Văn hóa Cosplay Nhật Bản lan tỏa trong đời sống giới trẻ Việt Nam

20 giờ trướcBài gốc

Từ trào lưu hóa trang đến biểu tượng văn hóa sáng tạo

Xuất hiện lần đầu tại Nhật Bản vào những năm 1970, cosplay - viết tắt của “costume” (trang phục) và “play” (diễn xuất) - là một hình thức nghệ thuật biểu diễn đặc sắc, nơi những người tham gia hóa thân thành các nhân vật trong anime, manga, trò chơi điện tử hoặc phim ảnh. Khác với việc chỉ đơn thuần mặc đồ giống nhân vật, cosplay đòi hỏi sự đầu tư kỹ lưỡng, sáng tạo cả về trang phục, cách trang điểm, cử chỉ, biểu cảm và cả phong thái, nhằm tái hiện được “cái hồn” của nhân vật cũng như đem đến hình ảnh sống động cho người theo dõi.

Nhờ sự phát triển của Internet, văn hóa cosplay của Nhật Bản đã lan tỏa mạnh mẽ ra khắp thế giới trong những năm 1990 - 2000. Cộng đồng cosplayer cũng bắt đầu được hình thành và gắn kết với nhau thông qua các diễn đàn trực tuyến, trang web, trên mạng xã hội,... Đây là nơi mà họ có thể kết nối với những người có cùng sở thích trên khắp thế giới và cùng nhau chia sẻ các kỹ thuật chụp ảnh, trang điểm, kinh nghiệm cosplay và lựa chọn trang phục; sau đó nó dần trở thành “ngôn ngữ” chung, lan rộng và kết nối các bạn trẻ yêu thích văn hóa Nhật Bản ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Các cosplayer chiến thắng giải thưởng tại sự kiện Akimitsu 3 diễn ra tại Hà Nội

Du nhập vào Việt Nam từ đầu những năm 2000, cosplay nhanh chóng thu hút giới trẻ bởi sự mới mẻ, lạ mắt và có phần “dị biệt” hơn so với văn hóa truyền thống. Ban đầu chỉ là hoạt động tái hiện nhân vật yêu thích thông qua trang phục và phụ kiện của những người hâm mộ anime, manga Nhật Bản, cosplay dần chiếm vị trí quan trọng trong các sự kiện lớn tại Việt Nam như lễ hội Japan Day, Manga Comic Con hay các chuỗi hoạt động giao lưu văn hóa Việt - Nhật thường niên.

Hiện nay, văn hóa cosplay ở Việt Nam không chỉ tồn tại đơn lẻ mà đã hình thành những cộng đồng vững chắc - từ các câu lạc bộ tại trường học, các nhóm cộng đồng trên mạng xã hội, đến các sân khấu biểu diễn chuyên nghiệp - cosplay đã thực sự trở thành một phần trong đời sống văn hóa của giới trẻ Việt. Một số hội nhóm như “Cosplay FC” (hơn 190.000 thành viên), “Cosplayer VietNam FC” (hơn 300.000 thành viên), hay “Cosplay Service” (khoảng 235.000 thành viên) đã cho thấy quy mô, sức ảnh hưởng và sức sống bền bỉ của cộng đồng này.

Cosplayer Trường Sơn hóa thân thành Fei Xiao trong Honkai- Star Rail

Sân khấu mở của sự sáng tạo và những cơ hội nghề nghiệp mới

Cosplay không chỉ đơn thuần là việc mặc một bộ trang phục, đó còn là hành trình thể hiện bản thân, một sân chơi nghệ thuật đầy sáng tạo nơi các bạn trẻ được tự do sống với niềm đam mê, thể hiện tài năng và cá tính của mình. Qua việc hóa thân thành các nhân vật, nhiều người trẻ có thể tự do “nhào nặn” hình ảnh của mình theo cách riêng, không bị giới hạn bởi các quy chuẩn hay định kiến xã hội về ngoại hình, giới tính tính và phong cách.

Bạn Trường Sơn, 19 tuổi, một cosplayer tham gia sự kiện cosplay Akimitsu 3 được tổ chức tại Hà Nội, bày tỏ: “Từ việc chọn nhân vật, may đo từng chi tiết trang phục, tập luyện dáng đi, biểu cảm, hay chỉ đơn giản là dám đứng trước ống kính, tất cả những điều đó giúp mình kết nối với chính mình nhiều hơn. Mình dần nhận ra bản thân cũng có những thế mạnh riêng, cũng có thể đẹp theo cách của mình, và quan trọng nhất là mình như sống trọn vẹn trong một thế giới khác - nơi chỉ có nghệ thuật và sự tự do.”

Một cosplayer thể hiện sự sáng tạo khi kết hợp tinh tế các yếu tố truyền thống và văn hóa bản địa vào phục trang. Ảnh: Phong Phú Phiệt

Cũng tại sự kiện này, hàng trăm cosplayer đã biến trung tâm thương mại thành một không gian giả tưởng sôi động. Nhiều người xem có mặt tại đó không khỏi bất ngờ trước sự đầu tư và tinh thần nghiêm hàng tháng để hoàn thiện phục trang, đạo cụ, và luyện tập trình diễn trên sân khấu như một nghệ sĩ chuyên nghiệp.

Bạn Nguyễn Vân Nhi (Sinh viên năm hai, Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp) chia sẻ “Mình không cosplay nhưng mình rất thích không khí tại đây, rất sôi động, tử tế và cực kỳ văn minh. Khi tham gia vào sự kiện, các người chơi đều được thoải mái là chính mình mà không bị phán xét.” Theo Vân Nhi, cosplay không chỉ là việc hóa trang thành nhân vật yêu thích, mà còn là một cách để các bạn trẻ khẳng định cái tôi, thể hiện cá tính riêng và học cách yêu thương bản thân nhiều hơn. Không ít bạn đã vượt qua sự mặc cảm về ngoại hình hay ánh nhìn phán xét của xã hội để tự tin bước lên sân khấu, thể hiện chính mình bằng tất cả niềm đam mê và sự sáng tạo.

Sự phát triển của cosplay tại Việt Nam đã kéo theo sự hình thành của nhiều dịch vụ và các ngành nghề liên quan. Từ những cửa hàng chuyên bán, cho thuê trang phục, dịch vụ chụp ảnh cosplay, các lớp dạy học make-up nhân vật, đến những bạn trẻ vì đam mê nên đã tự mày mò học hỏi để làm phụ kiện, đạo cụ cho các nhân vật hóa thân... Tất cả tạo nên một hệ sinh thái sáng tạo, năng động và đầy mới mẻ.

Thậm chí, một số cosplayer còn bước lên chuyên nghiệp, trở thành các KOL, influencer nổi tiếng trong cộng đồng yêu thích văn hóa Nhật Bản. Họ nhận quảng bá thương hiệu, hợp tác với các nhãn hàng thời trang, mỹ phẩm và sản xuất nội dung trên TikTok, YouTube, từ đó tạo ra nguồn thu nhập ổn định từ chính đam mê của mình.

Cặp đôi cosplay Gilbert & Violet trong Violet Evergarden

Chia sẻ về vấn đề này, bạn Lê Hoàng Nhật Quang, 21 tuổi, cộng tác viên truyền thông của sự kiện cosplay Akimitsu 3 cho hay: “Mình bắt đầu làm cộng tác viên từ năm nhất đại học, ban đầu chỉ nghĩ đơn giản là được tiếp cận gần hơn với cộng đồng cosplay mà mình yêu thích. Nhưng càng làm, mình càng thấy sự chuyên nghiệp và tiềm năng phát triển của lĩnh vực này. Từ khâu tổ chức sự kiện, lên ý tưởng nội dung, làm truyền thông cho đến kết nối các cosplayer với nhãn hàng – tất cả đều đòi hỏi sự sáng tạo và khả năng làm việc nhóm rất cao.” Nhật Quang cũng cho biết nhiều bạn cộng tác viên sau sự kiện đã tìm được hướng đi nghề nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực truyền thông giải trí và sự kiện nhờ chính những trải nghiệm thực tế quý báu từ cộng đồng cosplay.

Cầu nối văn hóa và cơ hội cho giới trẻ Việt

Dù còn vấp phải định kiến xã hội và e ngại từ phụ huynh, không thể phủ nhận rằng cosplay đã và đang trở thành “cầu nối” hiệu quả giữa hai nền văn hóa Việt – Nhật. Qua đó, người trẻ Việt học được cách làm việc nhóm, tư duy sáng tạo, kỹ năng biểu diễn, và quan trọng nhất là cơ hội thể hiện bản sắc cá nhân trong một thế giới đầy cạnh tranh.

Bạn Phan Thái Sơn, 24 tuổi, lần đầu đến tham dự một sự kiện cosplay cùng nhóm bạn thân, chia sẻ: “Mình không cosplay nhưng thấy nó rất thú vị. Ấn tượng nhất là cách các bạn trẻ hóa thân thành từng nhân vật, ai cũng rất tự tin, chuyên nghiệp và tỏa sáng. Nhìn cách các bạn thể hiện, mình cảm nhận được sự kết nối và giao thoa giữa văn hóa Việt Nam và Nhật Bản, cũng như tinh thần sáng tạo và cởi mở của thế hệ trẻ ngày nay.”

Phan Thái Sơn (thứ hai từ trái qua) cùng các bạn tại Lễ hội Đèn lồng Ocean Park 2

Sự phát triển của cosplay cũng phản ánh xu hướng hội nhập văn hóa sâu rộng của giới trẻ Việt, khi các giá trị truyền thống được kết nối hài hòa với những yếu tố văn hóa hiện đại và quốc tế. Đây cũng là một minh chứng cho thấy, trong thế giới phẳng ngày nay, những đam mê và lý tưởng sáng tạo có thể vượt qua ranh giới địa lý, mở ra những chân trời mới cho nghệ thuật và văn hóa.

Cosplay không chỉ là thú vui của một cá nhân, mà đang dần trở thành biểu tượng của thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, cởi mở và không ngại thể hiện bản thân. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, những hoạt động như cosplay cần được nhìn nhận đúng mực, khuyến khích phát triển lành mạnh và có định hướng rõ ràng. Bởi điều này sẽ giúp các bạn trẻ phát huy tối đa năng lực sáng tạo, đồng thời góp phần vào sự đa dạng văn hóa và phát triển bền vững của ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Ngọc Anh - Lan Hương - Mai Phương

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/van-hoa-cosplay-nhat-ban-lan-toa-trong-doi-song-gioi-tre-viet-nam-a29031.html