang kiến nghị phải hoàn thiện hệ thống quản lý nhà nước một cách đồng bộ, đầu tư hạ tầng mạnh mẽ, đặc biệt là giao thông vùng cao, đồng thời nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã, nơi sẽ gánh vác phần lớn công việc sau sáp nhập.
Từ góc độ tổ chức bộ máy, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) cảnh báo về hiện tượng một bộ phận cán bộ giỏi xin nghỉ việc khi sắp xếp lại địa phương. Việc mất đi nguồn nhân lực có trình độ cao và giàu kinh nghiệm sẽ khiến bộ máy khó đạt được mục tiêu theo đúng định hướng cải cách. Do đó, đại biểu đề xuất loạt giải pháp về cải cách chính sách tiền lương, tạo môi trường làm việc sáng tạo, xây dựng cơ chế thu hút chuyên gia…
Đặc biệt là có chính sách thống nhất toàn quốc về nhà ở, phương tiện đi lại cho cán bộ phải công tác xa nhà. “Nhiều gia đình cán bộ, công chức sẽ phải sống trong trạng thái đặc biệt, phải làm việc xa nhà, sống cách xa nhau hàng trăm cây số. Đó là những tổn thương âm thầm nhưng không kém bất cứ sự hy sinh nào rất cần được ghi nhận và trân trọng” - đại biểu chia sẻ.
Từ những vấn đề này, đại biểu cho rằng, nếu không có những giải pháp kịp thời, nguy cơ suy yếu bộ máy từ bên trong là điều có thể xảy ra.
Cuộc cách mạng nào cũng có hy sinh, mất mát
Chia sẻ "cuộc cách mạng nào cũng sẽ có những hy sinh, mất mát", đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) phát biểu: "Ngay trong hội trường này, có lẽ không ít đại biểu khi bấm nút thông qua luật và nghị quyết liên quan sẽ không tránh khỏi một thoáng bâng khuâng, một chút buồn vì gia đình mình chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn. Địa phương mình có thể mai một trong hiểu biết của thế hệ sau này. Thế nhưng, tôi tin tưởng rằng, chúng ta nghĩ đúng quy luật của sự phát triển, đồng thời ý Đảng hợp với lòng dân. Nếu chúng ta có phương thức tổ chức thực hiện đúng thì cuộc cách mạng này chắc chắn thành công”.
Sự tin tưởng này, theo đại biểu, không dựa trên cảm tính mà bởi cuộc cách mạng này xuất phát từ thực tiễn của đất nước và đang thực hiện đúng quy luật, nguyên tắc của sự phát triển. Đó là, khi bộ máy xuất hiện lỗi mang tính hệ thống, việc điều chỉnh, khắc phục đã nỗ lực nhiều mà không hiệu quả thì phải tổ chức lại bộ máy và phương thức vận hành của nó, đại biểu phân tích.
Tuy nhiên, đại biểu cũng chia sẻ, “trong đêm trước của ngày cách mạng bùng nổ này”, còn rất nhiều vấn đề cần phải được giải quyết. Trong đó, có những bất cập trong huy động nguồn lực cho phát triển đất nước, từ nguồn lực tư cho đến nguồn lực công.
Tại kỳ họp này, Quốc hội xem xét thông qua nhiều luật và nghị quyết để trực tiếp và gián tiếp tháo gỡ ách tắc trong đầu tư công. Đại biểu kỳ vọng nguồn lực quan trọng này sẽ được khơi thông, kéo theo sự khơi thông cho các nguồn lực khác, tạo sức bật cho sự phát triển của đất nước.
Ở khía cạnh thể chế, đại biểu Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, chỉ hoàn thiện thể chế là chưa đủ. Vấn đề quan trọng và có tính chất quyết định là chú trọng đến việc nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.
Hiện nay, người dân và doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều rào cản lớn, nhất là rào cản về thủ tục hành chính, cơ chế xin - cho. “Nhiều vấn đề mặc dù đã có hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng nhưng khi người thi hành công vụ nhận thức không đúng, không đầy đủ hoặc sợ trách nhiệm thì việc của người dân, của doanh nghiệp cũng không được giải quyết, đây là nút thắt lớn của nhiều nút thắt hiện nay” - đại biểu phân tích.
Từ thực tế doanh nghiệp, đại biểu Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình) nêu quan ngại về việc cải cách thể chế chưa thực chất. “Nhiều quy định pháp lý nếu nhìn từ góc độ bộ, ngành thì phù hợp, nhưng nhìn từ doanh nghiệp thì lại là rào cản” - đại biểu nói và kiến nghị Chính phủ rà soát toàn bộ văn bản, kể cả chỉ thị, công văn đã ban hành nhiều năm. Ngoài ra, cần thành lập tổ rà soát độc lập gồm chuyên gia luật, kinh tế và doanh nghiệp để có góc nhìn đa chiều, sát thực tiễn.
Theo đại biểu Lê Hữu Trí cần sớm hệ thống hóa và pháp điển hóa pháp luật, khắc phục tình trạng chồng chéo, rời rạc, phân tán trong hệ thống pháp luật hiện nay nhằm bảo đảm tính minh bạch, dễ tiếp cận. “Hệ thống pháp luật ổn định, minh bạch là cơ sở xây dựng niềm tin cho người dân, nhà đầu tư, doanh nghiệp, là chuẩn mực cho mọi hành vi trong xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho kiến tạo, phát triển đất nước” - đại biểu nêu rõ.
Chuyển biến tích cực trong thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí
Phát biểu tại hội trường chiều 17/6, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) đặc biệt đánh giá cao những kết quả đạt được trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Thời gian qua, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được xác định là nhiệm vụ ngang hàng với công tác phòng, chống tham nhũng. Điều này thể hiện qua việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư mà đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư đã có những chỉ đạo rất quyết liệt thông qua việc ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận để lãnh đạo cả hệ thống chính trị, toàn dân thực hiện.
“Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024 đã cho thấy sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, trong đó từ khâu xây dựng, ban hành thể chế đến tổ chức thực hiện” - đại biểu nhận xét.
Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được thực hiện tích cực ở tất cả các khâu, từ lập đến chấp hành dự toán, đến quyết toán mua sắm trang thiết bị, quản lý và sử dụng tài sản, phương tiện đi lại, sắp xếp và xử lý tài sản công. Đặc biệt ý thức tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng của người dân có nhiều chuyển biến tích cực.
Tuy vậy, đại biểu chỉ ra tại các địa phương vẫn còn phổ biến tình trạng nhiều dự án đầu tư chậm thực hiện, dở dang, bỏ hoang trong thời gian dài. Một số tài sản công, trụ sở làm việc dôi dư bị bỏ hoang, chưa được xử lý. Số lượng tài sản dôi dư này sẽ tiếp tục tăng lên khi thực hiện sắp xếp bộ máy, địa giới tới đây.
Từ thực tế này, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục tham mưu cho Chính phủ rà soát, tổng thể số hóa tài sản công từ trung ương đến địa phương, hoàn thiện thể chế để hướng dẫn, tổ chức thực hiện phân loại, chuyển đổi đấu giá, xử lý hiệu quả các tài sản dôi dư, hướng dẫn tổ chức thực hiện đồng bộ trong cả nước.
Đồng thời, đề nghị Quốc hội, Chính phủ và các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm toán các dự án đầu tư chậm tiến độ, gây lãng phí nguồn lực đất đai để có giải pháp xử lý dứt điểm.
Hoàng Yến